Beste Wielie,
Excuus dat je zo lang moest wachten op mijn antwoord. Zoals je zelf ook weet, zijn de maanden mei en juni ontzettend hectisch voor activisten. Vooral voor de activisten onder ons die ook een fulltime baan ernaast hebben. Aansluitend hierop en in antwoord op je vraag wat ownership bij queer moslims in zou houden, begin ik met een pleidooi om mensen te ondersteunen die in het veld keihard (vrijwillig) werken en hun nek uitsteken. Er moet een veilige infrastructuur komen die queer moslims in staat stelt hun werk te doen, zonder overspannen te raken of in financiële problemen te komen. Dat vraagt om professionalisering van het zeer kwetsbare veld. Zo kunnen we de beweging duurzamer maken. Ik geloof dat we hierin van de christelijke homobeweging kunnen leren. Welke tips zou jij aan de queer moslim-beweging geven?
Wat ik ook vaak zie is dat homo moslimactivisten overvraagd worden en het na een tijd niet meer vol kunnen houden. Ze duiken op, doen geweldig werk en verdwijnen binnen de kortste keren. Daartegenover krijgen andere, vaak grotere organisaties en professionals die veel verder af staan van de doelgroep, de opdrachten om homoseksualiteit binnen de moslimgemeenschap bespreekbaar te maken. Ze doen dit vaak tegen hoge tarieven. Dit is geen throwing shade naar een netwerk dat betrokken is bij de emancipatie, maar de subsidiekoek zou wel beter verdeeld moeten worden.
De vraag ‘vind jij dat moslims betere moslims zouden moeten worden’ vind ik lastig. Ik geloof niet dat dé moslimgemeenschap of dé moslim bestaat. Er zijn moslims die ontzettend gay-friendly zijn, ondanks hun overtuiging dat de gangbare interpretatie van de Koranverzen, die over homoseksualiteit zouden gaan, klopt. Aan de andere kant zijn er progressieve moslims die menen dat homoseksualiteit wel degelijk met islam samengaat, maar die toch bang zijn als je met de regenboogvlag aan komt wapperen. Ondanks het feit dat meer dan de helft van de ondervraagde moslims zeggen dat ze liever geen zoenende homo’s op straat zien, kan ik dat moeilijk als ‘islamitisch’ beschouwen. Ik maak een onderscheid tussen islam en moslims. Zelfs in onze terminologie gebruiken wij niet ‘islamitische homo’s’, maar moslim LHBTI’s of queer moslims. Want zelfs in de queer moslimbeweging zie je grote verschillen, van de volledig seculiere beweging tot aan orthodoxe homovriendelijke activisten.
Christelijke en moslimhomo’s vinden elkaar zeker in een gezamenlijke jihad. Vooral de interne strijd vind je bij christelijke, evenals joodse, hindoestaanse, boeddhistische en moslimhomo’s. Een van de weinige punten die de leiders van de genoemde religies met elkaar verbindt is een uitgesproken homofobie. Opeens zijn veel moslims het hartstikke eens met christenen en joden als het gaat over hoe fout homoseksualiteit is. In de discussie over homoseksualiteit in de moslimgemeenschap hoor ik vaak: “Maar homoseksualiteit is toch ook in het christendom en jodendom verboden?” En terwijl ze triomfaal ‘touche’ roepen, kan ik bijna niet uitleggen dat er wel degelijk verandering heeft plaatsgevonden in de opvattingen van deze religies over seksuele diversiteit.
Aan de andere kant zien we dat LHBTI’s uit verschillende religieuze hoeken steeds meer verbinding met elkaar zoeken en op basis van een gedeelde pijn zelfs een hernieuwde interreligieuze dialoog aangaan. Dit gebeurt ook vanuit een esoterische oriëntatie vanwege de gedeelde strijd tegen vastgeroeste patriarchale en heteronormatieve opvattingen binnen onze geloofsgemeenschappen. We mogen niet vergeten dat de religieuze vrouwenbeweging ook een hele belangrijke rol heeft gespeeld binnen de emancipatiestrijd.
Wat mij ontzettend stoort is de analogie die veel emancipatiestrijders trekken voor moslimhomos en zeggen “Maar zo ging het ook met de christelijke homo’s. Zij moesten dezelfde strijd voeren”. Ik geloof dat er zeker analogieën zijn, maar er zijn ook belangrijke verschillen. Wat is jouw visie hierop? Waar vinden we elkaar in de strijd en waarin verschillen onze contexten van elkaar?
Met vriendelijke groet,
Dino
