Is dit niet het moment om te bedenken: jongens we hebben het geprobeerd, stinkend ons best gedaan, maar het gaat gewoon niet? We stoppen er mee en schrijven nieuwe verkiezingen uit. Hoe groot de verantwoordelijkheidsgevoelens ook zijn om Nederland te willen besturen in een tijd van pandemie en alle verschillen te overbruggen… het lukt niet, we kappen er mee en houden ons zelf niet langer voor de gek. We moeten de samenleving echt een nieuwe kans gunnen op nieuw leiderschap.
Misschien hebben ze zichzelf deze vragen meerdere malen gesteld, maar speelt angst een rol. Want het is algemeen bekend dat kiezers doorgaans niet mild oordelen over spelbrekers. Politieke partijen die een kabinet laat vallen of die een formatie onmogelijk maken (zeker midden in een crisis) lopen een risico om hard te worden afgestraft met zetelverlies in de volgende verkiezingen. Dit zou een verklaring kunnen zijn voor het feit dat de vier partijen het zo lang mogelijk proberen om eruit komen.
Maar wie de thermometer in de samenleving steekt weet dat het nu toch niet meer uitmaakt. Het is gewoon klaar. Over en uit. De samenleving is klaar met de besluiteloosheid en het geslalom midden in een pandemie. Ik denk dat de samenleving zou applaudisseren voor de formerende partijen dat ze het opgeven en de weg vrij maken voor een werkelijk nieuw begin.
Dat nieuwe begin start met nieuwe verkiezingen. Waarbij de oude politiek gebaseerd op arrogantie, minachting voor het gewone volk, wantrouwen, verdeeldheid, macht, dominantie, hopeloze liefde voor het grootkapitaal, de markt, vervuilende multinationals die geen belasting willen betalen de weg vrijmaakt voor een nieuwe generatie politiek. Gestoeld op liefde voor mensen en de wens om het goede te doen. Gestoeld op verantwoordelijkheid. Samenwerken op basis van de inhoud en niet op basis van macht. Een generatie van politici met moed. Die slecht nieuws durven te verkondigen, niet omdat ze dat leuk vinden, maar omdat ze weten dat een probleem oplossen begint bij het probleem te benoemen. Politici die niet bang zijn voor kritiek en dus ook niet sturen op beeldvorming. Maar op feiten en de waarheid, hoe pijnlijk die soms ook is. Politici met een langetermijnvisie. Die weer gaan investeren in zorg en onderwijs. Omdat ze weten dat dit de pilaren zijn van een gezonde en sterke samenleving.
Een samenleving die de komende jaren te maken zal hebben met een hardnekkig virus dat zich moeilijk laat verslaan. En al helemaal niet met een tekort aan IC-bedden en onderzoeksfaciliteiten die wegbezuinigd zijn en of verkocht aan het buitenland voor de centjes. En een onverklaarbare haat jegens de overheid die willens en wetens een kopje kleiner gemaakt moest worden opdat de markt meer ruimte krijgt. De markt waar alle wonderen van verwacht werden en die het nu zo hard laat afweten. Nu we diens wonderen zo hard nodig hebben.
Wonderen bestaan nog steeds. En ook het vurig verlangen van mensen naar eenheid en saamhorigheid. Dat maakte ik mee tijdens de klimaatmars. Waar volwassenen en vooral jongeren de straat op gingen om te laten weten dat ze zich zorgen maken om het klimaat en hun toekomst. Waar vooraf aan de klimaatmars vanuit diverse religieuze stromingen en levensbeschouwingen mensen samenkwamen om hun liefde voor de aarde te vieren in de Westerkerk. In vreedzame co-existentie. De religies die, als we politici mogen geloven, elkaar naar het leven staan en niet samen door een deur kunnen. We hebben nieuwe politieke leiders nodig die durven te zeggen dat de Moslims, Christenen, Joden, Hindoes, Boeddhisten en Humanisten geen vijanden zijn van elkaar, maar een in de kern hetzelfde verlangen en dat is: de aarde mooier achterlaten dan we hem aantroffen.
Toen ik deze week in de krant las dat de formatie nog even gaat duren, moest ik denken aan de zondagsdiensten van de afgelopen maand waarin mijn lief, die voorganger is, tot vervelens toe iedere preek terugkwam op het thema zelfexaminatie. Hij sprak over de noodzaak om je als mens te realiseren dat hoe bont je het ook hebt gemaakt er altijd een uitweg is. Dat je niet per se altijd op de oude voet moet doorgaan. Dat je niet moet doormodderen. Maar stilstaan. Stilstaan om eerlijk te zijn naar jezelf. Jezelf vragen stellen en jezelf doorlichten. Niet bang zijn voor de harde antwoorden die je zult vinden. Want die mogelijk harde antwoorden heb je soms nodig voor een nieuw begin. En harder nog voor een nieuw elan en een nieuwe uitstraling.
