De kerstdagen zijn meestal zo weer voorbij, maar blijven steeds weer een aparte tijd. Soms ook van reflectie. Behalve over ‘de kribbe’ en ‘de herders’ als symbolen van nederigheid en van de tegenpool voor macht, horen of lezen we in het kerstverhaal dikwijls ook over een ster. In de lichtversiering hoog in de bomen speelt die zelfs vaak met kerst een voorname rol. Welnu, de kerstster is volgens astronomen Sirius, die je gedurende enkele dagen in de maanden december en januari in het zuidelijk halfrond kunt zien als een lichtpunt, en vrij helder tussen 20 en 22 december. Als die Siriusster ineens opvallend helder gaat schijnen, komen er naar verluid bijzondere veranderingen, die uit het oude iets nieuws doen ontluiken. Het bijzondere van Sirius is dat ze samen met het ‘kerstkind’ een heel nieuwe periode zou hebben ingeluid, in dit geval het Vissen tijdperk, dat in het begin overigens nog heel wat kenmerken van het vorige bleef behouden. (Ichtus of vis werd dan ook al gauw het symbool van de nieuwe toen opkomende nieuwe staatsreligie).
‘Niet eerder vertoonde instroom van bewustzijn’
Is er thans wederom sprake van een soort Siriusster? Bevinden we ons vandaag na 2000 of 3000 jaar opnieuw in zo’n overgang van het ene naar het andere tijdperk? Gaat het teken Waterman die van de Vissen vervangen? Het is niet onmogelijk, nu er enerzijds naast crises en oorlogen in meerdere regio’s – regressie en voortuitgang gaan vaak (tijdelijk?) samen bij evolutie – nog een geweldsprojectie van onze verdrongen schaduwen op anderen te zien is, terwijl er anderzijds een enorme spirituele onderstroom aan het opkomen is. Dit zowel binnen als nog meer buiten de traditionele religieuze instituten. Godsdienstsocioloog Paul Heelas, die vooral onderzoek deed in West Engeland, constateert, net als de Amerikaanse Marianne Williamson in bovenstaand citaat ‘een spirituele revolutie’. En Eckhardt Tolle, de schrijver van o.a. de ‘Kracht van het Nu’ spreekt van ‘een nog niet eerder vertoonde instroom van bewustzijn’ en zo voeg ik toe, met naar het lijkt ook een extra activiteit vanuit de (onzichtbare, maar niettemin krachtige) geestelijke wereld richting ons.
Een indicatie van die bewustzijnsvernieuwing is onder meer dat we vandaag iets minder spreken van religie en in plaats daarvan meer het begrip spiritualiteit hanteren. Op zich is er overigens niets mis met religie. Die is niet anders dan een menselijke poging om het ‘onbenoembare’ te benoemen of een model om het goddelijke mysterie te duiden. Zo’n model is al of niet tijdelijk zeker functioneel, onder meer ook voor het brengen van ethiek van bovenaf of als steun in de ‘overleving’-(fase), maar de kern van religie is anders. Die essentie is niet ‘geboden en verboden’, leerstellingen en zeker niet moralisme, waarmee religie wel eens wordt verward, reden dat kerken tegenwoordig minder ‘in’ zijn. Nee de essentie is bewustzijn van binnenuit met ethisch engagement als gevolg. Geen ethiek of engagement van bovenaf gestuurd of met het ‘vingertje’ dus, maar van binnenuit en indirect nl. als gevolg. De term die daarvoor thans meer en meer wordt gebruikt is religiositeit (mystiek) en ook wel spiritualiteit. Is religie een model, dan is religiositeit zowel de innerlijke dimensie als de toepassing ervan. Dat en ook het belang van zo’n nieuw begrip als spiritualiteit geldt te meer, als religie een instituut wordt, dat mentaal/verstandelijk of qua leer de dingen wel op een rijtje lijkt te hebben, maar verder elke bezieling mist en zo verstart. Ik zeg: als. Een oorzaak daarvan is vaak ook te weinig liefde en/of veel angst. Dat laatste nu mede veroorzaakt door de geweldsopstand in Syrië, onthoofdingen, aanslagen in Parijs en de wraak vanuit het Westen. Zo’n terugval in de evolutie werkt vertragend op genoemde vernieuwing.
