Lieve mensen,
De zondagmiddag is een mooi tijdstip om te wandelen. Zelfs in onze Protestantse kerken, waar nog niet zo lang geleden strikte zondagsrust gold, mocht wandelen altijd. In de drukte van de week, in het hollen en vliegen van alledag, is de wandeling op zondag een moment van rust. We verlagen het tempo, we nemen de tijd voor elkaar. Onderweg is het fijn praten.
In de wereld om ons heen is alles behalve rustig. Legers trekken tegen elkaar op, rebellen strijden, burgers vluchten, lawaai van schoten en bombardementen. De wereld van het geweld is onrustig en bedreigend. En veel van het geweld dat in onze dagen wordt gepleegd is, hoe we het nu wenden of keren, verbonden met religie. Het is al lang niet meer ver van ons bed. We maken allemaal deel uit van een beschaving, of ideologie. We voelen ons verbonden met het Westen, of met het land waar onze ouders of grootouders vandaan komen, of met allebei! We zijn christen, of moslim, of Jood. We zijn niet gelovig, maar voelen ons verbonden met de normen en waarden van ons land, de traditie van deze stad. We zijn door dit alles gevormd, we hebben meningen en overtuigingen over geloof en wat dat van ons vraagt, over het grote goed van de vrijheid en de vraag of daar al dan niet grenzen aan zijn. We zijn het soms gloeiend eens, en soms gloeiend oneens.
In al die onrust is het geweld om ons heen: Brussel, Parijs, Kopenhagen. We houden ons hart vast… Moslims worden aangekeken op het geweld dat extremisten in naam de van islam plegen op andersgelovigen, op mensen die vrijheid beoefenen in woord en beeld. Moskeeën worden beklad, bedreigd. Gisteren was er in Amsterdam Noord een gedachtenisdienst voor de 21 koptische christenen die op het strand van Libië werden vermoord door IS strijders. Bisschop Arseny vertelde hoe de kerk steeds strenger wordt beveiligd en hij roept de hulp in van buurtgenoten. Voor de Joodse broeders en zusters in deze stad is dat al lang de bittere realiteit dat scholen, synagogen en andere joodse gebouwen beveiligd worden en dat het in sommige buurten van de stad flink wat moed vereist een keppeltje te dragen.
Zo dichtbij is het allemaal. Het maakt misschien angstig, op zijn minst onrustig. Maar dit is niet wat we willen. Vele van de organisaties hier vanmiddag aanwezig hebben sinds 1012 het Veiligheidspact tegen discriminatie ondertekend, ook mijn kerk, de Protestantse Kerk Amsterdam. Daarbij hebben we uitgesproken dat er in onze pluriforme samenleving allerlei zaken inzet kunnen zijn van debat en dialoog, omdat we ons gevormd en gedragen weten door onze godsdienstige of culturele achtergrond. Maar die verschillen mogen nooit een motief zijn om elkaar hier in deze stad te discrimineren, te bedreigen in woord en daad. We respecteren elkaars geloof en ongeloof en staan in voor elkaars godshuizen.
Daarom wandelen wij vanmiddag, en ik hoop dat zich onderweg veel mensen bij ons aansluiten. In de onrust van onze samenleving scheppen wij een moment om letterlijk samen op te trekken. Een wandeling door ons mooie Mokum, als statement van solidariteit. Hier lopen wij samen, wij laten ons niet tegen elkaar uitspelen, wij willen het gesprek gaande houden en als goede burgers bijdragen aan de leefbaarheid van onze stad. We trekken langs de verschillende gebedshuizen aan de route. En daarmee wordt het haast een pelgrimage, een gezamenlijke trektocht langs heilige huizen.
En het doel van de pelgrimage? Vrede? Verdraagzaamheid? Kleurrijk Mokum? Zeker, en nog veel meer. Maar vandaag is ook de tocht zelf van belang. Want pelgrims weten dat ze onderweg afhankelijk zijn van elkaar als het gaat om voedsel, veiligheid en onderdak. Dat ze het moeten hebben van mensen die hen onderweg goed gezind zijn. Samen wandelen is een oefening in ontvangen. Door met elkaar te praten, elkaar te voeden met verhalen, met elkaar vreugde en zorgen te delen, door tijd te nemen voor elkaar. Laten we dat straks vooral ook doen, als we wandelen van hier naar moskee Al Kabir. Laten we elkaar onderweg ontmoeten. En laat onze pelgrimage na vandaag niet ophouden. Laten we afspreken dat wij, Joden, christenen, moslims, gelovigen, niet gelovigen, alle mensen die houden van onze stad samen blijven optrekken. In de naam van God die onze voeten richt op de weg van de vrede.
