Toen we uitzicht hadden op de Tempelberg waar de gouden koepel van de Al-Aqsa moskee in de zon schitterde, vroeg één van de groepsgenoten mij: ‘Denk je dat het ooit goed zal komen?’. Ik vroeg hem wat hij precies bedoelde. Zijn antwoord kwam er op neer dat iedereen uiteindelijk christen zou moeten worden en dat Jezus dan terug zou keren. Dan zou alles goed komen. Hoewel ik deze gedachtegang kende, kon ik er niet zoveel mee. ‘Moeten mensen niet juist elkaars geloof en verschillen respecteren, om het uiteindelijk goed te laten komen?’, wierp ik tegen. ‘Is niet juist dat in de geest van Jezus?’
Kritische geluiden
Hoewel de groepsreis vanuit een stevig gereformeerd kerkgenootschap was georganiseerd, werd ook de Palestijnse kant laten zien. Achteraf zie ik dat als positief. Want in orthodox-protestantse kringen bestaat ook veel blinde liefde voor Israël. Inmiddels ben ik lid van de Protestantse Kerk in Nederland. Ook hier is bij sommigen onbegrip als het om het lot van de Palestijnen gaat.
In 2010 werd ik hoofdredacteur van De Linker Wang. Bewust koos ik ervoor om de stem die in de media en politiek zo zwak klinkt, een podium te bieden. Zo publiceerden we in 2015 een interview met Jaap Hamburger, voorzitter van Een Ander Joods Geluid. Hij zei: “We zijn overtuigd voorstander van de tweestatenoplossing: Israël moet daarbij de bezette gebieden verlaten en integraal teruggeven aan de Palestijnen, waarna zij hun eigen staat kunnen inrichten (…). Erkenning van Palestina in combinatie met volwaardig lidmaatschap van Palestina van de VN impliceert de beëindiging van die bezetting.”

“De Palestijnen hebben nu wel lang genoeg gewacht op de erkenning van hun eigen staat”, legde hij uit. “Die eigen staat is hen verschillende keren in het vooruitzicht gesteld en iedere keer stonden ze met lege handen. Eigenlijk begon dat al in 1949 toen een voorwaarde voor de toelating van Israël tot de VN was dat de VN ook Palestina als zelfstandige staat zouden accepteren, dat is niet gebeurd.”
In 2014 publiceerde De Linker Wang een interview met Debby Farber van Zochrot, een joodse organisatie in Israël die zeer kritisch kijkt naar het ontstaan van de staat Israël in 1948, omdat dit gepaard ging met het verdrijven van ruim 700 duizend Palestijnen. Palestijnen noemen die gebeurtenissen Nakba (‘de ramp’). Zochrot wil de herinnering eraan levend houden. Farber zei: “Als je niet begrijpt dat de huidige situatie een direct gevolg is van de Nakba, kan er nooit een oplossing komen.”
Rabbijn Soetendorp
Rabbijn Awraham Soetendorp hield in 2008 een lezing in Dalfsen die ik als redacteur versloeg. “Het gaat om veiligheid en niet om heiligheid. Heiligheid is niet alleen verbonden met het land Juda, maar met heel de wereld,” stelde Soetendorp. “Het volk Israël heeft gezworven maar altijd zijn verlangen behouden. Joden in den vreemde, in de verstrooiing, zijn door de eeuwen heen begraven met zand uit Israël. Het politieke Zionisme uit de negentiende eeuw, van Theodor Herzl en anderen, kwam niet uit de lucht vallen. Het was de vertolking van een eeuwenoud verlangen.”

Soetendorp stelde hardop de vraag: ‘Waarom was het nodig in 1948 een joodse staat op te richten?’. En hij riep vervolgens het beeld op van de verschrikkingen tegen joden die van 1933 tot 1945 in Europa plaatsvonden.
Soetendorps verhaal was en is een ervaringsverhaal. “Met mijn ouders woonde ik vanaf 1948 in Israël. Die eerste jaren was er oorlog. Maar bij een luchtalarm bleef mijn moeder, ogenschijnlijk kalm, op de bank liggen. Ze zei: ‘Nee, hier ga ik niet een kelder in. Hier zijn we thuis, dit is ons huis’. En Soetendorp vervolgde, zichtbaar geraakt: ‘Ja, dát is voor mij Israël.”
