Sint en Boeddha

Het sinterklaasfeest geeft ons een goede gelegenheid om de beoefening van vrijgevigheid in de praktijk te brengen. Vooral omdat het cadeau ‘anoniem’ uit naam van Sinterklaas gegeven wordt en niet namens jezelf. Verder is er de mogelijkheid om een puntig gedicht te schrijven op de wijze waarop de leraren uit de zentraditie met de nodige humor hun leerlingen een spiegel voorhouden. En wat te zeggen over de kinderen die elke avond een bakje voer en water voor het paard van Sinterklaas klaarzetten – er is geen betere manier om ze de zorg en liefde voor dieren bij te brengen.

Natuurlijk zijn er onder de boeddhisten ook ‘preciezen’, die met een zekere verachting hun neus ophalen voor onze feestdagen. Die niets willen weten van onze traditionele feesten, zeker niet als ze zijn ingegeven door de christelijke traditie. En die Sinterklaas afdoen als een commercieel feest zonder inhoud dat alleen maar hebzucht genereert. Voor mij gooien ze hiermee het kind met het badwater weg. De worteling van het boeddhisme in Nederland verloopt langs twee kanten. Aan de ene kant moeten we voorzichtig zijn met het klakkeloos overnemen van de vorm en inhoud van het boeddhisme zoals het in het Oosten al meer dan 2500 jaar wordt beoefend. Een van de eigenschappen van het boeddhisme is dat het de lokale kleur en geur aanneemt van waar het zich vestigt. Het boeddhisme in Sri Lanka verschilt qua vorm en accent wezenlijk van het boeddhisme in Mongolië. Wat ze gelijk hebben is de leerweg van de Boeddha.

Het is vermoedelijk een proces van generaties om in Nederland een eigen vorm van boeddhisme te laten ontstaan. Waarin onze eigen culturele en spirituele erfenis drager wordt van de leer van de Boeddha.

In de overgangsfase waarin we ons nu bevinden kan het niet anders dan dat we bepaalde culturele kenmerken uit de landen van oorsprong gebruiken om ons de leer eigen te maken. Zouden we die nu zomaar schrappen, dan gooien we, net als de preciezen doen met onze feestdagen, het kind met het badwater weg.

Aan de andere kant moeten we, wanneer we in de voetsporen van de Boeddha willen treden, de connecties met onze eigen culturele wortels opnieuw onderzoeken en beslist niet afsnijden. En in zekere zin dezelfde weg gaan als het christendom in zijn beginperiode, door te onderzoeken of bestaande feesten en gewoontes gebruikt kunnen worden om de leer te beoefenen.