De Amerikaanse trappist Thomas Merton werd bekend door zijn autobiografie The Seven Storey Mountain (Louteringsberg), waarin hij zijn zoek- en zwerftocht beschreef die tot zijn bekering leidde. Als monnik verdiepte hij zich in de christelijke spirituele traditie en liet zich ook inspireren door de wijsheid van andere tradities.
Zijn kritiek op de consumptiemaatschappij, zijn steun aan de vredesbeweging en zijn verzet tegen de Vietnamoorlog, werden hem niet door iedereen in dank afgenomen.
Hij onderhield een uitgebreide correspondentie met vele geestelijke leiders van andere religies, waaronder D.T. Suzuki, Thich Nhat Hanh en de Dalai Lama, waardoor hij een pionier is geworden op het gebied van de interreligieuze dialoog.
Leven met wijsheid is een uitgebreide beschrijving van het boeiende leven en werk van Thomas Merton van de hand van Jim Forest, die Merton persoonlijk goed gekend heeft. De vele foto’s maken deze biografie tot een levendig portret.
“Thomas Merton blijft een bron van geestelijke inspiratie en een gids voor velen. Hij was bovenal een man van gebed, een denker die vragen stelde bij de zekerheden van zijn tijd en die nieuwe horizonnen opende voor mensen en voor de kerk. Hij was ook een man van dialoog, iemand die zich inzette voor vrede tussen volken en religies.” – Paus Franciscus in een toespraak voor het Amerikaanse Congres 2015
Een spannende man, deze Thomas Merton.
Eerst deed hij zo’n beetje alles wat God verboden had. Maar…hij gooide op zeker moment het roer radicaal om en wijdde zich aan de Eeuwige en de mystiek.
De Eeuwige lijkt dit type mens hogelijk te waarderen, zoals blijkt uit de parabel van “de verloren zoon” en zelfs -bij de kruisiging van Jezus- werd “de goede moordenaar” (door zijn berouw) het Paradijs beloofd door Jezus.
Nou ja, en dan ga je dood, zoals Thomas M., door elektrocutie via een kapotte ventilator. Is dat een blijk van G’ds voorkeur? Wat dan wel?
Leren van Thomas M.? Zit hij niet te zeer gevangen in overbodige denk- en geloofskaders waar hedendaagse mensen niet meer mee willen afrekenen (zie de lege kerken en overbevolkte festivals) alvorens de kern van het geloven te mogen naderen, t.w. ‘Godservaring’: ervaring met én leven vanuit het goddelijke (via Jezus Chr. e.d.)?
Bewandelen kerken, theo-logen – weliswaar te goeder trouw – niet teveel omwegen i.p.v. mensen onmiddellijk bevestiging van Godswege (plus reflectie daarop) te doen ervaren?
Misschien vormen we te gemakkelijk een te werelds idee van G’d en wat Hij/Zij/Het denkt, voelt, waardeert, straft of beloont. Willen we G’d én het Rijk waar Hij/Zij/Het regeert: het Rijk Gods enigszins identificeren (volgens Jezus moeten we dat immers het allereerst zoeken; zie Mat. 6, 33), dan zouden we het m.i. moeten laten bij wat 1 Joh. 4, 8 stelt: ‘G’d is liefde’. Meer weten we immers niet, dan: we zijn kinderen v.d. Schepper m/v, en dragen daarom altijd het beste van Hem/Haar/Het IN ons mee, van den beginne! Wat anders kan dat zijn dan de Liefde?! Daarmee zouden we het moeten doen: het Rijk Gods is dus dáár waar de Liefde absoluut heerst, nergens anders!
Levensvorm, levenswijze of -staat en identiteit doen er dus weinig of niet toe! G’d, het goddelijke kent geen voorliefde voor een vorm. Ook niet voor die der Thomassen M. dezer wereld.
Een antwoord op je eerste vraag heb ik niet: onoplettendheid? het lot? Gods ondoorgrondelijke wijsheid?
Ik heb trouwens niets zinnigs te melden over God.
In de evangeliën wordt vooral een richtlijn gegeven over hoe je het beste kunt leven, hier en nu. (Later komt dan later wel eens.)
Jezus is voor mij daarin een geïdealiseerd, sympathiek rolmodel. In hem staat inderdaad de Liefde centraal.
En verder kun je iets van God ervaren, als je die Liefde probeert uit te delen door contact te maken met de mensen die je pad kruizen en vooral door (zonder meteen te veroordelen of raad te geven) goed te luisteren.
Dan voel je je warm en vreemd blij. Daarin is dan God (tenminste… dat denk ik).