Op 12 juni jl. schreef Stevo Akkerman in Trouw het zeer kernachtig: “De geschiedenis van het ene volk kan de geschiedenis van het andere volk niet ongedaan maken”. Het wordt tijd dat we meer inclusief gaan denken. En als de tweestatenoplossing niet lukt, waarom dan niet één seculiere, multi-etnische en multireligieuze staat IsraëlPalestina? De vlag ervan bestaat al…
Dit artikel is gepubliceerd in De Linker Wang, het magazine van de religiewerkgroep van GroenLinks.
Sympathiek artikel maar enigszins wereldvreemd. Het Midden-Oosten staat al jaren in brand -honderdduizenden onschuldige slachtoffers in Syrië bijvoorbeeld- maar de obsessie met Israël en de Palestijnen blijft het denken van velen beheersen. De kwestie Israël-Palestina is in wezen een beperkt regionaal conflict, maar de aandacht ervoor is al tijden werkelijk buitenproportioneel. Dit neemt echter niet weg dat er recht gedaan moet worden aan de Palestijnen. Maar de tweestatenoplossing volgens de akkoorden van Oslo is al van de baan. Hoe zou een bionationale staat waarvoor veel meer nationale trots aan de kant moet worden gezet, wel kunnen slagen?
Omdat er geen alternatief is. En men kan rustig zeggen dat een van de redenen dat Assad nog aan de macht is, in Syrië, het gegeven is dat dat fijn is voor Israel
Hoe duidelijker kan worden gemaakt dat er in het geval van Israel geen sprake is van equivalentie in een “wederzijds” conflict, hoe beter het is. Israel als staat, en het zionisme als geheel, zijn ten diepste gebaseerd op deelname aan het koloniale project en dientengevolge op onderdrukking van Palestijnen en op etnische zuivering. Een tweestaten oplossing houdt dit in stand. Het stichten van de staat Israel in de vorm zoals we die nu kennen, was een historische vergissing.
Israël is héél véél, maar geen koloniaal project. Het waren juist de Joden (vanaf dat moment Israëli’s) die in 1948 een einde maakten aan de Britse koloniale overheersing in de regio.
Wat een rare reactie, als je nagaat dat Theodor Herzl gewoon onomwonden zegt dat het zionisme een koloniaal project is. En dat een zionistisch geïnspireerde staat ook altijd in “de kolonie” werd gesitueerd, nog tot aan de vooravond van de tweede wereldoorlog. Ook latere Israelische zionisten (Ben Gurion bijvoorbeeld) hebben nooit kinderachtig gedaan over waar zionisme in feite op neerkomt. Je kunt het ook zien aan het feit dat het zionisme de antisemitische stereotypen over joden gewoonweg overnam, en daarna toepaste op een categorie “joden uit de kolonie”: mizrachim.
Er is in dit geval geen equivalentie. Iedereen die doet alsof dat wel zo doet is blind voor de werkelijkheid. Alleen Israel kan een eind maken aan het conflict.
‘Hé, dat is een goede testvraag voor m’n historische kennis’, dacht ik toen ik de kop van dit artikel las. Welk land is er op dit moment vijftig jaar bezet?
Tibet door China misschien; of een vergeten land door Rusland; of bezet; of Gibraltar door de Engelsen?
Maar ik zat er naast. Het gaat om Pakestina en Israël, alweer.
Gaap.
1967. De 6daagse oorlog
2017. 50 jaar later d.i. Een Jubeljaar!
In een jubeljaar (volgens Leviticus 25) zou bezet land teruggegeven behoren te worden aan vroegere eigenaars.
Ligt hier niet een schitterende kans voor de kolonisten?
Zal wel geen gebruik van worden gemaakt, waarschijnlijk.
Louise, ik denk dat die joodse kolonisten hier iets anders over denken, lees hun blogs (stuitte ik op op zoek naar info over Daoud), ze zijn apetrots op wat ze daar de afgelopen decennia ondanks grote moeilijkheden en constante bedreiging van de grond hebben gestampt. Waar moeten die naartoe mochten ze door een of ander verdrag (al zie ik dat niet gebeuren) toch weg moeten?
Ach Louise, goed bedoeld hoor, maar dan zou een groot deel van het aardoppervlak moeten worden teruggegeven aan de oorspronkelijke bewoners:
– grote delen van de USA aan de inheemsen
– eenderde van het huidige Polen aan de Duitse Bondsrepubliek
– De Indonesische provincie Irian Jaya aan de Papoea’s
– Armenië aan de Armeniërs
– Alle etnische Russen moeten vertrekken uit de Baltische Staten die 50 jaar waren bezet
– De Elzas weer terug naar Duitsland
Spanjaarden weg uit Baskenland en Catalonië
– Tibet vrij van Chinese bezetting
– Frankrijk weg uit al zijn gekoloniseerde overzeese gebieden in de Pacific en het Caribisch gebied.
