“Zijn wij een goede voorouder?”

Raadsel

Het is groen en blauw.
En ziet zwart van de mensen.
En draait.
Het is warm en koud. Groot en bol.
En behoorlijk vol.
Maar met een beetje geluk
vind je nog wel een plekje.¹

We weten allemaal het antwoord op dit raadsel: onze planeet, een minuscuul puntje in het heelal maar enorm groot als je een voetreis wilt maken rond de wereld. Groot en klein liggen soms dicht bij elkaar. Er wordt bijvoorbeeld gezegd dat er meer sterren in het universum zijn dan zandkorrels op aarde. Maar ook dat er meer atomen in één zandkorrel zitten dan dat er sterren zijn. Klein kan groot zijn, en groot klein. Het is maar net wat je invalshoek is.

Deze aarde is ons enige thuis, maar we hebben er niet zo goed op gepast. Het klimaat verandert in rap tempo en de signalen dat we ons voortbestaan moeten redden, zijn niet te missen. Mensen hebben het unieke vermogen om hun natuurlijke omgeving aan te passen. Dat is ook de reden waarom we hier beland zijn. Dus kunnen we ons ook inzetten om noodzakelijke structurele veranderingen door te voeren in de wereld. Juist omdat we met de huidige inzichten beter weten. Ook in het klein zijn er honderden eenvoudige mogelijkheden om een groot verschil te maken. Vreemd eigenlijk dat we het zo moeilijk vinden om onze leefstijl te wijzigen. De toekomst van vele levensvormen en dus die van onszelf staat op het spel. Hebben we eigenlijk wel een keuze?

Een tijd terug trok ik met een groep kinderen mee door het zogeheten Bewaarde Land.² Een land dat op meer plekken bestaat en wordt gekenmerkt door respect voor en verwondering over de natuur. Daar leerden we dat een boom er niet is om in te klimmen, maar dat een boom gewoon een boom is en dat als wij het goed doen, je erin mag klimmen zonder dat die beschadigd wordt. Het is maar net welke invalshoek je kiest. Leef ik verbonden? En, draait de wereld mét mij of óm mij?

Er zijn ervaringen waarin je je tot in het diepst van je zijn deel voelt van het leven. Je zoekt dan woorden als: onbeschrijfelijk mooi, mysterieus, ademloos, ontroerend, groots en ook nietig. Voor mij is die verwondering een belangrijke pijler in de manier waarop ik mijn leven beleef en daar zijn verbondenheid en verantwoordelijkheid direct aan gekoppeld. Want wat je liefhebt, wil je behouden en beschermen, zeker niet beschadigen. Het is leven in duurzaamheid van binnenuit. Groot en klein liggen dicht bij elkaar, want in het besef onderdeel te zijn van het grote geheel ligt juist de kracht.

In verbinding leven is betekenisvol in het nu en de sleutel naar de toekomst, de tijd dat wij er niet meer zijn. Zullen de kinderen van onze kinderen ons dankbaar zijn voor de keuzes die we nu maken? Zijn wij een goede voorouder? ³ Horen we hun stemmen in onze dromen? En even voor alle duidelijkheid, je hoeft geen vader of moeder te zijn om voorouder te zijn. Dit zijn gewetensvragen voor ons allen. Werken wij er met man en macht aan dat we een goede, leefbare wereld nalaten? Welk perspectief kiezen we, denken we in lange termijn of korte termijn? Hou ik me klein en onmachtig of voel ik dat ik aan de beurt ben om mee te zorgen voor de schepping, zodat er niet met een beetje geluk maar ook met wijsheid ruimte wordt gemaakt voor iedereen, nu en in de toekomst?

Een religieus mens zijn is met beide benen ván en ín deze wereld staan. Vanuit duurzame beproefde waarden vormgeven aan je leven in al je relaties. Het is in liefdevolle verbinding leven met mensen, met de schepping, met jezelf! Mijn religieus-humanistische identiteit vertaalt zich in gedrag, ook door te oefenen in ‘kathedraaldenken’. Dat betekent dat ik met plezier dingen doe of laat waar ik niet onmiddellijk voordeel uithaal, maar waarvan ik weet dat toekomstige generaties ervan kunnen genieten. Ik wil een goede voorouder zijn.