Op deze 4 jaar oude foto sta ik op mijn oude schoolplein in de Molenwijk, een buurt diep in Amsterdam Noord. Ik keerde er 25 jaar later terug als juf om de bovenbouw mediawijsheidlessen te geven. De leerlingen vonden het geweldig om tijdelijk een juf te hebben die uit dezelfde buurt kwam en ook een nieuw-Hollandse (achter)naam had. Uit enthousiasme koppelde ze allemaal hun eigen afkomst aan die van mij. ‘Bent u ook Marokkaans, Surinaams, Turks, Syrisch, juf?’ De kracht van herkenning.
Opgroeien en naar school gaan in deze wijk was niet altijd een pretje. Deze proeftuin voor de Bijlmer kende vergelijkbare sociale problematiek in de jaren ’80. Het maakte mij op school een verlegen en teruggetrokken meisje.
Toen ik 10 jaar was, verhuisden we naar Oost en ik ging naar een basisschool in het centrum van Amsterdam. Deze overgang heeft mijn leven bepaald. Van overvolle klassen met allerlei struggles, ging ik naar een haven van rust en ruimte. Maar pas later realiseerde ik me wat de onzichtbare verschillen waren. Ik ging van een (netwerk)arme naar een (netwerk)rijke omgeving, van een omgeving waarnaar niemand luisterde naar een omgeving waarnaar geluisterd wordt.
Ontdekking
Niemand had interesse in Noord in de tijd dat ik er opgroeide. Zeker niet in de buurt waarin ik woonde, ver van de pont. Alleen bus 35 reed die kant op vanaf Amsterdam Centraal Station. Hoe anders is dat de afgelopen jaren, waarin het ene welgestelde gezin na het andere er de prijzen komt opdrijven in de jacht op huizen met tuinen. Je bent vlakbij de ring en hey, die handige metrolijn is er nu.
Ik snap het wel, maar toch aanschouw ik met gemengde gevoelens deze zogenaamde ‘ontdekking’ van Amsterdam Noord. Net als Paroolcolumnist en Noordbewoner Massih Hutak, hij schreef er het boek ‘Jij hebt ons niet ontdekt. We waren er altijd al‘ over. De trek van vermogende, genetwerkte gezinnen naar Noord zorgt ervoor dat deze buurt inmiddels ook de aandacht trekt van mediamakers en bestuurders. Waar werkelijk niemand zijn media of politieke gezicht liet zijn toen ik er opgroeide, is Amsterdam Noord nu een dankbaar onderwerp voor documentaires en politieke aandacht vanuit de centrale stad.
Fundamenteel ongelijkwaardig
Afgelopen maandag was de eerste aflevering van de indrukwekkende documentaireserie Klassen te zien over de struggles van achtstegroepers in Noord. Natuurlijk heb ik gekeken, want ik ben blij dat die aandacht er is en dat de trek van netwerkrijke personen naar Noord zorgt voor betere faciliteiten en aandacht voor kansengelijk(waardig)heid.
Maar voor mij laat deze ‘ontdekking’ van Amsterdam Noord wederom zien hoe fundamenteel ongelijkwaardig ons systeem is: wanneer, waarom en door wie er verhalen worden verteld. En naar wie er wordt geluisterd. Want op heel veel wijken staan geen schijnwerpers, terwijl er vele verhalen en vertellers zijn. Terwijl ook daar behoefte is aan betrokken, netwerkrijke mensen. Moeten deze buurten ook wachten op ‘ontdekking’ of moeten mediamakers, politici en maatschappelijke organisaties hun voelsprieten misschien eens wat breder uitzetten?
Ik denk het laatste: De voelsprieten wat breder uitzetten!!!
Wie durft?