Hoe gaan we dit doen?
Helemaal eens Franco, het gaat gewoon overal zo. Dat het bij Israel steeds zo enorm in de picture blijft staan komt door de holocaust, het moderne westen koopt zijn schuld af met de staat Israel. Oklahoma en Dakota zullen nooit en te nimmer terug gegeven worden aan de Indianen, net zomin als de Elzas aan Duitsland, en Brabant en Limburg aan de Kelten die er vroeger woonden, voor de “volksverhuizing”. Bij zulke fenomenen houdt alle begrip en verstand gewoon op.
We mogen niet de ogen sluiten voor misstanden in de door Israël bezette gebieden, gelukkig zijn er veel keurige Israëliers die dat ook niet doen. Maar waarom zijn alleen de Palestijnen onze favoriete slachtoffers? Hoe komt dat? Waarom hebben wij geen of nauwelijks clementie met bijvoorbeeld de Papoea’s (om maar een onderdrukt volk te noemen) die al meer dan 50 jaar op gewelddadige wijze worden gekneveld door Indonesië. In deze periode zijn al meer dan 500.000 (!) onschuldige Papoea’s uitgemoord. Nederland heeft hierin als ex-kolonisator een grote verantwoordelijkheid en is nooit voor deze inheemse bevolking opgekomen. Maar ook het publiek interesseert het geen bal wat er met de Papoea’s gebeurt; geen demonstraties, geen publiciteit, geen BDS tegen Indonesië, geen Kamervragen, geen subsidie, helemaal niets!
De ene verschoppeling is de andere niet. In Nederland bekommeren wij ons enthousiast om de Palestijnen, maar de Papoea’s (met wie wij n.b. eeuwen lang zijn verbonden) zoeken het maar lekker zelf uit. Wat maakt de Palestijnen tot onze meest geliefde troetelkinderen?
Het is je het ontgaan dat een derde van Palestijnen Christen is?
Menachem, de Palestijnse christenen hebben het heel moeilijk onder islamitische meerderheid, ze zijn net vrij, dit weet ik ook uit Marokko. Nog geen 2 procent van de totale Palestijnse bevolking is christen. Veel vertrekken naar Chili, Panama en Californië op zoek naar beter leven en uit angst voor politieke islam. In Israël is wel godsdienstvrijheid en daar hebben de Arabische christenen het beter.
Franco, het gaat om BELANGEN:
*Je hoort, leest en ziet niks over de Papoea’s. Ze zijn onbelangrijk.
Zodra er olie of andere bodemschatten bij hen aangetroffen worden, zul je merken hoezeer men zich het lot van deze arme mensen gaat aantrekken.
Alleen is dat dan geen empathie maar hebzucht.
*Religie is ook een belang. Alle 3 de monotheïstische godsdiensten hebben belangrijke banden met en heiligdommen in Israël (Jeruzalem).
Jij hebt makkelijk praten Louise, en ik ook natuurlijk, maar lees eens even hoe Yezidi jongetjes van 7,8 jr na gevangen genomen te zijn gehersenspoeld worden met giflessen van IS onderwijzers, die dan zelfs na bevrijding door hun eigen mensen niet meer tot vredelievendheid kunnen worden opgevoed? Wat zijn wij toch begenadigd om vanaf onze kinderjaren in een lieve, vredige, feminiene sfeer te zijn opgevoed en grootgebracht, dat is echt lang niet zo in de rest van de wereld, lang niet!! Oh neen!
Er moet vrede komen voor de Palestijnen. Ze leven al heel lang onder de Israëlische bezetting. Wij moslims lopen al jaren achter die Palestijnen aan. Dat verdienen ze ook. Thuis in Marokko moesten wij op school altijd geld geven voor de Palestijnen die worden bezet door de zionisten. Maar als er onrecht is in de Marokkaanse Rif en de Berbers (wij) worden onderdrukt is het altijd stil. Hoe komt dat? En niemand weet dat de Palestijnen eigenlijk lijden onder hun eigen mensen. President Abbas is een dictator die wil geen geen vrijheid van meningsuiting en gooit zijn eigen mensen in de gevangenis. Maar hij werkt wel samen met Israël om aan de macht te blijven. Dit willen we allemaal niet weten.
Ach, ach, wat een ellende toch allemaal!!!
Ja Dirk, ik besef dat wij geboft hebben.
En net zo min als die anderen uitgezocht hebben waar ze geboren werden, hebben wij dat gedaan.
