Het feest van de geboorte van de profeet Mohammed, Id-ul-Maulid, wordt dit jaar – al naar gelang de geografische ligging van het land – tussen 23 en 25 december gevierd. Het feest van de geboorte van Jezus van Nazareth, wordt in de Westerse wereld op 25 december gevierd, maar in de Oosterse kerken op 6 januari.
De twee raken in een heftig gesprek verwikkeld.
J: Hey Moehammad, wat doe je me nu? Ik hoor van verschillende mensen dat ze dit jaar niet op m’n verjaardagsfeest komen omdat jij het zo nodig op dezelfde dag wilt vieren.
M: Ha Jesjoea, lang niet gezien jongen! Wie willen er niet bij je op bezoek komen dan?
J: Nou ja, niet op bezoek willen komen: ze twijfelen allemaal flink. Eigenlijk de hele rits personen die zowel in jouw Koran als in mijn Bijbel voorkomen. Ze weten niet zo goed tussen ons beiden te kiezen: Mozes twijfelt, net als Abraham. Noach vraagt zich pragmatisch af waar hij het gemakkelijkst kan aanmeren. Adam en Eva vragen zich af bij wie van ons beiden hun nieuwe kostuums het beste passen. De koningen Salomon en David willen de vertegenwoordigingstaken opdelen: de één naar jou en de ander naar mij. Zacharias en Elizabeth zitten er flink mee in hun maag – vooral Zacharias is er helemaal sprakeloos van, net als hun zoon Johannes – die waterschepper, weet je wel, die kan z’n hoofd nergens meer bij houden. En vooral Gabriël. Onze ouwe engel Gabriël: die vliegt maar een beetje doelloos in de rondte.
M: Ja, dan hebben we wel een probleem. Kaïn en Abel zeker ook? En Jonas (als die niet weer in z’n walvis zit)?
J: Inderdaad! Maar zeg nou, wat is dat voor onzin? Je hebt dit jaar toch je verjaardag al gevierd? Heb het even nagezocht: op 5 januari. Ik was er zelf bij! Doe je dat een beetje om me te pesten of zo? Wanneer ben je nou eigenlijk echt jarig?
M: Ik weet het niet. Ik heb eigenlijk nooit geweten wanneer ik jarig was. Moslimgeleerden zijn nog steeds aan het bakkeleien over mijn geboortejaar en geboortedag. Over het algemeen wordt aangenomen dat ik op maandag 12 Rabi’-ul-Awwal, de derde maand van het jaar, geboren ben, in het jaar 570 van de gebruikelijke jaartelling.
J: 570 na Christus, zul je bedoelen!
M: Maak je niet druk Jesjoea. Na jou – zoals je wilt. Maar omdat de islamitische kalender geen zonnekalender, maar een maankalender is, schuift mijn verjaardag elk jaar een dag of tien naar achteren op in vergelijking met jullie christelijke kalenders. En zo kan ik in dit bijzondere (zonne)jaar 2015 na jou, twee keer mijn verjaardag vieren. Bovendien valt het dit jaar ook nog eens precies op jouw verjaardag!
J: Moehammad, er moet me wel iets van het hart: we leven niet echt 2015 na mij. De monnik Dionysius, die in de 6e eeuw na mij poogde een kalender op te stellen met mijn geboortejaar als ijkpunt heeft zich verrekend of zich vergist. We leven waarschijnlijk in 2019 of 2020 na mij.
M: Hoezo waarschijnlijk, Jesjoea? Weet je zelf niet eens wanneer je geboren bent?
J: …Jij weet het toch ook niet van jezelf?
M: Nou ja, over de dag van het jaar is niet zoveel discussie. Meer over het jaartal. Niet dat die dag nu zo historisch betrouwbaar is, maar je moet wat hè?