Evolutie naar bezielde authentieke macht in mensen
De onderstroom van spirituele vernieuwing of die mogelijk niet eerder vertoonde instroom van bewustzijn in de woorden van Eckhardt Tolle, lijkt nogal wat gevolgen te hebben. Sociologisch of evolutionair zie ik vier trends:
1. Was evolutie in termen van Darwin vooral de opgaande ontwikkeling in complexiteit v.h. fysieke/materiële, waarbij mensen zich beperkten tot hun vijf zintuigen, mede ook om te overleven, de evolutie krijgt thans een breder accent. Nu gaan we inzien dat overwinning van angst en het brengen van gedachten, gevoelens en daden in overeenstemming met het hoogste in ons, ook evolutie is. Ja, ook het liefdevol en doelbewust (vanuit je missie) te kunnen leven. Dat m.a.w. een echt geëvolueerd mens degene is, die bezield leeft en de liefde hoger stelt dan de wereld/materie en ook de ander hoger schat dan zichzelf. Kortom, een mens die zijn of haar macht om te heersen vervangt door een andere macht, nl. de authentieke macht, die niet of minder oordeelt over wat men tegenkomt. Een macht die niet z’n kracht zoekt in het uiterlijke, maar in het innerlijke en zin en doel ziet in de kleine dingen op aarde en vooral eerbied als grondtoon heeft. Een authentieke macht, waardoor ingevingen, mediamiek en intuïtie, – die hun wortels hebben in onze diepste Bron -, nu veel centraler zijn in ons leven.
2. Behalve dat op weg zijn naar authentieke macht, waardoor we vermogens als vriendelijkheid en liefde inzetten en geen of minder energie verspillen aan wantrouwen, zorgen, afkeer en manipulatie, lijkt spiritualiteit of mystiek de universele religie van de mensheid aan het worden. Zo’n stelling wordt plausibel, als we bedenken dat de (innerlijke of mystieke) spiritualiteit de oorsprong van alle religies vormt, gezien het feit dat bijna alle stichters (ook aartsvader Abraham) in het begin een innerlijke ‘roep’ volgden. Universalisme is via het accent op het innerlijke kenmerkend voor spiritualiteit. Nadruk in de spiritualiteit ligt dan ook niet op de vaak tot ‘wij zij’ tegenstelling leidende (dogmatische) verschillen tussen religies maar op de overeenkomsten, zoals bijvoorbeeld innerlijke ervaring, mystiek, ‘de gulden regel’ of compassie.
3. De geestelijke wereld werkte de laatste 3000 jaar via het inzetten van grote mensen als Zarathustra, Boeddha, Krishna, Laotse, Confucius, Jezus, Franciscus, Thich Nath Han etc, waarvan het bijzondere vaak door mensen extra werd opgetuigd door mooie maar niet al te letterlijk, laat staan als dogma’s, te nemen verhalen als maagdelijke geboorte, lichamelijke opstanding, opvallende jeugd en intelligentie als kind of het houden van een Bergrede. Zarathustra deed dat laatste ooit ook. Tevens sprak hij net als Mozes met God op een berg om met ‘goddelijke’ wetten terug te komen. Naar verluid met een positiever mensbeeld dan waarmee Mozes zou zijn teruggekomen. Die ‘groten’ deden goed werk, hadden bijzondere visies en wijsheid. Het nadeel was dat mensen ze soms tot een soort (tweede) God gingen maken. Vaak ook in een religie als instituut met geloof en leer als hoofditems en strijd veroorzakende Maar vandaag lijkt het zich vastklampen aan zo’n ‘tweede God’ minder nodig, gaat het meer om bewustzijn (je eigen bewustzijn maar ook Godsbewustzijn via ‘God within’, en werkt de geestelijke wereld meer via het inzetten van alle mensen van goede wille. En dat in een tijd, waarin 1) het op zich positieve proces van individualisering een hoge vlucht neemt, 2) de ontvankelijkheid voor het gevoel toeneemt, – niet in de laatste plaats bij vrouwen -, 3) we kennis maken met Aziatische religiositeit en bovendien 4) de kwantumfysica ontdekte, dat niet materie de ‘prime-mover’ maar dat alles veeleer energie en bewustzijn is. Dit met trilling en weerkaatsing in een ‘Veld van Energie’ om ons heen, waardoor mensen naast het proces van spiritueel ontwaken elkaar ook spiegelen. En zo irritatie over de ander in wezen iets van onszelf is, m.a.w. opmerkzaam maakt over een te helen schaduw in onszelf.