Maar onze voorouders hebben ook een hoop ellende meegemaakt: armoede, werkeloosheid, de strijd van de arbeiders voor een beter leven, 2 wereldoorlogen, watersnood rampen… Zij hebben dit land gemaakt en van een groot deel van de mensen die nu hier wonen weet ik zeker dat ze ook weer hun best doen.
Je kunt elkaar wel helemaal depressief praten, maar dat schiet ook niet op. Toch?
Je kunt niet het leed van de hele wereld op je nek nemen.
Als iedereen nu eens in zijn eigen omgeving (of land) probeerde het beste uit zichzelf te halen, dan zaten we een stuk in de goede richting.
Met een beschuldigd vingertje naar bozeriken wijzen, schiet eigenlijk ook niet op.
Kijk eerst eens naar jezelf!
Wat doe jij? En jij? En jij?
Doe het voor God, voor je naasten, voor je geweten, voor…
Maar DOE het!
Er lijkt hier sprake van een opmerkelijke vorm van massahypnose. Zodra mensen het toverwoord ‘Palestina’ horen, wanen ze zich politicoloog, historicus, religiewetenschapper en ervaringsdeskundige, en menen ze allemaal een eigen en unieke invalshoek te moeten presenteren waarmee ze, gelijk een ware messias, de hele wereld verlossing kunnen bieden. Het thema van de meeste betogen is ook zo’n toverwoord: vrede, want als dat bereikt wordt, vervallen alle ‘kleinere’ problemen natuurlijk vanzelf.
Toch is niet iedereen even vatbaar hiervoor. Betrokkenheid, begaanheid, inzicht, kennis en wijsheid lijken een genezende of zelfs preventieve werking te hebben op deze dwangneurose. Die eigenschappen maken personen minder geschikt voor dit soort discussies, want ze doen mensen beseffen dat veel van de ‘kleinere problemen’ serieuze zaken zijn, die een stuk dringender zijn dan de grote vredesidealen.
Bij een eerder artikel werd gesteld dat rechtvaardigheid dringender is dan vrede. Het oplossen van diverse wantoestanden zou eventueel de bereidheid to vrede kunnen vergroten en officiële vrede zou niet automatisch leiden tot herstel van onrechtvaardigheden. Ongeacht hoe lang de vrede op zich laat wachten of of dat er echt van komt, spelen er zaken waar op korte termijn wat aan gedaan kan en moet worden. Dat eeuwige geroep om vrede lijkt alleen maar af te leiden van de problemen.
Zou bijvoorbeeld de waterdiefstal ophouden als er morgen een vredesverdrag wordt getekend? Dat is maar één issue van vele. Ooit was er een vruchtbare oase in de Jordaanvallei waar ook reizigers graag kwamen. De behoefte aan landbouw in andere streken was aanzienlijk minder Toegenomen watergebruik in aangrenzende landen heeft de waterstand verlaagd, en wat er over is, wordt weggepompt door Israël en is amper beschikbaar voor de Palestijnen en die betalen er zelfs vaak hogere prijzen voor dan anderen, terwijl het wegvallen van de vruchtbare oase juist leidt tot een grotere behoefte aan water. Zo is ook de mythe gecreëerd dat Israëliers beter in staat zijn om gebruik te maken van woestijngebieden (en daarom meer recht erop hebben).
Laten we morgen de vrede uitroepen! Dan komt het vanzelf wel goed met dat water, toch? Nee, zo werkt dat niet. Dit is maar één van vele zaken die echt dringender zijn, maar we kunnen ook natuurlijk één voor één zeggen dat wij wèl vrede willen en hoe we dat vorm zouden geven. Die duizend ‘kleinere problemen’ lossen zich dan vanzelf wel op, of niet?
Palestina? Vrede!
Nee, zo denk ik niet. Het klinkt leuk, maar ik weet niet of dat een probleemoplossende houding is.
De innerlijke vrede van mensen wordt verstoord en bemoeilijkt door ‘kleinere problemen’. Die innerlijke vrede is een veel groter goed. Laat mensen doen wat ze doen kunnen. Daarna kunnen we fantaseren over hoe een ideaalwereld uit zou zien. Grootschalig denken lost de (werkelijk) grote noden niet op.
Het is idd verleidelijk om je te laten verleiden tot discussies zoals hier gevoerd, niet erg hoor, per slot is dit blog daarvoor, en wordt er ook druk gebruik van gemaakt door ons allemaal, amateurs, vakmensen,huisvrouw, huisman etc.
