Uitstel van een oordeel
Allereerst moet ik denken aan Wilfred de Bruijn, een witte Nederlander die vanwege zijn homoseksualiteit werd mishandeld in zijn woonplaats Parijs. Na het delen van foto’s van zijn zwaar toegetakelde gezicht werd het verhaal van zijn mishandeling al snel overgenomen in de media. Laat me helder zijn: ik twijfelde ook geen moment aan De Bruijn’s verhaal. Het valt me echter op dat in zijn geval de reactie haaks staat op de respons we nu in veelvoud zien: eerst maar even het onderzoek afwachten. Ook de mishandeling van een Nederlandse diplomaat in Rusland leverde weinig terughoudendheid op. Onlangs werd in Assen een man zwaargewond op straat gevonden. Vandaag werd triest genoeg bekend dat hij is overleden aan zijn verwondingen. Zonder schroom wordt bij deze tragedie over mishandeling gesproken. Geen afgerond onderzoek, maar getuigenverklaringen waren voldoende. Eveneens een heel andere respons dan in het geval van Henriquez.
Natuurlijk zijn er ook andere geluiden. De protestactie van gister en vele tweets met de hashtag #MitchHenriquez laten dat zien. De familie heeft aangegeven dankbaar te zijn voor de steun die uitgesproken wordt. Ze laten weten een stille tocht te organiseren. Maar waarom zijn zoveel mensen en media zo geneigd om het oordeel uit te stellen? En dat terwijl er al verschillende ooggetuigen hun verhaal deden op het internet en spraken over politiegeweld. Bovendien waren er videobeelden en een foto van de zwaargewonde Mitch Henriquez in het ziekenhuis. Waarom worden deze zaken niet uitgebreid uitgemeten in de media? In een (social) mediacultuur waarbij conclusies doorgaans overhaast worden getrokken, moet er toch een reden zijn waarom men nu zo terughoudend is. Het gaat er dan niet eens om welke reactie beter is, maar wel om de vraag: waarom het verschil?
De politieke reacties
De lokale SP en D66 in Den Haag dienden gezamenlijk vragen in. Daarin spreken de partijen over het “onwel” worden van de heer Henriquez. Een opmerkelijke woordkeuze. Wanneer na een ongeluk, mishandeling of aanslag iemand gewond is geraakt en alle feiten ook nog niet voor honderd procent vastgesteld zijn, spreekt men ook niet van “onwel worden” van het slachtoffer. Over de mogelijke toedracht wordt niet gesproken. Via Twitter laat D66-voorman Robert van Asten weten dat hij de onderzoeksresultaten wil afwachten voor hij tot een conclusie komt. Naast het feit dat ‘onwel worden’ al een conclusie is rijst de vraag: wanneer er al zoveel video- en fotomateriaal beschikbaar is, en getuigen het optreden van de agenten negatief duiden, hoe kunnen de SP en D66 het dan nalaten om vragen te stellen over de vermoedelijke oorzaak? Zouden zij niet het zekere voor het onzekere willen nemen en herhaling van zo’n voorval willen voorkomen? Datzelfde geldt overigens voor de politie zelf: waarom zijn er geen agenten op non-actief gesteld, gewoon, voor de zekerheid? Zoals wel vaker en om mindere feiten gebeurd? De uiteindelijke onderzoeksconclusies kunnen dan leiden tot een definitief oordeel. Omroep West meldt dat de betrokken agenten zelf de keuze hebben om tijdelijk ander werk te doen.
Een ander punt: het voorval staat landelijk gezien niet hoog op de prioriteitenlijst. Magda Berndsen (D66) sprak in een tweet van een “lokale aangelegenheid” en verwees naar de vragen van de Haagse afdeling. Het betreft echter ook een internationale zaak. Henriquez is een Arubaan, en dus een burger van een ander land (weliswaar in hetzelfde koninkrijk). Wanneer een Nederlander in het buitenland om het leven komt onder verdachte omstandigheden is dat toch ook niet slechts een lokale aangelegenheid? Gert-Jan Segers, nota bene woordvoerder Koninkrijksrelaties van de Christenunie, had geen bedroefde of geschokte woorden voor de dood van Henriquez, maar sprak zich op Twitter wel afkeurend uit tegen de demonstranten die “gewelddadig” werden. Daarmee scheert hij alle mensen die naar het politiebureau De Heemstraat kwamen over een kam, en doet hij geen recht aan de bezwaren van de demonstranten. Hij zou eens het onderzoek Making Trouble van dr. Femke Kaulingfreks eens moeten lezen. Zij onderzocht de politieke betekenis van opstandige jongeren in Utrecht en Grigny. Jongeren barsten niet zomaar uit in protesten.
Serieus
En dat is het punt: laten we deze zaak in vredesnaam serieus opvatten. Een man is dood en het heeft er alle schijn van dat zijn dood onnatuurlijk was. Laten we, voordat we het finale oordeel kunnen vellen, kijken wat we nu al kunnen doen. Stel om te beginnen vragen: Als je inderdaad anders reageerde in het geval van Henriquez, vraag je dan af waarom dat zo is. Als je vrienden, familieleden, media en politici anders ziet reageren dan gewoonlijk stel hen dan de vraag: waarom? Welke reflexen kun je ontdekken? Zie je de neiging om het te bagatelliseren of het slachtoffer de schuld te geven? Is er sprake van een kramp? Hecht je waarde aan de onschuld van politieagenten? Welke grotere vraagstukken spelen mee in deze zaak en de verschillende reacties daarop? Naast een transparant en onafhankelijk onderzoek naar de dood van Mitch Henriquez pleit ik dus voor zo’n kritisch zelfonderzoek. Dat zijn we hem, zijn nabestaanden en onszelf verplicht.
