Het regeringsprogramma van de nieuwe coalitie druist in tegen artikel 1 van de Grondwet, dat bepaalt dat elke burger in het land onder gelijke omstandigheden gelijk behandeld moet worden. Er is een aanzienlijke vermindering van de rechten van asielzoekers en statushouders. In deze blog zal ik teruggaan naar de wortels van de Partij voor de Vrijheid en onderzoeken hoe deze is uitgegroeid tot een boom van aanzienlijke proporties en wat deze ontwikkelingen betekenen voor de toekomst van ons land.
In zijn boek uit 2010, De Schijn-Elite van de Valsemunters, beschrijft oprichtend partijlid en huidig Kamervoorzitter Martin Bosma zijn eigen ontwikkeling binnen de partij en die van de Partij voor de Vrijheid zelf. Partijleider Geert Wilders wordt natuurlijk ook genoemd in een geschiedenis die Bosma karakteriseert als een missie die strijd en toewijding vereist: “We moeten functioneren als een soort half-ondergrondse verzetsorganisatie.” En over Geert Wilders: “Hij zal zijn huis nooit meer zien” (na de moord op filmmaker Theo van Gogh in 2004, waarna Wilders tot op de dag van vandaag onder permanente bescherming staat).
Bosma vertelt over tegenslagen: “Zwijgend kijken we uit het raam. We hebben nog een lange weg te gaan” na een teleurstellende campagneavond in de Nederlandse stad Den Bosch.
Er is spanning: “Al je bloed, zweet en tranen heb je vergoten in de weken en maanden ervoor; nu is het een kwestie van afwachten”, op de avond van de parlementsverkiezingen van 22 november 2010.
Er zijn triomfen: “De gezichten van de mensen van de andere politieke partijen spreken boekdelen: wij zijn de feestverstoorders, de ongewenste indringers. Wat doen we hier?” tijdens de verkiezingsoverwinning op dezelfde datum.
Er is opofferingsgezindheid: “Ik zal nooit vergeten hoe Geert zegt: ‘Dit is precies waarom we hier zijn. Zelfs als we één zetel in het parlement behouden, is dit onze taak’”, tijdens de commotie rond de film Fitna, gemaakt door Wilders, waarin hij de islam en de Koran zwaar bekritiseert.
Er is opluchting: “Deze momenten maken veel goed. Nederland begint onze boodschap steeds beter te begrijpen”, na reacties van mensen in de Nederlandse gemeenten Volendam en Drachten die op de Partij voor de Vrijheid hebben gestemd.
Er is een corporate spirit: “De Partij voor de Vrijheid is uitgegroeid tot een bijeenkomst van vrolijke patriotten. Mensen die zich verzetten tegen ‘zij die het kwade goed noemen en het goede kwaad, die duisternis in licht veranderen en licht in duisternis, die bitter in zoet en zoet in bitter veranderen.’”
En een gevoel van geschiedenis: “Over honderd jaar zullen mensen zich Geert Wilders herinneren als iemand die de morele helderheid had om de waarheid te vertellen die verteld moest worden.”
De Partij voor de Vrijheid aan de macht
De half-ondergrondse verzetsorganisatie van mensen die bloed, zweet en tranen hebben vergoten, de feestverstoorders en ongewenste indringers, de vrolijke patriotten die weten wat goed en kwaad is, wat zoet en bitter is—deze mensen staan nu in het centrum van de macht. Na bijna twintig jaar van oppositie, van agitatie, manoeuvreren, opruien en beledigen, is de Partij voor de Vrijheid erin geslaagd de grootste partij van het land te worden en bestuurt ze nu de staat.
Ik denk dat het volgende scenario zich zal ontvouwen. De coalitie heeft plannen om de migratie te verminderen die juridisch of rechtspositioneel niet mogelijk zijn en zullen worden aangevochten en verworpen door de Nederlandse rechtbanken of door de Europese Unie in Brussel. De coalitiepartijen zijn zich hier goed van bewust, maar brengen deze voorstellen toch naar voren. Ze doen dit om twee redenen, denk ik. Ten eerste anticiperen ze erop dat Nederlandse rechters en Brussel de plannen zullen torpederen. Dan kunnen de partijen zeggen dat ze alles hebben gedaan om de wensen van hun kiezers te honoreren en wijzen met de vinger naar de rechters en Brussel: “Het was niet onze schuld.” Ondertussen zullen ze proberen hun onrechtvaardige migratiebeleid zoveel mogelijk uit te voeren. De tijd speelt in hun voordeel. Ze zullen dezelfde tactiek toepassen op dossiers over natuur en landbouw, het stikstofbeleid: “Het was niet onze schuld.” Ze zullen zeggen: “Het is de schuld van de rechters en Brussel dat het niet is gelukt.”
Dan is er nog een ontwikkeling die de realisatie van het coalitieprogramma zal stimuleren, namelijk de opkomst van populistische partijen op het Europese toneel. Bij de komende Europese verkiezingen in juni wordt verwacht dat deze partijen aanzienlijke winst zullen boeken. Ze zullen machtiger worden en dichter bij het centrum van de Europese macht komen. Ze zullen soortgelijke tactieken gebruiken op nationaal niveau: ze zullen dingen eisen die juridisch onhoudbaar zijn terwijl ze proberen hun populistische beleid op de grond zoveel mogelijk uit te voeren. De tijd speelt in hun voordeel. Peilingen geven aan dat Rassemblement National in Frankrijk en Alternative für Deutschland in Duitsland winst zullen boeken.
De Partij voor de Vrijheid is erin geslaagd het centrum van de macht te bereiken, en ik betreur dat ten zeerste. De enige partij in de nieuwe coalitie en de persoon die een positieve uitkomst kan beïnvloeden is partijleider Pieter Omtzigt en zijn partij Nieuw Sociaal Contract. Het zou me niet verbazen als zijn enige motivatie om toe te treden tot deze ongelukkige coalitie is geïnspireerd door zijn verlangen om de rechtsstaat te verdedigen, te behouden en te versterken. Zal hij erin slagen deze verdediging tegen Wilders uit te voeren en ervoor te zorgen dat de democratie de democratie blijft die het zou moeten zijn? De tijd zal het leren, maar tot die tijd moeten we toekijken hoe de “vrolijke patriotten” de democratie verslinden en ontmantelen.
Deze serie verschijnt ook in het Engels op de website van Rozenberg Quarterly.