J: Bij mij is 25 december ook vooral symbolisch. Het is de tijd van het jaar waar het licht weer doorbreekt. Nou ja, op het noordelijk halfrond dan. Sinds het christendom een wereldgodsdienst is geworden hebben Australiërs, Zuid-Afrikanen en Latijns-Amerikanen niet zoveel meer aan die symboliek. Maar je moet wat hè? Maar ook voor hen ben ik het Licht der wereld. En die schijnt daar beneden de evenaar dan volop, moet je maar denken. Maar ik begrijp dus goed dat alle moslims dit jaar precies op mijn verjaardag de jouwe gaan vieren, Moehammad?
M: Niet alle moslims. In Saoedi-Arabië is het vieren ervan zelfs verboden. En ook de Turkse staat is er niet dol op. Men vindt het niet zuiver, omdat er in de Koran en in de Soenna niets over geschreven staat. Jij hebt geluk, Jesjoea: jouw geboorte staat in ieder geval in de Bijbel en de Koran beschreven!
J: En vergeet de apocriefe evangeliën niet, Moehammad! Die zijn nog het spannendst van allemaal. Boulevardbladen uit de antieke wereld. Smullen! Maar om heel eerlijk te zijn: ook sommige van mijn aanhangers uit de 16e eeuw wilden mijn geboortefeest afschaffen. Zuinige krenten waren het!
M: Hadden ze het maar voor elkaar gekregen, dan hadden we nu het probleem met twee verjaardagen op dezelfde dag niet gehad!
J: Ik stel voor dat jij je verjaardag gewoon annuleert dit jaar, Moehammad. Je bent tenslotte in januari ook al jarig geweest!
M: Hou nou toch op! Jij kunt het toch op 6 januari ook gewoon in Moskou of Constantinopel gaan vieren? Je viert het zelf ook twee keer! Annuleer jij de boel maar. Overigens begreep ik van je moeder – die best zin had om samen met mijn dochter Fatima bij mij op de Turkse koffie te komen – dat je je uitnodigingen rijkelijk laat verstuurd had, er klakkeloos van uitgaande dat iedereen de datum toch wel in z’n agenda had staan!
J: M’n moeder! Kan zij niet gewoon weer de zaken, zoals ze vroeger ook deed, gewoon lekker in haar hart bewaren, in plaats van ze overal als een aartsengel rond te bazuinen?
M: Je bent gewoon jaloers Jesjoea, dat ze in de Koran een grotere plaats dan jij heeft gekregen. Maar jij hebt een hele godsdienst voor jezelf! Gun haar ook wat ruimte.
J: Hou alsjeblieft op. Wat doen we nu met onze verjaardagen, Moehammad?
M: Toch maar samen vieren dan? Maar gaan mijn en jouw aanhangers dan niet weer zeuren en klagen over het gevaar van syncretisme enzo? Dat we de verschillen tussen ons onder het voetkleed zouden schuiven? Dat we niet meer begrijpen wat jouw exclusiviteit en mijn eigenheid is?
J: Nee joh, ben je gek. Die zijn slim genoeg om de verschillen tussen ons te zien. Slim genoeg ook om niet alleen maar de verschillen te zien, maar ook de vele overeenkomsten. Verstandig en wijs genoeg om te weten dat feesten precies momenten zijn waar deze verschillen in de schaduw mogen staan van wat ons bindt. En als ze echt aanhangers van de Ene God van Israël zijn, die ik Abba, Vader noemde en aan wie jullie 99 schone namen hebben gegeven, dan begrijpen ze vast dat in het huidige ondermaanse, met alle politieke en religieuze spanningen van dien, ons gezamenlijk vieren een teken van verbroedering en vrede kan zijn.
M: Klinkt overtuigend. Zullen we er dan maar vast één op nemen dan?
J: Goed idee. Besahha!
Ik geloof niet dat het een goede basis is in de integratie,
men verwacht dan immers dat je je levensovertuiging opgeeft,
een Moslim zal het altijd een Godslastering blijven vinden om
Jezus de eniggeboren zoon van God te noemen en een Christen
zal Mohammed niet als opvolger van Jezus kunnen erkennen.
Echte tollerantie is dat je ondanks onoverkomelijke verschillen
en geschillen toch goede buren en goede collega’s van elkaar kan zijn.
François.