Aan inclusie werken is belangrijk, maar het proces vang je niet op door het organiseren van inspiratiesessies. Want laten we eerlijk zijn, aan welke doelen zijn de events gekoppeld? Hoe wordt de effectiviteit van deze events gemeten? Dragen inspiratiesessies bij aan het vergroten van een inclusief klimaat? Komen op deze events de mensen die je daar wilt hebben zoals ‘de mensen in weerstand’ of alleen de ambassadeursgroep (‘de kartrekkers’) die deze activiteiten naast hun fulltimebaan organiseren?
Wat heeft het organiseren van allerlei activiteiten voor zin als organisaties weigeren om objectief werven en selecteren in hun beleid door te voeren (‘te veel gedoe’)? Heeft het zin als er geen structurele intervisie plaatsvindt met als doel bewustwording en reflectie (‘geen tijd en geld’)? En hebben mooie events zin als er onvoldoende aandacht is voor sociale veiligheid en het ervaren van discriminatie en uitsluiting (‘bij ons is het goed geregeld’ of nog mooier ‘grensoverschrijdend gedrag komt bij ons niet voor’)? En heeft aandacht voor diversiteit wel zin als er niets wordt gedaan aan de wensen van medewerkers die niet op de norm lijken? Denk aan mensen in de breedte van het neurodiverse spectrum, mensen met een migratieachtergrond, met een fysieke beperking, vrouwen in de overgang en jongeren in onzekere tijdelijke contracten.
Inclusie is een proces en kan niet opgevangen en vormgegeven worden door ‘losse activiteiten’. Inclusie als proces maakt dat medewerkers gelijkwaardig deel uitmaken van de organisatie, zodat medewerkers ervaren dat ze erbij horen en tot hun recht komen. Het begint met een stevige interne reflectie op allerlei vragen. Hoe gaan we met elkaar om? Hoe krijg je promotie of loonsverhoging? Hoe nemen we besluiten? Hoe gaan we om met weerstand? Hoe werken we aan een sociaal veilige sfeer binnen de organisatie? Hoe ondersteunen we medewerkers in kwetsbare situaties? Hebben we überhaupt oog voor mensen die het minder goed hebben? En waar kunnen ze terecht?
De weg naar inclusie begint met een breed gedragen reflectie op de vraag: waarom willen we überhaupt inclusief zijn? Bovendien is werken aan inclusie feitelijk gezien niet altijd gezellig. Het moet schuren. Sterker nog, je moet ongemak ervaren want in het ongemak zit de opening naar groei, innovatie en nieuwe mogelijkheden. En naast al deze factoren zijn inspiratiesessies perfect om het vuurtje brandende te houden. Anders is het slechts windowdressing.
Mijn oprechte excuses voor deze impopulaire mening. Maar soms moeten dingen even gezegd worden zodat we scherp blijven.
