Hoe kan je kwaadheid, een emotie die we allemaal kennen, op een goede manier inzetten? Tegenwoordig lijkt iedereen kwaad op alles en iedereen. Mensen kieperen hun boosheid over allerlei zaken en personen in een publiek domein en in het daaruit ontstane responsgebied begint alles nog eens opnieuw. Surfend over het Net constateer ik dat er meer en meer dumpplaatsen opduiken. We leven in een wereld van emotionele oprispingen, struikelend over de vage grens tussen goed en kwaad.
Goed boos worden is een kunst, het geeft lucht en schept ruimte. Veel mensen zijn daar niet erg bedreven in. Irritatie en boosheid wordt opgestapeld, omdat aangeleerd is vooral lief en aardig te zijn en blijven. Of uit angst, want wie weet hoe een ander reageert. Alles er maar ongenuanceerd uitflappen leidt ook meestal niet tot een bevredigend resultaat. Het lijkt stoer, is vaak intimiderend, maar door dergelijk gedrag gaan mensen elkaar mijden.
Mijn moeder was een onrustige vrouw, die altijd wel ergens kwaad over was. Zelden ging er een dag voorbij waarin ze gelaten door het leven kabbelde. Dat dagelijks uiten van boosheid zorgde ervoor dat ze niet of nauwelijks meer gehoord werd. Bovendien bleef het bij uiten en deed ze niets aan wat haar zo onrechtvaardig voorkwam.
Mijn vader daarentegen was een rustige man. Vriendelijk en tolerant aanvaardde hij de nukkigheden van gezin en wereld tot aan een bepaalde grens. Als hij kwaad werd, stak er een storm op waarin het lastig overeind blijven was. Maar zijn boosheid luwde omdat het indruk maakte en betrokkenen met hem in gesprek konden gaan. Het was niet prettig als hij boos was, maar er kwam wel iets positiefs uit: een groter besef van wat er écht aan de hand was en vooral ook ieders aandeel daarin.
“Is Wilders nu helemaal gek geworden? Waarom accepteren we dit gedrag? We moeten in actie komen!” Retorische vraag van een oververhit geraakte vriendin toen ze hoorde over het Meldpunt Oost-Europeanen. Ze wilde anderen oproepen tot actie. Haar statements zag ik her en der verschijnen via de social media. Later vroeg ik haar of ze wat had ondernomen. Niets, ze was alleen maar ontzettend kwaad geworden om het onrechtvaardige, stigmatiserende PVV-initiatief. Na het luchten van haar boosheid ging ze over tot de orde van de dag. Zo gaat het dan vaak. Misschien wel té vaak tegenwoordig. Dit gedrag kan onverschilligheid in de hand werken, een sluipend kwaad. Voorbeelden te over in de geschiedenis.
Als we ons gedrag niet toetsen aan een ander en met enige spot naar onszelf kunnen kijken, worden we een wandelend kruitvat. Als we niet durven laten zien dat we ook kwetsbaar zijn en fouten maken, verstoppen we ons. Lucht geven aan boosheid lijkt me prima. Wel zo fraai is het om serieus te bezien of je iets moet of kan met die boosheid, alleen of met anderen samen. Veel drukte en weinig wol, schept onrust of werkt onverschilligheid in de hand. En je zou toch eens alleen tegenover een grote wolf komen te staan…
Boosheid delen leidt soms tot meer boosheid, domino effect lijkt het dan wel.
Eerlijk zijn als je boos bent is wel goed. Angst om de ander te kwetsen kan inderdaad tot gevolg hebben dat je de boosheid voor jezelf houdt. Je hart luchten, een oplossing
zoeken.. ieder doet het op een eigen manier.
Stemt tot nadenken Marianne.
De boosheid wordt vaak in de vuilnisemmers van de samenleving gekieperd. Helaas voelen veel politiemensen zich tegenwoordig zo’n vuilnisvat. Ze laten het ook vaak toe.” Kom maar op met je probleem, ik los het wel op”, wordt nog te vaak gezegd tegen de mensen die niet in staat zijn hun eigen boontjes te doppen. Burenruzies, relatieproblemen, aanrijdingen met geringe schade, verslavingsproblematiek met kinderen, feestjes die uit de hand lopen vanwege overmatig drankgebruik, het zijn zaken waarvoor men al te graag de politie inschakelt.
Kan de verantwoordelijkheid tenminste ergens anders worden gelegd en de boosheid bot gevierd worden op die gezagsdrager die constant te horen krijgt: “Zou jij niet beter echte boeven gaan vangen?” Als de diender dan geïrriteerd reageert, wordt er geheid gescholden of geslagen.
Wanneer beide partijen tot zelfbesef komen en zich realiseren dat de oplossingen in zichzelf ligt en niet bij de ander, keert de rust vanzelf weer.
Maar ja, de werkelijkheid is weerbarstig.