“We noemen hem Adam, de stamvader van alle volkeren”

Los van de tradities zijn er ook zuiver medische verschillen. Allochtone vrouwen hebben vaker ijzergebrek, vaker zwangerschapsdiabetes en helaas ook meer kans op het overlijden van het kindje in de zwangerschap dan autochtone vrouwen. Daar staat tegenover dat zij minder vaak een hoge bloeddruk ontwikkelen en veel minder roken en alcohol gebruiken. Uiteindelijk hebben we meer met elkaar gemeen dan we verschillen, 98% van alle Nederlanders heeft voorouders die niet in Nederland zijn geboren.

Wat ik vooral zie als ik aan mijn allochtone cliënten denk, zijn de tradities. Zacht gefluisterde verzen uit de Koran in het oortje van de zojuist geboren baby, heerlijke geuren die uit de keuken komen als ik op kraamvisite ben. Mijn schoenen uit bij de voordeur en op mooie Marokkaanse muiltjes de trap op naar een zorgzame moeder die de Koran in het wiegje onder het matrasje heeft gelegd, een blauw glazen oogje aan het hemeltje gespeld. Hindoestanen knippen het haar van hun baby soms al in de eerste week, je ziet kindjes met zwarte randjes van houtskool om de ogen, ge-hennade handpalmen van jonge moeders. Sommige Chinese vrouwen eten gerechten waar veel gember in zit. Bijna alle allochtone vrouwen bevallen poliklinisch, in het ziekenhuis. En al is dat in het land van herkomst niet altijd gebruikelijk, hier in Nederland willen bijna alle vaders bij de geboorte van hun kindje zijn en ook de vrouwen willen graag dat hij er bij is.

Ik werd eens gebeld door de verpleegkundige van het asielzoekerscentrum. Een Somalische vrouw daar had weeën. Ze sprak geen Nederlands of Engels en haar man evenmin. Op het spreekuur bel ik in dergelijke gevallen de tolkentelefoon maar, voor een bevalling is dit te langdurig en kostbaar. Er werd een Somalische buurman opgetrommeld die wel kon vertalen. Hij deed dit heel nauwkeurig en de communicatie verliep goed. De bevalling ging snel en ik wilde hem er graag bij hebben zodat deze vrouw zo veel mogelijk zou begrijpen van wat er met haar en haar kindje gebeurde. Onze tolk ging dus mee naar het ziekenhuis. Daar aangekomen hadden we een probleem: hij mocht niet in dezelfde ruimte zijn. Naast het hoofdeinde van het bed was de badkamer. Daar heb ik hem gevraagd te gaan zitten en met de deur op een kier riep hij mijn aanwijzingen de verloskamer in. De vader was al die tijd wat afstandelijk en afwerend naar mij geweest. Toen de moeder bijna mocht persen, deed hij ineens zijn mond open. Vanuit de badkamer hoorde ik: “wanneer komt de dokter?!” Dat was het probleem, hij had geen idee van ons verloskundig systeem. Ik had geen witte jas aan en hij vertrouwde er niks van. Toen ik hem zei dat ík de ‘dokter’ was, 4 jaar hard had gestudeerd om dit te kunnen en wist wat ik deed, klaarde zijn gezicht op en zag hij het weer zitten. Ik coachte zijn vrouw rustig: “persen, persen, nu even zuchten, nog een keer persen”. Dit terwijl onze tolk uit de badkamer door de kier heen tetterde, in een mij onbegrijpelijke taal, maar het ging fantastisch! Ik had een zelfverzekerde moeder die mij begreep en in no-time was er een prachtig kindje geboren. Nadat de placenta ook geboren was en moeder er decent bij lag, kon de enthousiaste tolk uit de badkamer komen om mee te genieten van het resultaat.

Een andere keer werd ik gebeld door een meneer. De weeën van zijn vrouw waren in volle gang. Ik had dit stel op het spreekuur al eens gezien. Jonge Marokkanen, accentloos Nederlands, goed opgeleid. Zij droeg lange donkere gewaden en een hoofddoek die alleen haar gezicht vrij liet. Hij tenger, met lange baard. Verontschuldigend had ze gezegd dat haar man geen hand gaf, maar de open, warme blik en de begroeting die ik kreeg straalden meer respect uit dan ik soms ontvang van mannen die alleen meekomen ‘omdat het moet…’ Dit stel had ervoor gekozen om van hun eerste kindje thuis te bevallen. Ze deed het super, ving de heftige weeën op en had steun van haar partner die haar coachte en alle vertrouwen in haar had. In huis geen hoofddoek, zoals zo veel vrouwen, en wat mij opviel was het mooie ondergoed dat zij droeg en de innige band die ze hadden. Ze hielden veel van elkaar en dat ze op straat bedekt ging, betekende niet dat ze niet wist wat mooie kleren zijn.

Op een gegeven moment was ik de aankomende vader even kwijt en tussen twee weeën door ging ik een kijkje nemen. Hij lag op zijn knieën in de woonkamer op een kleedje en bad. Kort daarna kwam hij terug en kon zij gaan persen. Er werd een prachtige zoon geboren. Alles leek goed te zijn gegaan, tot ik zag dat het hechten wat meer expertise nodig had dan ik thuis kan bieden. We moesten ons voor even naar het ziekenhuis verplaatsen. De ambulance werd gebeld, zonder spoed en nog gauw wat tijd genomen om moeder en kind aan elkaar te laten wennen om voor het eerst de borst te kunnen geven. Vader fluisterde een paar zinnen uit de Koran in het oor van zijn kindje.

De mannen van de ambulance waren er voor ik het wist. Ik hoorde vader op de gang nog vragen om zijn vrouw een moment de tijd te geven zich te bedekken, maar voor ik haar had kunnen helpen stonden de heren al in de kamer. “Ze zagen wel vaker naakte vrouwen”. De vader kwam achter hen aan naar binnen, machteloos om in zijn eigen huis zijn vrouw en hun traditie te beschermen.
Een paar dagen daarvoor was groot in het nieuws geweest dat een paar Marokkaantjes een ambulancebroeder het ziekenhuis in hadden geschopt. Nu walsten zij over de grenzen van deze man en vrouw, misschien gekleurd door dit gruwelijke incident. Wordt zo niet een kiem van onverdraagzaamheid geplant, op een intiem en kwetsbaar moment?

De vrouw was lief en toonde begrip, zij deden hun werk. Ik heb snel een hoofddoek en haar gewaad om haar heen geslagen. Ze kon mee. Op de parkeerplaats hielp ik de jonge vader de maxi cosi met zijn zoon erin in de auto te krijgen en daarbij raakten onze handen elkaar, ik excuseerde me, hij reageerde ontspannen en bedankte me voor de goede zorgen. We reden achter elkaar naar het ziekenhuis, zijn vrouw was er al en kreeg haar zoon weer in haar armen. “We noemen hem Adam, de stamvader van alle volkeren,” zei ze. Ik hoop dat ze die verbondenheid op haar kind zullen blijven overdragen.