Wat betekent vrijheid voor moslima's?

Wat betekent vrijheid voor moslima’s in Nederland? Welke rol speelt vrijheid binnen de islam? Dit zijn vragen waarmee ik mij gedurende mijn stage bij Nieuwwij.nl ga bezighouden. Wie deze ‘ik’ is, leest u hieronder.

Door: Rosa van Bottenburg

Als nieuweling op de redactie van Nieuwwij.nl lijkt het mij goed mij even aan u voor te stellen. Mijn naam is Rosa. Ik ben 24 jaar oud en studeer in het prachtige Leiden. De komende vier maanden zal ik stage lopen bij Nieuwwij en regelmatig een bijdrage leveren aan de website. Ik studeer aan de Universiteit Leiden en houd mij tijdens mijn master Theology and Religious Studies voornamelijk bezig met islam.

Mijn studiekeuze komt niet voort uit mijn persoonlijke geloofsovertuiging. Ik ben zelf namelijk niet religieus. Het ‘nest’ waar ik uit kom is evenmin praktiserend binnen een bepaald geloof. Via de vrije school in Haarlem waar ik mijn basisschool- en middelbare schooltijd doorbracht, kwam ik wel in aanraking met christelijke gebruiken. Ik kan echter moeilijk terughalen wanneer nu precies het zaadje werd geplant voor mijn interesse voor religie. Ik heb eerlijk gezegd het gevoel dat de fascinatie voor het onderwerp er altijd geweest is.

Voor veel mensen in de Nederlandse maatschappij, is het geloof een belangrijke en vormende factor in hun leven. Daarnaast zijn er minstens zo veel mensen voor wie religie geen enkele rol speelt en die geloven zien als iets achterhaalds, iets ouderwets. Dergelijke verschillende levensvisies moeten mijns inziens oog voor elkaar hebben willen ze naast, en laat staan met elkaar kunnen leven. Je hoeft het niet met elkaar eens te zijn, maar je moet wel naar elkaar willen luisteren. Wat ik goed vind aan Nieuwwij is dat er voor al deze stemmen ruimte is op de website.

Een van de onderwerpen waar ik me de komende maanden mee bezig ga houden is de vraag wat vrijheid betekent voor moslima’s. Vrijheid staat in Nederland, net als in de rest van de seculiere westerse wereld, hoog in het vaandel. Ieder individu heeft recht op vrijheid, iedereen moet vrij zijn om te denken en zeggen wat hij of zij vindt en er moet ruimte zijn voor ieders levensovertuiging. Nu is vrijheid mijns inziens nogal een groot begrip. En misschien zo nu en dan in het gebruik ook wat leeg. Wat betekent het nu eigenlijk? Persoonlijk denk ik dat in westerse landen vooral de individuele vrijheid bedoeld wordt als we spreken over vrijheid: ‘zolang ik mag zeggen wat ik wil en kan doen en laten wat ik wil, ben ik vrij’. Het waken voor de vrijheid van het denkend en handelend individu is heel belangrijk. Toch denk ik dat er ook meer interpretaties van vrijheid aanwezig zijn. Hoever gaat de vrijheid van het individu bijvoorbeeld ten opzichte van de groep? Zijn er situaties waar de vrijheid van het ‘ik’ ondergeschikt is aan dat van het ‘wij’?

Voor veel Nederlanders is het idee van vrijheid dat zij hebben en het islamitisch geloof zoals zij dat kennen niet te rijmen. In discussies over de islam worden vrouwen binnen de islam vaak gebruikt om onderdrukkende elementen in het geloof en de eventuele onvrijheid ervan te benadrukken. Mijn nieuwsgierigheid wordt echter gewekt op het moment dat er vrouwen zijn die wel degelijk aangeven binnen de kaders van de islam, vrijheid te ervaren. Ik ben benieuwd hoe zij die vrijheid definiëren. Welke rol speelt het begrip vrijheid binnen hun geloof en hoe heeft de islam invloed op hun definitie van vrijheid? Deze vragen ga ik de komende maanden onderzoeken. Ik kijk er naar uit mijn ondervindingen met u te delen!

Rosa van Bottenburg is stagiaire bij Nieuwwij.nl en de Edward Schillebeeckx leerstoel voor Theologie en Samenleving. Ze houdt zich gedurende haar stage voornamelijk bezig met de vrijheid van moslima’s binnen de islam. Aan de Universiteit Leiden doet zij de master Theology and Religious Studies, met als specialisatie islam.