Ik krijg er tranen van in mijn ogen. Iets in mij knakt. Dit mag nooit meer gebeuren, waar dan ook ter wereld. En dan doel ik niet alleen op racistisch geweld van politieagenten, maar racisme in iedere verschijningsvorm. Solidariteit tonen betekent dat racisme actief bestreden moet worden – in onszelf en in de maatschappij. Het zal vanaf nu altijd openlijk benoemd (moeten) worden, want het kan het daglicht niet verdragen.
Blinde vlek
Ook in Nederland bestaat een enorme blinde vlek voor de koloniale geschiedenis die nog altijd in het heden – en in onszelf – doorwerkt. Het is niet de racistische leuzen scheldende enkeling die hoofdzakelijk het probleem is – wijzelf maken onderdeel uit van het culturele probleem dat racisme heet. Een academicus van kleur, Philomena Essed, heeft dat decennia geleden al aangekaart, al werd ze bijna net zo lang volslagen genegeerd. Haar boek Alledaags Racisme, gebaseerd op gedegen wetenschappelijk onderzoek, staat vol met voorbeelden van mensen van kleur voor wie racisme in Nederland een dagelijkse werkelijkheid is. Gaan we vandaag voor de verandering wél luisteren naar wat zij te vertellen heeft?
Het hoeft niet zo te zijn dat Nederland zich wit (of nog erger, ‘blank’) blijft gedragen, want we kunnen onszelf en elkaar veranderen, maar er is nog een hoop te doen. Slavendrijvers worden in ons land nog steeds met standbeelden en straatnamen verheerlijkt. Een racistische en koloniale blackface-karikatuur verhindert nog altijd dat zwarte kinderen plezier beleven aan wat een kinderfeest voor iedereen zou moeten zijn. De Belastingdienst doet aan etnisch profileren, net als de politie en de arbeidsmarkt – waar in de samenleving is racisme eigenlijk géén probleem?
Genoeg geweest
Wat gebeurt er met het ideaal van gelijkwaardigheid wanneer vrouwen van kleur vaker beroepsmatig wc-potten staan te boenen, terwijl witte mannen vaker een vergaderberoep hebben? Wanneer bevrijden we ons van allerlei witte praktijken in de samenleving?
Het is genoeg geweest. Het voelt alsof er met de dood van George Floyd iets in gang is gezet: de wereld is al aan het veranderen – we kunnen niet meer terug naar het oude racistische normaal. Toch spreekt het helaas nog altijd niet vanzelf, en juist daarom kan het niet vaak genoeg herhaald worden: Zwarte levens doen er toe.
Tijd om ons daar ook naar te gedragen.
Alle levens doen ertoe. En ik hoop dat ik de eerste zou zijn die iemand er op aanspreekt als haar gedrag suggereert dat de levens van een bepaalde groep er niet of minder toe doet. Maar ik weiger om mezelf schuldig te voelen omdat ik wit (of nog erger, ‘blank’) ben. Het lijkt mij nogal racistisch om een groep aan te spreken op huidskleur en te zeggen dat zij zich schuldig moeten voelen omdat ze racistisch zijn, ook al weten ze het niet. Ja ik ben wit, ja in het verleden en heden zijn er mensen met dezelfde huidskleur die verkeerde dingen doen en ook mensen met dezelfde huidskleur die verkeerde dingen doen met racistische motieven. Dus? Dat ben ik toch niet? Moeten alle mensen met een donkere huidskleur zich verontschuldigen als iemand van ‘hen’ zich misdraagt?
De beelden van de dood van George Floyd zijn pijnlijk om te zien en dit had nooit moeten gebeuren. De agenten zijn nu ook allemaal opgepakt en worden vervolgd. Dat lijkt mij volkomen terecht. Maar voor mij staat niet vast dat dit een diepgeworteld en wijdverspreid probleem is. Ik zie er het bewijs simpelweg niet voor.
Als ik het goed begrijp zijn er vorig jaar 9 ‘zwarte’ ongewapende mannen omgekomen door politiegeweld en 19 ‘witte’ mannen. Dat zijn er dus 28 teveel, begrijp me niet verkeerd, maar het idee dat mensen met een donkere huidskleur in Amerika niet over straat kunnen lopen zonder overhoop geschoten te worden door de racistische politie is gewoon onjuist.
Mvg,
Steven
Uitstekend gezegd Steven! Helemaal mee eens!
In het stuk spreek ik over wit gedrag – dat is iets anders dan mensen op hun huidskleur aanspreken. Dat laatste gebeurt juist door mensen die zich wit gedragen – zij spreken (onbewust) zwarte mensen voortdurend op hun kleur aan, of behandelen hen (onbewust) als minder.