4. In de afgelopen twee of drieduizend jaar heerste het dualiteitsgeloof, dus het denken in tegenstellingen, (goed versus kwaad, licht versus donker, ‘t mannelijke versus ‘t vrouwelijke etc.) of liever vooral het daarin blijven hangen zonder deze en ons sterk oordelen te willen overstijgen, waardoor er vaak ‘wij zij’- attituden ontstonden, met projectie, strijd ‘tegen het kwaad’, oorlog en andere gevolgen van dien. Een dualiteitsbewustzijn, dat we vandaag ook nog sterk zien tussen soennieten en sjiieten in M.O. De genoemde spirituele revolutie van onderop heeft niettemin tot gevolg, dat er thans meer eenheidsbewustzijn gloort: nl. het zich EEN voelen met het geheel, een zich verbonden voelen met al wat leeft. Dit ook vanuit het inzicht, dat het minder ons ‘masker’ maar vooral de ziel of in de woorden van Carl Jung het (hogere) Zelf is, dat ons verbindt. Was het de hoofdtaak van grote geesten, ook van Jezus, om ons de weg te wijzen naar de ervaring van en eenheid met het goddelijke oerprincipe – Jezus leefde sterk vanuit Godsbewustzijn of eenheid met God (door hem toen Vader genoemd), ons oproepend hetzelfde te doen – , vandaag zullen wij die ervaring ook echt zelf (kunnen) beleven. Dit vanuit het bewust worden van, dus oog krijgen voor het zich manifesteren van het (goddelijke) Mysterie in ons en om ons heen.
Zijn zielenreis, heling, transformatie en verbinding weer terug?
We leven we in een tijd, dat we voor het eerst in de hele mensheidsontwikkeling als individu rechtstreeks contact/verbinding met de innerlijke eeuwige geest (kunnen) krijgen. Mystiek werd vroeger ook nogal eens onderdrukt. Anderzijds komt er nogmaals – dat lijkt een paradox gezien het huidige proces van individualisering – een eenheidsbewustzijn, gericht op het (kosmisch) geheel of op het universum. Voorts ligt het accent ligt vandaag (weer) meer op de pelgrimstocht van ons als individu in en door het leven na de incarnatie, in wezen onze (innerlijke) zielenreis. In dogmatische religies werd die vaak ondergesneeuwd of als kerkelijke straf opgelegd: bijvoorbeeld een voettocht naar Compostella. En dat terwijl het juist om die zielenreis gaat, dus om innerlijke transformatie, door Boeddha ‘verlichting’ en door de Jezusgestalte ‘wedergeboorte’ genoemd. Het kerkelijke woord ‘verlossing’, dat ook samenhangt met de – een negatief mensbeeld oproepende – erfzondeleer, vervangen we vandaag dan ook door (zelf)heling – nl. van onze verdrongen schaduwen zoals Carl Jung het terecht zegt – , innerlijke groei, realisatie van het Zelf en/of bewustzijnsverruiming. Interessant is dat we daarbij ook weer gaan ontdekken, dat bij onze kleine en grote beslissingen twee stemmen in ons binnenste een rol lijken te spelen, nl die van het ego en onze wat zachter klinkende tweede stem. Socrates noemde die laatste z’n daimon of goddelijke stem. Het lijkt van belang, dat we allengs (wat) meer gaan luisteren naar de laatste, ook wel ingevingen genoemd. Tevens, omdat die tweede stem verbonden is met onze innerlijke (lees: goddelijke) leiding, waardoor we niet alleen tot betere besluiten komen, maar ook milder, vriendelijker en meer liefdevol worden. Zo gaan we oude percepties ten spijt nu meer openstaan voor het feit dat zoals Einstein dat eens formuleerde ‘het hele leven een wonder is’. En dat naast innerlijk weten ook ontvankelijkheid voor verbeelding en het avontuur een grotere rol gaan spelen in ons leven. Daarbij tevens ontdekkend dat we binnen in ons of in ons hart een enorme bron van positiviteit of in de woorden van Gandhi ‘zielenkracht’ hebben. Met ongekende scheppende mogelijkheden. Niet alleen dat we ons niet klein meer laten maken door instituten en mensen van de macht. Maar