Dirk den Boer,
Dat klopt en we weten elkaar allemaal te vinden zonder u als verbindingsofficier die de één vertelt wat de ander allemaal zegt. Het was me liever als u zichzelf ook als gesprekspartner opstelt in plaats van reacties uit te lokken door als boodschappersjongen te fungeren, waardoor u zelf niet het juiste aanspreekpunt bent voor reacties. Ik weet dat u meer in huis heeft en zelf ook heel wat te bieden heeft. Laten we eerlijk zijn: u mist het punt eigenlijk helemaal niet. Daar gaat dit niet om.
Het is misschien wat eigenaardig, maar persoonlijk ben ik niet erg ontvankelijk voor ‘hij zegt, zij zegt’ gesprekken. Deze laatste post van u bevalt me al veel beter. Dat komt tenminste vanuit uzelf. Bedankt daarvoor.
Abeer Suleyman:voor 1967 bestonden er geen Palestijnen, die opkwamen voor een thuisland, alhoewel ze daarentegen wel eisten dat de Joodse staat werd ontmanteld, omdat er niet zoiets bestond als een Palestijns volk. Wat men heden ten dage het Palestijnse volk noemt, is niets anders dan een verzameling Arabieren uit verschillende Arabische landen. Zij noemden zich nooit ‘Palestijnen’ voor 1967…
Ben het met je eens Abeer, vrede moet, maar is dat wel de oplossing? Wij kijken met westerse bril op en weten niet hoe de situatie in Palestina is. Laten we plaatselijke bril opzetten en naar de realiteit kijken. Dan zie je een bezetting, echt erg. Maar je ziet ook dat wij van belastinggeld Palestijnen vertroetelen die geld weggeven aan terroristen en de leiders zaaien haat tegen de joden (die haat ken ik uit Marokko) om aan de macht te blijven. Als hij zegt dat Joden historische wortels hebben op Tempelberg vinden Palestijnen hem een verrader. Dus Abbas ontkent joodse erfenis op de Tempelberg en er zijn ook geen gelijke rechten voor christenen. Maar Abbas werkt ook samen met Israël om aan de macht te blijven. Dat is wat er aan de hand is. Ze hebben het helemaal niet over vrede omdat nu gepasseerd station is. Hoe komt het dat wij hier gewoon de westerse bril ophouden en maar blijven praten over tweestatenoplossing die veel Palestijnen zelf helemaal niet willen ook omdat ze zien dat het niet meer kan? Ze zijn zelfs blij met Israël omdat ze anders Hamas of IS krijgen.
Edward Said , zelf Palestijn maar in staat om het van 2 kanten te bezien, geeft toe dat de Joden een claim op het gebied kunnen laten gelden, maar de Arabieren ook, en langer. Palestina, en Jeruzalem, werd al in 648 buitgemaakt op de Byzantijnen door Omar. Met claims kom je niet ver dus. Hij is niet voor een 2 statenoplossing trouwens.
Theo Brand:Gedurende de 19 jaar dat Samaria en Judea, inclusief Jeruzalem, door Jordanië was bezet en Gaza door Egypte, sprak niemand over een Palestijnse staat, noch de Arabische wereld, noch de Verenigde Naties. Niemand vroeg aan Jordanië en Egypte de gebieden aan de ‘Palestijnen’ over te dragen.Maar,waarom niet? Omdat voor 1967 bestonden er geen Palestijnen, die opkwamen voor een thuisland, alhoewel ze daarentegen wel eisten dat de Joodse staat werd ontmanteld, omdat er niet zoiets bestond als een Palestijns volk. Wat men heden ten dage het Palestijnse volk noemt, is niets anders dan een verzameling Arabieren uit verschillende Arabische landen. Zij noemden zich nooit ‘Palestijnen’ voor 1967. Er is niets dat hen doet verschillen van de Arabische bevolking in bijvoorbeeld Jordanië, Egypte, Irak of een ander Arabisch land. In zijn geautoriseerde biografie zegt Arafat letterlijk: “Het Palestijnse volk heeft geen nationale identiteit. Ik, Yasser Arafat, een man gekozen door het lot, zal ze die identiteit schenken door het conflict met Israël.”… De hele regio- door de Britten het mandaadgebied Palestina genoemd- bestond eeuwenlang uit niets anders dan woestijn en uitgestrekte moerasgebieden.Ruim 1800 jaren (!) hebben Arabieren door deze woestijn getrokken en wilden het NIET hebben…todat rond 1900 de eerste Joden terugkwamen en het land stukje bij beetje vruchtbaar begonnen te maken. Vanaf dat moment bleven de Arabieren daar plakken. Het zijn deze Arabieren – van overal afkomstig – die nu claimen “Palestijnen” te zijn ….