Een echte Turk is niet gay en heeft geen seks voor het huwelijk

Alleereerst een overzicht van hoe er wereldwijd tegen een aantal kwesties wordt aangeken waarbij moraliteit bewust en onbewust een rol speelt. De gemiddelde percentages zijn gebaseerd op onderzoek in 40 landen, verspreid over de vijf continenten en onder 40.117 respondenten:

Bron: http://www.pewglobal.org/2014/04/15/global-morality/

Algemeen, aldus het onderzoeksrapport, kan worden gesteld dat Afrikaanse -en landen met een moslimmeerderheid de acht onderzochte issues in belangrijke mate moreel onacceptabel vinden. Ontwikkelde economieën – denk aan West-Europa, Japan, Noord-Amerika – staan er meer ontvankelijk tegenover en beschouwen het zeker niet als morele kwesties. Online kun je met een klik op elk onderwerp in een oogopslag ook de publieke opinie in de afzonderlijke veertig landen zien.

Ik was blij dat de vriendin in Istanbul me op het PEW-onderzoek wees want die kennis is ook voor hier belangrijk. Ankara – en Rabat in minder sterke mate en met minder succes – voert al geruime tijd een actief beleid om de ´éigen´ burgers in het buitenland in hun invloedssfeer te houden. Die  actieve opstelling is een weerspiegeling van het streven van de AK-regering om het religieus-conservatieve nationalisme in elke Turkse ziel, waar ook ter wereld, te blazen of levend te houden. Dat botst met de liberale waarden en normen die de Nederlandse regering uitdraagt. Het idee is dat migranten behoren te integreren en dat ze daar allereerst zelf de verantwoordelijkheid voor dragen.

De realiteit is dat met de komst in maart 2010 van het speciale Departement voor Turken in het buitenland een nieuwe diasporastrategie wordt uitgerold. Ankara wil dat ‘hun’ migranten actief deelnemen aan het openbare leven in Nederland, maar ze moeten tegelijkertijd de Turkse cultuur behouden. Eveneens beschouwt de regering hen als ambassadeurs van Turkije. In een publicatie van de denktank van het Turkse ministerie van Buitenlandse Zaken wordt klip en klaar gesteld dat de hechtere betrekkingen met Turkse migranten deel uitmaakt van het Turkse buitenlandbeleid. Feitelijk komt het erop neer dat Turkse migranten instrumenteel zijn in het streven van Ankara om een machtige natie te worden. Bij de honderdste verjaardag van de republiek in 2023 wil het, en met nog steeds de AK-partij aan de leiding,  tot de top tien van economische grootmachten behoren.

Tegelijkertijd is inmiddels duidelijk dat de systematische aandacht vanuit Ankara het gemankeerde zelfvertrouwen van menige Turkse migrant (en deels ook de tweede en derde generatie) in Nederland opkrikt. Eindelijk komt er ook eens iemand voor hén op. Hoewel onderzoek na onderzoek uitwijst dat het grootste deel van de migranten met Turkse wortels goed is geïntegreerd, blijven ook de banden met Turkije hecht – tot in de derde generatie. Dat geldt in het bijzonder voor de religieus-conservatieve meerderheid die haar levensstijl weerspiegeld ziet in de groeiende islamisering van Turkije. In het Nederlandse overheidsbeleid, zo is een veelgehoorde klacht, ligt de nadruk eenzijdig op sociaal-culturele aspecten (liberale, individualistische waarden) en te weinig op functionele integratie: onderwijs, werk, het tegengaan van discriminatie. Nieuwe groepen in Nederland krijgen hierdoor noch de kans om mee te doen noch de ruimte voor eigenheid. Dat doet geen recht aan een nieuwe werkelijkheid: migranten en hun kinderen veranderen door de Nederlandse context, maar ze blijven zich tegelijkertijd verhouden tot hun land van herkomst.

Ankara springt nu met succes in dit gat. En mede dankzij het PEW-onderzoek Views on Global Morality weten we dat een te sterke gerichtheid op het land van herkomst op gespannen voet kan staan met de bevordering van liberale waarden en normen in Nederland. Toen vorig jaar voor de eerste keer een Turkse boot meevoer op de jaarlijkse Gay-parade door de Amsterdamse grachten waren de rapen op menig Turks-Nederlands internetforum gaar: een echte Turk is niet gay. En hij of zij heeft zeker ook geen seks voor het huwelijk, weten we nu eveneens.