dat we ons ook veel minder laten leiden door angst voor onze eigen innerlijke ‘grandeur’, zoals Mandela het ironisch zei, veeleer juist bewust worden van onze innerlijke kracht. Wat we aan energie de lucht ingooien, positief dan wel negatief, is daarom geen ‘peanuts’. Gedachten, woorden en intenties hebben kracht, ook in hun effecten op de miljarden levende cellen in het lichaam. De ander vervloeken dan wel deze zegenen is qua energetisch effect in beide gevallen groot, ook voor het eigen lichaam, dat zeer gevoelig is voor de energie van woorden en gedachten. Vandaar dat ik in gesprekken of mails wel de gevleugelde uitdrukking ‘Wie een glimlach uitzendt, krijgt hem terug’ hanteer. Het geldt trouwens ook andersom: als alleen al onze ogen een energie van haat of jaloezie uitstralen, komt die negatieve energie terug bij onszelf. Als het Al werkt via de kosmische Wet van Aantrekking, lijkt het zaak positief te zijn in je intentie, woorden en gedachten. Als ons bewustzijn negatief is, trekken we het negatieve naar onze cellen zoals staal naar een magneet en bevinden we ons al snel in gezelschap van zielen met dezelfde gedachten. Wanneer ons bewustzijn vol liefde en levensvreugde is en ons hart vervuld is van dankbaarheid voor alles en iedereen, trekken we blije zielen aan. Ja ook via dankbaarheid. Die is een enorme kracht.
‘In de meest vreedzame tijd van ooit’.
We zien negatieve ontwikkelingen in het Midden-Oosten rondom de aldaar verlate (bij ons ooit in 1789/95 begonnen) mondiale democratische revolutie. Laten we ons daarover niet te veel in de war brengen. Ook niet door de sluiting van kerken. De visionair Teilhard de Chardin, over wie Piet Terhal onlangs weer een nieuw boek deed uitkomen, schetst een positieve toekomst, ook qua religiositeit. Iets wat de VS-hoogleraar Steven Pinker met zijn onderzoek van geweld en oorlogen vanaf de Middeleeuwen statistisch lijkt te onderbouwen. Niet alleen dat het aantal moorden en oorlogen vanaf die tijd ook thans nog elke 20 jaar afneemt, maar ook dat empathie, compassie en liefde lijken toe te nemen. Hij stelt met andere onderzoekers van de Harvard University zelfs, dat we vandaag ‘in de meest vreedzame tijd van ooit leven’. Zou de ‘grote toestroom van bewustzijn’, zoals Eckehart Tolle het uitdrukt, daar niet bij horen? Zijn er indicaties, dat we ons van deze vernieuwingen als onderstroom, – de te betreuren terugval in de Arabische Lente ten spijt -, meer en meer bewust gaan worden? En zo ook van het belang van bezielende spiritualiteit in het leven? Wie weet, dat er in dit geval opnieuw een soort Siriusster ergens aan de hemel gaat staan. Of wellicht hoeft dat niet eens.
Deze intuïtie of Zelf zoals Jung het noemt zal mensen helpen zelf keuzes te maken, emoties te accepteren en in zichzelf op te staan en daarmee zelf actief in de wereld een plaats innemen. Niet meer geloven of blind volgen, maar ZIJN..
Beste Hans, leuk iets van en over je gelezen te hebben. Was ooit actief lid PPR, ook deelgenomen aan Wang in Utrect en was medeoprichter Duurzaam Nederland. Ik ben schrijver van het spirituele/religieuze * politieke boek ‘Geloof in een duurzame wereld ISBN nog enkele proefexemplaren te bestellen bij o.a. Bol.com1 Ben bezig met een vervolg met voorlopige titel Ín de Geest van God, over een wef naar spiritueel leven’gaat over verdieping van nieuwe theologische spirituele religieuze inzichtn oa over de vraag wie of wat is GOD (Grote-Onbekende-Drijver) ?! Ik zoek een uitgever die dit boek goed in de markt zet. M’n 2e boek is vorig jaar verschenen wereldwijd ‘Lawn Tennis’gaat over de geschiedenis van de tennistopsport! Pumbo.nl kost 19,75. Boekbestellen.nlIk hoop dat het goed gaat met je