De tegenstrijdigheid deed me soms huilen. Het moment dat ik op deze prachtige, hoog in de bergen en naast een natuurpark gelegen, plek arriveerde, kwam Gaza steeds meer onder vuur te liggen en kwam vlucht MH17 tot een verschrikkelijk einde. Ik voelde de machteloosheid en de frustratie. Ik voelde me nog slechter omdat ik zelf op zo’n vredige plek was. De plek waar joden, moslims en christenen hele mooie tijden hebben gekend. Samen, een zelfde cultuur. En ja het was niet altijd even romantisch maar vergeleken bij de huidige situatie absoluut weer wel. Ik dacht regelmatig: ‘Wat zou ik hier nu graag met jullie allen zijn. Voor gesprek, discussie, oplossingen, dialoog en gedeeld verdriet en troost’. Je hebt van die plekken op aarde waar je een transcendente eenheid voelt. Voor mij is Rosales er zeker een. Uiteindelijk kwam ik voor dat moment tot de conclusie dat je als mens niet anders kunt behalve jezelf werkelijk proberen te veranderen. Kritisch naar jezelf, je eigen intenties en gedachten zijn. Ver voordat we dat bij anderen doen. En dit is precies waar de al-Ghazali retraite op focuste. De reiniging van het hart.
Dr. Umar Faruq Abd-Allah, één van onze docenten, zei dat al het goede van het hart komt, maar tegelijkertijd ook al het slechte. Bedenk ook dat de tong handelt wanneer het praat. Wij achten het goed wanneer we vanuit ons hart spreken. Wees er dan helemaal zeker van dat je hart rein is. Het reinigen van je hart wordt dan namelijk tegelijkertijd de reiniging van je spraak en je handelingen. En omdat daden altijd consequenties hebben: stel je dan eens het belang van de reiniging van het hart voor.
Hoe vredig het allemaal ook was, het was niet gemakkelijk. Het vasten in 38 graden was voor mij het minste probleem. Het programma was intensief. Om 04.00 uur opstaan voor het ontbijt, vervolgens meditatie en gebed in de moskee. Van 06.00-08.00 uur was de les van shaykh Abd al-Hakim Murad/ Dr. Timothy Winter. Daarna kon je nog wat rusten. Om 13.00 uur weer les van Abd al-Hakim Murad. Na het middaggebed kregen we les van Dr. Umar Faruq Abd-Allah. Na het late middaggebed kon je gaan rusten of iets voor jezelf doen. Vlak voor maghreb (het avond gebed waarbij ook het vasten verbroken wordt) was er een dhikr sessie. Een soort meditatiemoment waarbij religieuze zinnen ter herinnering van God 99 keer herhaald worden. Vervolgens verbraken we in de voorhal van de moskee (zie foto) gezamenlijk het vasten met wat water en een dadel. Daarna was er weer het gezamenlijke gebed. In een ander gebouw bevond zich de kantine waar je langs een lopend buffet elke dag je avondmaal kon krijgen en wat kon kletsen met de andere 60 gasten. Na het avondgebed waren er ook nog de speciale ramadan-nacht gebeden: tarawih. Dit alles was voor iedereen toegankelijk, zonder verplichting.
Door de vermoeidheid kon ik weinig aan extra lezen doen. Mijn plannen om nog wat soera’s uit mijn hoofd te leren en een boek van imam al-Ghazali uit te lezen vielen dan ook in duigen. Maar dat was en is niet erg. Rosales moet je sowieso niet willen sturen. Het stuurt jou. De oase van vriendelijke mensen, rust en bezinning vraagt om overgave, niet om sturing. Dus ik gaf me over. En sprak met mezelf af dat ik alleen de lessen als werkelijke input nam, en dwong me zo mijn ogen echt open te houden om 06.oo uur. Dr. Umar Faruq ‘Abdallah zei immers: “Vasten is de weg van geduld, geduld is de sleutel tot al het goede”.
Het was het allemaal waard. De bijna 30 uren aan lessen die je in een week kreeg gingen snel naar een diep niveau. Ik kan lang niet alles toelichten, maar het moge duidelijk zijn dat de al-Ghazali retraite focuste op de leringen van de grote imam al-Ghazali. Hij was een 11de/12de eeuwse bekende theoloog die er kortweg om bekend staat het soennisme, de filosofie, de mystiek en religieuze leringen (fiqh) met elkaar te verzoenen. Ihjaa’ ‘ulum al-dien (De herleving van de religieuze wetenschappen) was zijn grootste en beroemdste werk. Het heeft een enorm effect gehad op latere generaties moslims. De kern van dat boek is dat gebeden en rituelen de mens directe kennis van God kunnen bieden. Maar er gaan hele boeken/hoofdstukken over de reiniging van de ziel, reiniging van het hart en intenties, iets dat imam al-Ghazali als een individuele religieuze plicht beschouwde. Dat geldt ook voor kennis op doen, het temmen van je ego en zoveel meer.
Er zijn twee citaten uit de lessen die mij echt bijgebleven zijn:
‘Alleen als het hart begrijpt, kan het oog zien. De dispositie van het hart is om van kennis te houden. Zolang er liefde naar kennis is, weet je dat het hart ok is. Als je niet geïnteresseerd bent in kennis, weet je dat er iets mis is. Een gezond hard is nooit verveeld.’ (Dr. Umar Faruq Abd-Allah)
‘Woede is gehechtheid aan wat juist is. Wees zo vergevingsgezind als je kunt. Houd vast aan vergevingsgezindheid. Keer je af van de onwetenden en confronteer de onkundigen niet met iets gelijk aan wat zij gedaan hebben. De gelovige moet Sakina (kalmte) trainen. Wees een onderdrukker van woede en iemand die vergeeft.’ (Shaykh Abd al-Hakim Murad)
En nu is het alweer ‘Id al-Fitr, in de Nederlandse volksmond het Suikerfeest. Voor iedereen die het viert, een heel gezegend feest gewenst! Het is altijd een maand die anders is dan anderen. En dit jaar was hij zeker anders. Vol mooie momenten van verbinding met de Ene, maar ook zo veel momenten van verlies en verdriet. Laat ons morgen koesteren, laat het feest dit jaar in het teken staan van hoop en dankbaarheid. Laat het ons hart verzachten voor de rest van het jaar. Volgend jaar is er trouwens weer een al-Ghazali retraite in Alquieria de Rosales. Voor meer informatie: klik hier.
