Rotterdam
In april voerde de Rotterdamse gemeenteraad het debat over het Rotterdams onderwijsbeleid voor de komende jaren. Daarbij diende Nourdin El Ouali namens NIDA Rotterdam onder meer de motie ‘Gedeeld verleden gezamenlijke toekomst’ in. In die motie, die werd aangenomen, riep NIDA op om in het onderwijs “ook de eeuwenoude handels- en migratiegeschiedenis tussen Rotterdam en landen als Suriname, de Antillen, Indonesië, Turkije en Marokko te belichten, waaronder het slavernijverleden.” Abdelhafid Bouzidi, NIDA-burgerlid, licht op de website toe: “De culturele wortels van menig Rotterdammer liggen in deze landen. Oog voor de eeuwenoude geschiedenis tussen deze landen en Rotterdam is van belang voor de identiteitsontwikkeling van Rotterdammers en voor begrip van de rijke diversiteit aan culturele achtergronden van onze stad.” De Stichting Gedeeld Verleden, Gezamenlijke Toekomst organiseert op 8 juli een besloten werklunch op de Hogeschool Rotterdam voor belanghebbenden, die zich willen richten op de verdere ontwikkeling en uitwerking van de NIDA-motie.
Keti Koti Festival
Een week eerder, op woensdag 1 juli, organiseert Stichting Nederland Wordt Beter (NLWB) een openbaar gesprek over het belang van educatie over het koloniaal en slavernijverleden. Terwijl de discussie in Rotterdam op het lokale onderwijs gericht is, steekt NLWB breder in. Ze constateert “een gebrek aan kennis en empathie door de gebrekkige aandacht voor dat verleden in het onderwijs.” De discussie is een van de activiteiten tijdens het Keti Koti Festival op het Museumplein in Amsterdam. Naast Kno’Ledge Cesare, oprichter van NLWB, zullen auteur Sandew Hira, historicus Roelof Jan Minneboo, filmmaker Bibi Fadlalla en rapper Insayno een bijdrage leveren.
De Canon van Nederland
Niet iedereen vindt meer aandacht voor de thema’s nodig. Greetje van der Werf, lid van de Onderwijsraad en hoogleraar Onderwijzen en Leren, laat Nieuwwij weten: “Het lijkt mij vanzelfsprekend dat in het onderwijs aandacht wordt besteed aan het koloniaal verleden van Nederland, als onderdeel van het vak Geschiedenis. Het onderwerp maakt ook deel uit van de Canon van Nederland. Nog meer aandacht lijkt me niet nodig. Als er in de praktijk niets van terecht komt, is dat zorgelijk. Maar ik geloof niet daar aanwijzingen voor zijn.” De Canon van Nederland is een overzicht van belangrijke gebeurtenissen, personen, teksten, kunstwerken en voorwerpen uit de geschiedenis van Nederland. De Canon, bestaande uit 50 onderwerpen, wordt in het onderwijs gebruikt. Er wordt inderdaad aandacht besteed aan bijvoorbeeld de VOC, slavernij en dekolonisatie van Indonesië en de West.
Vorig jaar reageerde Ton van der Schans, voorzitter van de Vereniging van docenten in geschiedenis en staatsinrichting (VGN), in een interview met de NOS, op een oproep van een VN-adviseur voor meer aandacht voor deze thema’s. Van der Schans vond dat onnodig, verwees naar de Canon en benoemde de vrije ruimte die geschiedenisdocenten hebben, naast de verplichte onderdelen: “Een groot aantal docenten gebruikt die tijd om les te geven over het thema slavernij. Je zou kunnen zeggen dat het een sexy onderwerp is.”
Een muzikale verkenning
Een van de methoden die in die vrije ruimte gebruikt kan worden is DoReMixMax. Dit is een muzikale kennismaking met het slavernijverleden van Nederland, gericht op groep 7 en 8 van het basisonderwijs en brugklassen. Het thema wordt geïntroduceerd door middel van muziek en dans uit Brazilië, Angola en Nederland. Filmmaker en initiatiefnemer Miranda van der Spek zegt in een gesprek met Nieuwwij: “Het is belangrijk dat jongeren meer inzicht krijgen in hun geschiedenis en daarmee meer respect en begrip ontwikkelen voor mensen in andere culturen. Het kan een belangrijk proces van bewustwording en zelfonderzoek in gang zetten. Een proces waarbij nazaten van voormalige onderdrukkers en onderdrukten samen herinneren. Hierdoor kunnen we gezamenlijk waakzaam leren zijn om racisme en discriminatie geen kans meer te geven in de huidige samenleving.” Volgens Van der Spek is het van groot belang dat lespakketten als DoReMixMax landelijk opgenomen worden als verplicht onderdeel van het onderwijs. “Zowel in het primaire als voortgezet onderwijs. Een nationale campagne om dat voor elkaar te krijgen lijkt me zeker gewenst.”