Er is genoeg bewijs dat structureel en institutioneel racisme bestaat, zowel in de VS als in Nederland. Wat de VS betreft, zou je kunnen kijken naar de documentaire 13th, die sinds kort gratis op Youtube te bekijken is. Één derde van alle zwarte mannen belandt in de gevangenis – veel vaker dan andere bevolkingsgroepen. Ook worden zwarte mensen zwaarder gestraft.
Ook in Nederland is institutioneel racisme inmiddels een goed gedocumenteerd fenomeen. De kans op een stage, baan, woning, promotie, is eenvoudigweg lager als je een exotisch klinkende naam hebt.
Wanneer je cijfers gaat vergelijken van mensen die neergeschoten zijn in de VS, moet je de káns vergelijken, niet absolute aantallen. De zogeheten ‘shooter bias’ is uitgebreid bestudeerd en het blijkt dat zwarte mensen vaker worden neergeschoten.
Je lijkt te suggereren dat er pas een probleem zou zijn als zwarte mensen niet meer over straat zouden kunnen zonder te worden neergeschoten. Voor zover je dit suggereert, wijs ik dat van de hand. Alsof er geen probleem bestaat als zwarte mensen een groter risico lopen om neergeschoten te worden.
Alle levens doen er pas toe, als zwarte levens er *volledig* toe doen. Momenteel is dat helaas nog niet het geval. Tijd om er werk van te maken.
”Je lijkt te suggereren dat er pas een probleem zou zijn als zwarte mensen niet meer over straat zouden kunnen zonder te worden neergeschoten. Voor zover je dit suggereert, wijs ik dat van de hand. Alsof er geen probleem bestaat als zwarte mensen een groter risico lopen om neergeschoten te worden.”
Nee dat suggereer ik niet en volgens mij lijk ik dat ook niet te suggereren. Ik hoor veel mensen bij de ‘vreedzame’ protesten dingen roepen over de politie als ‘They are killing us!’ Dat klopt dus niet.
Ik ben het er helemaal mee eens dat je de kans moet vergelijken. Wat heb je daar dan voor nodig? (1) Aantal ongewapende zwarte en witte mannen die zijn doodgeschoten door de politie, (2) aantal zwarte en witte mannen in Amerika. Ik vermoed zomaar dat velen hier zouden willen stoppen maar wat je ook mee moet nemen is (3) aantal keer dat zwarte en witte mannen in aanraking komen met de politie. Als je dit allemaal meeneemt heeft een ongewapende witte man méér kans om door de politie te worden doodgeschoten dan een ongewapende zwarte man. Als er meer zwarte mannen in de gevangenis zitten kán dat inderdaad te maken hebben met racisme, óf misschien is het zo dat zwarte mannen meer misdaden plegen. Als zwarte mannen zwaarder gestraft worden dan witte mannen voor dezelfde misdaad (en met dezelfde voorgeschiedenis) dan zou ik ook geneigd zijn om dat als racistisch te zien.
Volgens mij zijn dit soort cijfers vaak lastig te interpreteren. Zo las ik vanmorgen op Nos.nl over discriminatie met stageplekken en daar staat: ”Officiële cijfers zijn er niet, ook omdat het moeilijk te bewijzen is dat het aan hun allochtone afkomst ligt”.
”In het stuk spreek ik over wit gedrag – dat is iets anders dan mensen op hun huidskleur aanspreken. Dat laatste gebeurt juist door mensen die zich wit gedragen – zij spreken (onbewust) zwarte mensen voortdurend op hun kleur aan, of behandelen hen (onbewust) als minder.”
Is dit serieus? Dus je beweert dat ‘wit gedrag’ niet samenhangt met een witte huid? Zeer interessant, daar zou ik graag meer over horen. Lijkt mij een woordspelletje om net te doen alsof dergelijke uitspraken niet racistisch zijn.
Ik ga proberen de 13th te kijken als jij toezegt een korte video te bekijken: ”Larry Elder’s Fast Facts Against Systemic Racism”. Deal?
Mvg,
Steven
Dit is een slag in het gezicht voor ieder weldenkend mens met compassie en gevoel voor rechtvaardigheid ongeacht de kleur van hun gelaat. Daar lag mijn broeder ook al had hij dan een andere moeder.
Een kreet als “zwarte levens doen ertoe” komt op mij over alsof het een aparte categorie betreft en dat is niet waar als het hierop aankomt.