In zijn eerste brief legde Mikkers de focus op de interpretatie van heilige teksten, oude theologische conflicten en homoseksualiteit in de kerk. Vandaag reageert Rikko Voorberg op deze brief. Lezers van de brieven zijn van harte uitgenodigd mee te denken en te reageren!
Beste Tom,
Hartelijk dank voor je persoonlijke brief. Je beschrijft in je boek ‘Het voelt echt goed’ hoe een spiritualiteit van verdraagzaamheid eruit zou kunnen zien en hoe uitersten verbonden zouden kunnen worden. Jouw openingsbrief vind ik daarvoor een mooie aanzet. Daar ga ik graag op in.
Je dient in je brief twee ‘hete aardappels’ op. En daar zit ik dan gelijk een beetje mee, want ik ben hier nauwelijks mee bezig. Niet omdat het niet relevant is. Ik heb ook weleens een column geschreven over de binnenkerkelijke discriminatie van homoseksuelen. Maar eerlijk gezegd is dat het dan wel. De vrouw in het ambt, een huwelijkse zegen over een homohuwelijk of de betekenis van die belijdenisgeschriften, ze spelen nauwelijks in mijn werkveld. De vraag die mij voortdurend voorligt, is of ik iets zinnigs kan zeggen over sociale eenzaamheid, de vernietiging van de planeet, vluchtelingenstromen, uitbuiting, raciale discriminatie en geweld. Mijn ‘Mijn God’-campagne zou dan ook meer iets zijn als: (mijn) God gebruikt geen militairen, sorry jongens. En: (mijn) God komt Iphonekindjes bevrijden uit onze westerse klauwen. Of: Mijn God drinkt koffie met onze oma’s en wacht op bezoek. Want wat hebben we in vredesnaam aan een ‘ruimdenkende God die niet zo moeilijk doet als je denkt’ als de wereld in de fik staat? Ik ben benieuwd hoe jij daar tegenover staat.
In je openingsvraag heb je het over een gesprek over aanvaardbaarheid van het geloof, terwijl ik steeds zoek naar een manier van denken, leven en hopen die tegen het zere been van onze samenleving schopt. Misschien is onaanvaardbaarheid wel interessanter. Ik hoef niet per se de kerk te veranderen, ik wil een andere wereld. En dat herken ik bij de Remonstrantse Kerk die ooit al een soort homohuwelijken sloot voordat het wettelijk toegestaan was. Maar de samenleving is nu goeddeels om. Waarom moet dan ook de kleine orthodoxie per se mee? Jouw pleidooi voor het ontnemen van de ANBI-status verbaasde me dan ook. De Remonstranten hebben in hun geschiedenis toch een hele slechte ervaring met een overheid die zich in kerkelijke geschillen mengt? En dat is precies wat je hiermee vraagt. In elk geval maak je slapende honden wakker, terwijl juist de Remonstranten zouden moeten vechten voor gewetensvrijheid.
De diepe bewuste en onbewuste discriminatie van homoseksuelen binnen en buiten kerken is absoluut uiterst beroerd. En terecht dat je je vraagt of de homo’s in onze kerken wel veilig zijn. Het ding is alleen, je kunt die kerken aanspreken op discriminatie maar je kunt hen niet vragen in naam van God een zegen te geven aan iets waarvan zij geloven dat je dat niet in naam van God kunt doen. De kerk is nou eenmaal geen ambtelijk apparaat en de zegen geen overheidshandeling. Het is een afgewogen gewetensbesluit of iets volgens de opvatting van die gemeente de zegen van God kan wegdragen. Wat orthodoxe kerken nodig hebben voor zij een kerkelijk homohuwelijk zouden kunnen sluiten is een orthodoxe argumentatie voor het homohuwelijk. Vrijzinnige argumenten en culturele dwang helpen niet verder. Kijk, de homo’s uit een orthodoxe kerk kunnen allang een kerkelijke zegen krijgen over hun huwelijk, ze hoeven alleen maar Remonstrants te worden of iets soortgelijks. Maar daar voelen ze zich blijkbaar niet thuis. Ze willen de orthodoxie, en dus een orthodox pleidooi voor dat huwelijk.
In de tussentijd vind ik dat een andere vraag gesteld moet worden aan de orthodoxe kerken. Want wat is dán het ‘evangelie’ voor de homo-broers en zussen? Seksuele onthouding tot de dood, vind ik geen evangelie. Dat vind ik armoe. En dan daarbij pretenderen dat je hen wel door dit moeilijke leven heen helpt, zonder daar vormen voor te hebben, vind ik helemaal beroerd. Er is weinig zo verschrikkelijk eenzaam als celibatair homoseksueel zijn in een klassieke gezinnetjeskerk. Zelfs als je daar uit eigen theologische overtuiging voor gekozen hebt. En dan niet aankomen met de hemel, dat deed Jezus ook niet. Die begon hier op aarde met bevrijding en hoop. Misschien moet een orthodoxe kerk eerlijk zijn en zeggen: ‘wij kunnen tot onze frustratie niets anders lezen dan dat een huwelijk alleen voor hetero’s is en we hebben geen enkele vorm om die pijn te verzachten. Sorry’. Dat zou eerlijk zijn.
Tom, hierbij een eerste beantwoording van de vragen die je me hebt voorgelegd. Tussen de regels vind je antwoorden op vragen naar ‘waarheid en verbeelding’ en waarom ik denk dat belangrijke gesprekken over religie altijd spannend zijn. Ook zitten er een aantal vragen aan jou in. Ik ben benieuwd waar jij graag op ingaat.
