Wat de levensbeschouwing betreft kun je de Nederlandse bevolking ruwweg indelen in drie typen. Een minderheid van ongeveer 20% gaat minstens één maal per maand naar een ritueel in een gebouw van een gevestigde religie. Dat percentage daalt. Aan het andere uiterste vind je al decennia zo’n 15% atheïsten. Humanisten worden gerekend tot dat smaldeel. Daar tussenin houd je dan een meerderheid van 65% gelovigen over die geen deuk in de kerkbank zitten, maar zich ook niet atheïst zouden noemen. Voor een deel gaat het om slapend geloof dat ontwaakt als het leven ingewikkeld wordt. Deze meerderheid vertoont een grote variatie aan levensbeschouwelijke opinies. Christelijke noties en praktijken zijn nog steeds goed vertegenwoordigd in haar repertoire, van kaarsjes branden tot een schietgebedje. Gezien de verkoop van Boeddhabeelden bij de Blokker zijn er intussen ook andere ideeën en rituelen die aanspreken.
Waarom en hoe kan die HV-campagne veel beter? Men probeert de score van 15% te vergroten door atheïstische ideeën in de etalage te zetten. Maar men kan zich veel beter richten tot die 65%. Dat vergt wel dat bij het HV even doorgepraat wordt over de aard van zingeving en de rol van onbewezen vooronderstellingen. Dat zal vast geen moeite kosten, want zingeving is de core mission. Wat wel moeite zal kosten is om uit de loopgraven te klimmen. Het favoriete denkschema zou niet de digitale keuze van ‘dit tegenover dat’ moeten zijn, maar het royale en loyale ‘èn dit èn dat èn zus èn zo’. Het HV zou eindelijk zo radicaal moeten seculariseren dat het niet langer het denken in ‘wij tegen zij’ van de meeste kerken kopieert, maar naar een nieuw soort wij streeft. Kijk niet langer in de achteruitkijkspiegel van de laatste twee eeuwen, maar kijk vooruit naar de nieuwe eeuw en haar problemen.
De agenda van het HV is veel te lang gedicteerd door de tegenstelling met de godsdienst. En dus door de vragen of God bestaat en of er leven na de dood is. De positivistische school in de wetenschap heeft de laatste twee eeuwen met kracht de boodschap verkondigd dat alleen bestaat wat wetenschappelijk aan te tonen is. De reclamecampagnes sluiten daar tot nu toe keurig bij aan. Maar is dat wel de meest urgente probleemstelling?
Een betere vraag is vanuit welke vooronderstellingen de wereld het beste humaner gemaakt kan worden. We weten intussen dat alle kennis leunt op onbewezen vooronderstellingen. Dat geldt ook voor humanisme en atheïsme, en zelfs voor de wetenschap. Er zijn allang andere wetenschapsopvattingen dan alleen die positivistische. Tijd dus om het achterhoedegevecht te staken. Check je vooronderstellingen en ontdek de overeenkomsten met veel gelovigen uit het cohort van die 65 %. Kapitaliseer bovendien op de staat van dienst van het HV in het gezamenlijk oplossen van de huidige wereldwijde problemen. Armoede, geweld en duurzaamheid schreeuwen om oplossing, en vooral ook het leren leven met en ondanks verschillen.
Als je wilt bijdragen aan het laatste probleem en een nieuw wij wilt promoten, kun je beter stoppen met het reanimeren van belegen contrasten. De op zich relevante vragen wat goddelijk is, en of er leven is na de dood, blijven sowieso, maar maak er niet je homepage van. Vecht niet langer tegen die slinkende 20%, zeg vooral iets relevants tegen die 65%! Er is genoeg talent in het HV om daar iets speels voor te bedenken. Wat dachten jullie – om maar eens een onbewezen vooronderstelling te noemen – van “Ik geloof in de menselijkheid van de mensheid. Jij ook? Voor slechts 5 euro per maand word je al lid van enz.”?
Als het HV en de godsdiensten allebei hun onbewezen vooronderstellingen blijven er volgens mij niet zoveel verschillen over. Dan kunnen we eindelijk echt samen aan een betere wereld werken.:-)
Als het HV en de godsdiensten allebei hun onbewezen vooronderstellingen blijven er volgens mij niet zoveel verschillen over. Dan kunnen we eindelijk echt samen aan een betere wereld werken. 🙂
Een valse voorstelling van zaken. Er zijn veel humanisten (HV leden atheistisch), maar ook velen die zich eerder agnost noemen. En dat is de positie die het HV altijd heeft genomen. Je kunt het een ere-prof van de VU niet echt verwijten, maar hij zet de humanisten doelbewust in een negatief daglicht. En dat siert hem niet.
Andrée, ik vraag me af of het Humanistisch Verbond met de omweg die jij aangeeft alle zielen aan zich wil verbinden die je uit je hoge hoed tovert. Die omweg komt in ieder geval neer op verwatering. Bovendien vraag ik me af of je wel de juiste cijfers hanteert bij het aantal gelovigen (65%). Daar worden maar al te graag de mensen bijgeteld die zich niet hebben laten uitschrijven bij een kerkgenootschap, maar die niets meer met het geloof van hun ouders te maken willen hebben. Misschien dat het HV zich dáár op kan richten.
Cijfers vd heer Droogers kloppen idd niet. Los daarvan is het juist goed dat HV uit gaat vd eigen kracht. Samenwerkt waar mogelijk en in tegenactie komt waar nodig. Lijkt me slechte zaak om je te richten op de grote groep, uitsluitend omdat dat een grote groep is waar winst valt te halen. Je moet ook kunnen waarmaken wat je belooft. En met heeel veel woorden heel weinig zeggen want iedereen tevreden houden lijkt me passen bij culturele antropologie maar werkt natuurlijk niet in de reclame. Maar misschien is de heer Droogers daarom ook hoogleraar. Ieder z’n vak.
“Ik geloof in de menselijkheid van de mensheid. Jij ook?
Ik heb begrepen dat sinds de financiele crises (2009) het sinds jaren stabiele aantal zelfdodingen van 1500 per jaar is toegenomen met zo’n 20 % d.w.z. gestegen is naar zo’n 1800 zelfdodingen.
In relatie tot het bovenstaande zou het wel eens kunnen zijn dat depressies inderdaad volksziekte no. 1 is geworden.
De depressieve mens neem ik aan zal niet zo erg geloven in een leven voor de dood. Het geloof in een leven na de dood kan er echter wel toe bijdragen ook weer meer geloof te krijgen in een leven voor de dood. M.a.w. gaat het er uiteindelijk om, niet zozeer te geloven in een leven voor of na de dood, maar om te geloven dat het leven het waard is geleefd te worden.
Ik denk dat de slogan : “Gelooft u ook meer aan een leven voor de dood” in Syrie de mensen daar vrij cynisch in de oren zal klinken. In ieder geval heb ik begrepen dat Assad een atheist is en zich maar wat graag als een kindervriend presenteert. Overigens de atheisten Hitler en Sadam Hoesein presenteerden zich ook graag als zijnde de grootste kindervrienden op aarde !