Een van de doelen van Code Rood is om een sterke klimaatbeweging op te bouwen, en daarin ook veel aandacht te besteden aan diversiteit en verbindingen aan te gaan met activistische groepen op vlakken als dekolonisatie en anti-racisme. Daarom ging de eerste paneldiscussie van dit weekend over de samenhang van klimaatverandering, (neo)kolonisatie en discriminatie.

De panelleden waren Phoenix van de University of Color, Talissa van de Code Rood diversiteits-werkgroep, Osman van Wij Zijn Hier en Arwen van de klimaatgroep binnen de FNV.

Aaibaar en ongevaarlijk

Uit de discussie kwam naar voren dat je op verschillende manieren radicaal kan zijn. In je analyse, en in hoe je die analyse naar buiten brengt, en in je actie. Beide vormen van ‘radicaal zijn’ hebben invloed op de mensen die je bereikt met je beweging. Uit de discussie bleek echter dat de analyses vaak niet radicaal genoeg zijn om mensen te bereiken, en de geplande actie misschien juist een dusdanig radicaal karakter heeft dat deze mensen buitensluit.

Wat duidelijk werd tijdens de discussie is dat de analyse van de klimaatbeweging zich naar buiten toe vaak aaibaar en ongevaarlijk verpakt. “We moeten de wereld redden voor toekomstige generaties!” Wat niet gezegd wordt is: klimaatdestructie is gevolg van het kapitalisme en (neo)kolonisatie. En, zoals Phoenix in haar openingsstatement sterk neerzette, het probleem is niet iets voor toekomstige generaties, het probleem is nu al heel groot voor mensen in andere (lees armere) delen van de wereld.

Indigenous people zijn vaak de grote verliezer van de manier waarop de wereld werkt, maar staan nu aan de frontlinie van het verzet (zie bijvoorbeeld de opstand bij Standing Rock tegen de DAPL). Dat klimaatverandering vooral vaak als een probleem wordt beschouwd op het moment dat het mensen in West-Europa en/of de VS en er over de problemen elders heen wordt gekeken, toont aan dat wit suprematisme een belangrijke rol speelt in de discussie over klimaatverandering.

Amsterdam en de wereld

Talissa wijst erop dat die manier van omgaan met mensen elders in de wereld ook terug te zien is in de Amsterdamse haven. Daar komen veel kolen uit Colombia binnen, die gewonnen worden in mijnen waar mensenrechtenschendingen aan de orde van de dag zijn. Ook wordt er ‘dirty diesel’ (brandstof die te vies is voor de Europese markt) gemixt en naar Afrika vervoerd om daar – waar milieunormen nauwelijks aanwezig zijn- verstookt te worden.

Omdat Nederland met de Amsterdamse en Rotterdamse haven – de twee grootste steenkool havens van Europa – een sleutelpositie heeft in de handel in fossiele brandstoffen, is er een uitgelezen mogelijkheid om verandering van het systeem te eisen. In plaats daarvan kiezen de overheden en bedrijven ervoor weg te kijken en deze zeer schadelijke praktijken doorgang te laten vinden, om het eigen economisch gewin veilig te stellen.

Daarnaast wijzen de panelleden er op dat veel ‘problemen’ als losstaande situaties gezien worden, terwijl er juist veel samenhang is. De onrustige situatie in het Midden-Oosten is bijvoorbeeld niet los te zien van klimaatverandering en de fossiele industrie. Enerzijds omdat er oorlogen gevoerd worden om oliebelangen veilig te stellen, anderzijds omdat de toenemende droogte in bepaalde gebieden mensen dwingt hun huis te verlaten en op zoek te gaan naar een leefbaar bestaan elders. Vaak wordt de vinger echter niet op de zere, koloniale en kapitalistische plek gelegd. Je wilt immers geen mensen afschrikken. In de tent vraagt iemand naar de diversiteit van politieke achtergronden. Zouden de panelleden kunnen samenwerken met groen-rechtse mensen of partijen? Enerzijds geven zij aan dat ze altijd willen proberen overeenstemming met mensen te vinden, maar als de ogen gesloten worden voor de grote overkoepelende systemen die ten grondslag liggen aan de huidige problemen, dan wordt het onmogelijk om met deze mensen of partijen samen te werken.

Bron: youtu.be

Werknemers

Arwen wijst erop dat zij het vanuit de vakbond vooral belangrijk vindt om draagvlak bij de werknemers te creëren. Zij werken vaak al jaren bij een bepaald bedrijf, zijn daar trots op en ontlenen daar een deel van hun identiteit aan. Je kan niet van deze mensen verwachten dat ze dat van de ene op de andere dag vaarwel zeggen, en al helemaal niet als ze er geen goed alternatief voor in de plaats krijgen. Zij ziet een belangrijke rol in het betrekken van deze mensen, het begrip opbrengen voor hun positie en het uitleggen van de standpunten van de klimaatbeweging. Vanuit de zaal komt de opmerking dat het voor de volgende actie wellicht een idee is om de werkplek van de directieleden van bedrijven te bezetten, in plaats van de werkvloer van de werknemers. Hier wordt enthousiast op gereageerd.

Bezetten dus, dat hoofdkantoor van Shell! Het is belangrijk om ook mensen buiten de universitaire bubbel te betrekken, het liefste arbeiders die meedoen aan een stevige bezetting.

Maar ook in de radicaliteit van de acties blijkt juist dat opnieuw vooral gefaciliteerd wordt voor witte, hoogopgeleide, able-bodied mensen. Mensen zonder papieren, mensen die niet roomwit zijn, mensen die niet geleerd hebben wat hun rechten zijn, mensen die niet vrij kunnen krijgen van hun werk: voor hun is het allemaal al een stuk moeilijker om mee te doen aan ‘radicale acties’. Dat betekent niet dat ze minder stoer zijn of minder willen strijden voor waar ze in geloven, het betekent dat ze veel meer moeten riskeren dan sommige meer geprivilegieerde klimaatactivisten. Een actie als een blokkade in de haven betekent dat heel veel mensen bij voorbaat niet mee kunnen doen. Dat is niet per se erg, wordt ook in het panel gezegd, maar betekent wel dat niet iedereen mee kan doen.

Het bezetten van de haven is dus makkelijker voor ons, schrijvers deze, dan voor mensen met minder privileges. Het zij ons vergeven: als wij ons privilege in kunnen zetten om de fossiele brandstoffen industrie ter verantwoording te roepen, dan moeten we dat vooral doen. Maar dan is het én én. En dan moet zeker niet ook nog water bij de wijn worden gedaan in de analyse. Want een harde analyse doen, vraagt misschien wel meer dan een dagje haven blokkeren: dat vraagt je om serieus te kijken naar hoe het koloniale verleden nog steeds doorwerkt in het heden. Doe mee, sluit aan, en check your privilege dus.

kasper

Kasper van der Voort

Muzikant en muziekdocent

Kasper van der Voort werkt als zzp’er als muzikant en muziekdocent en zet zich daarnaast actief in voor de zaken waar hij in gelooft.
Profiel-pagina
1659628059157

Harriët Bergman

Harriët Bergman is filosoof en activist.
Profiel-pagina
Al 9 reacties — praat mee.