Rikko
Ja, heel goed meneer Voorberg. De Remonstranten zeggen verdraagzaam te zijn, maar dat zijn ze niet. Voor mij was dat reden om geen Remonstrant meer te willen zijn. Hun ‘Mijn God’-campagne zal niet veel veranderen hierin.
De remonstranten zijn goed in het vrijzinnig omgaan met een individueel toegesneden god, maar minder goed in een diaconale god.Ze zijn bijvoorbeeld afwezig bij het maatschappelijk debat en de praktijk rond vluchtelingen in Den Haag.Ook rond standpunten mbt oorlog en vrede valt het me niet mee.Je god gaat er dan wezenlijk anders uitzien.
Ontroerend mooie reactie van Rikko Voorberg. Ik ben zelf homo, voel dat hij probeert met nieuwe ideeën te komen.
Veelbelovende briefwisseling! Ga zo door mannen.
“Wij kunnen tot onze frustratie niets anders lezen dan dat een huwelijk alleen voor hetero’s is en we hebben geen enkele vorm om die pijn te verzachten. Sorry’. Dat zou eerlijk zijn.” Da’s wel eerlijk, maar het sluit uit, het is discriminatie.
Orthodoxe homo’s en andere minderheden van wat voor signatuur dan ook probeer een weg te vinden volgens je geweten: gehuwd of niet gehuwd, met- of zonder vriend, praktiserend of niet praktiserend, maar wees moedig en zoek een begaanbare weg in liefde. Waar liefde woont is God. Wees niet bang voor veroordeling, God veroordeelt jou niet. Je mag zijn wie je bent en laat je nooit opnieuw een slavenjuk opleggen, die tijd is in Christus voorbij! Er is geen orthodoxe of vrijzinnige God er is alleen maar een Vader van onze Heer Jezus Christus, kijk naar Hem, volg Hem en vindt vrede! Al wie tot Hem komt zal Hij niet afwijzen.
We hebben heel veel aan een ruimdenkende God als de wereld in brand staat. God die ons helpt en troost, God die ons kracht geeft zodat we vol kunnen houden en God die ons de weg wijst. Als de wereld in brand staat hebben we juist een ruimdenkende God nodig. Hoe kunnen we discriminatie goedpraten of geen plek geven in het teken van het evangelie van Liefde?
Mooi antwoord! Ook ik vind de oproep van Tom Mikkeres, hoezeer ik hem ook waardeer, om de ANBI-status af te nemen van kerken met een moeilijk standpunt betreffende homoseksuelen bedenkelijk. Een kerk is vrij om te denken wat ze denken wil – vrij en alleen bebonden aan haar omgang met hun Heer. Ik weet echter niet, of orthodoxe homoseksuelen eenorthodoxe visie op aanvaarding van hun seksualiteit zitten te wachten. Vraag hen hoe zij hun innerlijk en hun christelijke orthodoxie met elkaar verbinden. Dan weet je een mogelijk antwoord. Ik denk niet, dat iemand nog zit te wachten op een dominee, een kerk, een paus of pastoor die gaat zeggen hoe je dat moet doen. Honderden holebi’s zijn ook christen. Blijkbaar is er een weg. Ik zie uit naar Toms reaktie. Ook (en zeker) wat betreft Rikko’s opmerkingen over de ‘mijn God’ – campagne…
Leuk gesprek dit.
Ik waardeer de benadering van ‘sorry, wij kunnen dit niet anders lezen’. Doorgaans lijken statements uit de orthodoxe hoek meer bezig met het afbakenen van goed en fout dan met de verregaande implicaties die dit heeft voor mensen.
Aan de andere kant denk ik dat er ook nog wel meer winnen valt binnen de orthodoxie. Kun je bijvoorbeeld ook zeggen ‘maar ik snap waarom jij het wel anders leest’? De meeste LGBTs die ik ken die bewust in de meer orthodoxe hoek willen blijven, hebben echt geen dominee meer nodig om ze een theorie aan te reiken, die hebben ze zelf allang gevonden. Dan wel een orthodox pleidooi voor het huwelijk (neem een Matthew Vines), dan wel een iets andere opvatting van ‘geïnspireerd’, die desondanks dichter bij de orthodoxie ligt dan dat ze zich thuis zouden voelen bij de Remonstranten. Ook als je als kerk zelf niet de stap neemt een huwelijk te zegenen – kun je wel begrip opbrengen voor die andere lezing en in je midden ruimte geven aan mensen die tot andere conclusies zijn gekomen?
Ik ben het helemaal met Rikko eens dat we geen ‘oude’ discussies meer zouden moeten voeren als de wereld ‘in brand’ staat.
Ik ben op dit moment heel erg geboeid door de boeken van ErvinLaszlo (voorzitter van de Club van Boedapest). In zijn boek ‘De verbinding tussen wetenschap en spiritualiteit’ (door Ervin Laszlo en een aantal andere belangrijke namen zoals Deepak Chopra, Larry Dossey, Amit Gdenken.oswami, Jean houston, Rabbi Awraham Soetendorp en Bruce Lipton) staat bijv. ‘Wat ons te doen staat is het ontwikkelen van een nieuwe manier van denken. De omslag naar de nieuwe manier van denken is de poort naar de transformatie van de mensheid. Het draait allemaal om de manier waarop we over onze relatie met de aarde en met elkaar en met onszelf denken!!!. Als we de traditionele grenzen tussen wetenschap, religie en ons historisch verleden overschrijden, zullen we de kracht van een holistisch en geïntegreerd wereldbeeld van een hdogere orde ervaren.”
Ik denk dat dat belangrijk is ipv ‘welles/nietes’ discussies. Non-dualistisch leren denken ipv dualistisch denken. (ik ben verbonden aan de Remonstrantse Gemeente Twente in Hengelo).