Die giga-romantisering van Kerstmis als familiefeest moest verboden worden. Omdat het strijdig is met de menselijke natuur. Als op slag alles anders is, het huis, de dagindeling, je kleren en het eten, dan reageert die menselijke natuur verstoord. Om het even of dat de natuur is van kleine kinderen, of volwassenen. Ieder raakt uit zijn doen, irritaties bloeien op en kregeligheid ligt op de loer. Kinderen maken ruzie en kliederen hun kleren onder. De verplichting aardig en gezellig te zijn, maakt dat je soms spitsroeden moet lopen. Niet alle grootouders zijn beminnelijke mensen die hun op- of aanmerkingen bij zich houden.

De moderne, wisselende relatiepatronen maken het kerstfeest extra gecompliceerd. Met Kerstmis sluiten de familiegelederen zich eensgezind, zij soms moeizaam. Want wat doe we met Kerstmis met moeder? Wat met de net gescheiden broer? Een op de vier huwelijken strandt. Ruim tien procent van de Nederlanders heeft een homoseksuele relatie. Trouwen, scheiden, weer een relatie, een tweede leg: als je het zelf niet aan den lijve meemaakt, dan toch wel in je familie en directe omgeving. Een vriendin van mij heeft, in een nieuw huwelijk, ook drie soorten kinderen: die van haar, die van hem, en ‘die van ons’. Al die uiteenlopende bloedlijnen in huis hebben plukjes onvervreemdbare familie. Die vaak moeilijk verenigbaar met het nieuwe deel van de familie.

Je kunt wel scheiden van een man of een vrouw, maar ze blijven de vader of moeder van je kinderen. Met alle rechten die daarbij horen. Om over de betrokken grootouders nog maar te zwijgen. Die hebben meestal de minste rechten. De ‘patchworkfamilie’ is een moeizame realiteit waaraan alle betrokkenen het hoofd moeten bieden. Zelf zou ik proberen het om en om te doen. Het ene jaar Kerst met z’n allen, het andere jaar oud- en nieuw. Lukt dat niet dan zou ik van de nood een deugd maken. Wegwezen uit dat land vol lichtjes. Naar de sneeuw of de zon. Hetgeen overigens tal van Nederlanders met een ongebroken familieleven ook doen. Kerstmis vieren is voor bijna iedereen een hele kunst die bezwijkt onder te hoge verwachtingen. Niet voor niets staat het feest hoog op de officiële stresslijst, tussen verhuizen en scheiden in. We maken elkaar in deze tijd met z’n allen gek, maar het is niet verboden om dat te weigeren. Je kunt kerstavond vieren met een warm en koud ontbijtbuffet, veel kaarsjes en een nachtwandeling. Of alleen een brunch op eerste kerstdag. En vervolgens je eigen gang gaan. Korte metten maken met al die overspannen verwachtingen, geeft bevrijding. En vrede in je huis.

Heleen Crul

wetenschapsjournalist

Heleen Crul is auteur van het boek ‘Tussen de generaties, de nieuwe grootouders’. Ook houdt zij lezingen over dit onderwerp.
Profiel-pagina
Nog geen reactie — begin het gesprek.