Wat is Respect2All?
Respect2All is een project dat jongeren activeert om zich in te zetten voor een respectvolle en inclusieve wereld. Dat doen we heel radicaal door ieder najaar twintig leerlingen mee te nemen naar Auschwitz, hét symbool van waartoe racisme en uitsluiting in ultieme vorm toe kan leiden. Het bezoek staat echter niet op zichzelf. Want zonder de vertaalslag te maken naar het heden en de eigen leefwereld van de jongeren, blijft het alleen een echo uit het verleden, indrukwekkend en interessant, maar ook heel ver van hun bed.
In Polen wordt in een vijfdaagse bewustwordingstraining de beweging gemaakt naar het hier en nu, naar de uitsluitingsmechanismes die de leerlingen kennen en soms aan den lijve hebben ondervonden: stereotypering, beledigende opmerkingen, vooroordelen, pesten, foute grappen en taalgebruik, roddelen etc. Dit alles bevindt zich óók in de piramide van haat, zij het op een ander niveau. De jongeren leren en ervaren dat zij invloed hebben als sociale superhelden en iets kunnen doen tegen uitsluiting op school.
Is dat niet teveel gevraagd van jonge tieners?
Het is natuurlijk enorm spannend is om publiekelijk op te komen voor een ander of niet mee te gaan met de groep als je 14, 15 jaar bent. En toch willen deze scholieren dat doen. Ze krijgen daarom binnen de muren van school hun eigen opleiding tot peertrainer. Ze leren hoe zij hun boodschap kunnen overdragen aan leeftijdsgenoten door middel van allerlei werkvormen én gewoon door te zijn wie ze zijn: moedige jongens en meisjes met een bijzondere ervaring en een eigen verhaal, die willen bouwen aan een piramide van vrede en liefde. Ze geven na hun opleiding in december meerdere dagen les aan alle eerste-en tweedejaars. Op deze manier dragen zij hun steentje bij aan een veiliger schoolklimaat en daarmee aan een respectvolle wereld.
Wat zijn de resultaten tot nu toe?
Het project viert dit schooljaar zijn tiende verjaardag. Dat wil niet zeggen dat het ‘oude koek’ is. Het project blijkt jaar na jaar vernieuwend en uniek doordat steeds wordt gezocht naar aansluiting met de leefwereld van de jongeren. De opzet verdient het om nog zeker tien jaar door te gaan!
Ieder jaar worden twintig leerlingen uit alle niveaus van VMBO leerjaar 3 opgeleid tot peertrainer. Zij geven vervolgens les aan alle eerste en tweede klassen. Op deze manier worden jaarlijks honderden leerlingen bereikt en bij elkaar opgeteld gaat het dus al om duizenden leerlingen. Leuk detail: Eén van de docenten van school is afkomstig uit een van de eerste lichtingen peertrainers. Het motiveerde hem om te kiezen om het onderwijs.
Belangrijker nog is dat het schoolklimaat voelbaar verbeterd is. Respect staat permanent op de agenda. De school is dankzij het project ‘excellente school’ geworden. Dat wil niet zeggen dat het project overbodig is. Er is constante aandacht en alertheid nodig omdat ieder jaar weer leerlingen instromen met opvattingen die niet passen bij wat de school op dit gebied wil uitdragen.
Waarom verdient dit project na tien jaar nog zoveel aandacht?
In de afgelopen jaren zijn er tal van projecten bedacht en opgezet rondom het thema respect. Dit Respect2All project heeft jaar in jaar uit stand gehouden door de unieke opzet waarin een antidiscriminatie training in en nabij Auschwitz wordt gekoppeld aan een persoonlijke empowermenttraining op school. Op deze manier wordt het verleden niet alleen naar het heden gehaald, maar ook direct toegepast op de leefwereld van jonge tieners. Dat de leerlingen zélf dat wat ze hebben geleerd overdragen aan hun medescholieren is wat betreft deze thema’s uniek en heel krachtig. Niet voor niets staan er ieder jaar weer leerlingen te trappelen om zich in te schrijven voor Respect2All.
Is het Respect2All project ook geschikt voor scholen die te maken hebben met andere vormen van uitsluiting?
Een aantal jaren geleden heeft ook een school uit Amsterdam-West met een overwegend Islamitische leerlingenpopulatie dezelfde reis gemaakt. Ook daar zijn de leerlingen opgeleid tot peertrainer en ook daar was het resultaat bijzonder te noemen. Mede dankzij het project bleek er ruimte en veiligheid er te zijn voor een transgender om uit de kast te komen en er is veel gesproken over antisemitisme en andere vormen van uitsluiting. Ook een gereformeerde school uit Zwolle deed mee aan het project. Hun motivatie was om de leerlingen meer bewust te maken van hun eigen sociale identiteit in de breedte van de samenleving en te praten over de vooroordelen die in de eigen groep voorkomen. De onderliggende methodiek is voor iedere doelgroep toepasbaar en biedt handvatten om het soms lastige gesprek over identiteit en diversiteit vorm te geven.
Meer informatie over Nieuw Wij Diensten vindt u hier.
Nieuw Wij Leert
Ben je geïnteresseerd geraakt in Nieuw Wij Leert en wil je weten wat de mogelijkheden zijn voor jouw school of organisatie? Neem gerust contact met ons op!