Ik zie een vergelijking met Amerika, waar ook steeds gezegd wordt: Doe wat de politie zegt, verzet je niet tegen je arrestatie dan is er niets aan de hand.
Maar geen enkele agent heeft het recht zo op te treden, laat staan met 4 man terwijl de arrestant niet eens beweegt.
Prima stuk!
De schrijver vergeet een nogal cruciaal punt. Een burgerverdachte mag in beginsel geen geweld gebruiken, tenzij. Een agent mag dat juist wel, tenzij. Dat maakt dat voorzichtigheid geboden is bij een oordeel over de inzet van geweld. Zeker bij vrij bizarre verwijten als moord.
Overigens ben ik het helemaal eens met de verholen stelling dat niemand zonder te objectiveren automatisch slachtoffer of dader is. Mitch niet. Maar ook de agenten niet.
Prachtig stukje vergelijken van appels met peren. Het hele stuk is een grote fruitmand
Bij Wilfred de Bruijn als je die vergelijking toch wilt trekken was het overduidelijk dat hij geslagen was in zijn gezicht. Wat zijn nu de bronnen wat betreft de man op het festival? We zien dat de politie in een filmpje op hem ligt, ik zie geen slaande bewegingen. Ook in andere filmpjes zie ik geen letsel dat kan duiden op daadwerkelijk fysiek geweld. Wat mij opvalt aan deze discussie is dit: Een man op een festival is onmiddellijk een Arubaan en een zwarte. Waarom is dit zo relevant? Is het voortdurend uitspreken van een vermoeden van een racistisch motief in zich zelf niet racistisch? Wie een minderheid verdedigd vanuit een slachtofferpositie bevestigd daarmee ook zijn of haar eigen stereotype. Waarom zie ik een aanhouding van een man en zien anderen een aanhouding van een Arubaan ofwel zwarte man?
Gemme Burger, graag zou ik reageren op jouw reactie. Je vraagt hierin: waarom zie ik een man en ziet een ander een zwarte man? Je bent een blanke persoon, daarom kun je het je niet voorstellen hoe het is voor een zwarte man om opgepakt te worden.
Minderheid? 90 % van de mensen op de wereld zijn niet blank.
Slachtofferpositie? Ja, wat is hij dan? Op de grond gewerkt door meerdere personen. Hij ligt al met zijn gezicht op de grond en nog is het niet goed.
Het gaat erom waar je naar kijkt als je de beelden ziet. Het feit dat 4 zware personen boven op iemand gaan zitten, zodat hij bijna geen adem heeft en dat hij bovendien geslagen is mag je toch zeker wel mishandeling noemen.
Waarom doet de politie dat? Hij vormde geen gevaar meer.( als hij dat al was). Als het een gewapende persoon was en hij het wapen niet los liet of iets dergelijks, dan is het te begrijpen, al was het dan niet slim.
De taktiek van aanhouden en arresteren moet echt helemaal anders.
In amerika ging een volwassen man ook bovenop een kind van 14 jaar zitten. te gek voor woorden is dat!
Moge de waarheid boven komen! Moge de ogen worden geopend voor de werkelijke reden van zoveel onnodig politiegeweld!
100% eens met Remco Tielmans: is echt appels met peren vergelijken door Bart Mijland. Sneu te moeten lezen dat iemand van een studiecentrum duidelijk de fijngevoeligheid mist zaken goed te onderscheiden, kijkend naar de bijzonderheden van elke case. Nu wordt het gemakshalve alles op 1 hoop gegooid, gebrek aan tijd of inzicht? Bovendien komt op mij de tekst wel erg belerend over. Veel dingen die worden genoemd hoe je zou kunnen reageren of je mening kunt vormen doen mensen al in een split second, min of meer onbewust. Dat het niet altijd even zichtbaar is (door de snelheid van social media) wil niet zeggen dat mensen maar wat doen of roepen? Kan voor een ieder wel een wereld aan persoonlijke ervaring achter zitten. Dus Bart Mijland, enige terughoudendheid is wel gepast. Wacht jij ook eerst maar even af voordat je genoemde conclusies trekt.
Mooi stuk, Bart, met zeer terechte vragen. Het gaat hier om een vorm van racisme die niet meer als zodanig herkend wordt (het is ‘gewoon’ geworden dat dit soort incidenten mensen (be)treft van een bepaalde huidskleur en een bepaalde sociale klasse) en dat wordt inderdaad onderschreven door de “genuanceerde”, “weloverwogen”, “gedistantieerde” reactie van politici die oproepen tot kalmte en bezinning. Die houding is zelf onderdeel van het mechanisme dat racisme normaliseert en tegelijk verhult door het beeld te bevestigen dat dit normale, beschaafde burgers niet overkomt.
Ingehaald door de feiten lijkt me. Met gemengde gevoelens stel ik vast dat ook de politie en het OM tot de conclusie komen dat excessief geweld is gebruikt. Goed dat ze die conclusie openlijk naar buiten brengen, triest dat die conclusie er moet zijn.