De gevolgen lijken verstrekkend en niet is iedereen is daarom onverdeeld positief. Enkele Europese antiracisme organisaties hebben een persverklaring afgegeven, waarin ze het verbod op religieuze uitingen bekritiseren.
PERSBERICHT
Zorgwekkende arresten van Europees Hof van Justitie legitimeren discriminatie van moslimvrouwen op de werkvloer
Brussel, 14 maart 2017 – De beslissing van het Europees Hof van Justitie, die het verbieden van hoofdoeken in de private arbeidsmarkt legitimeert, ondermijnt ernstig het recht op gelijkheid en non-discriminatie, zegt een groep van antiracisme organisaties vandaag.
Het Europees Hof heeft zich uitgesproken over 2 zaken die ingediend werden door vrouwelijke werkneemsters die werden ontslagen omdat ze een hoofddoek droegen. In deze arresten heeft het Hof geoordeeld dat het instellen van een hoofddoekverbod voor werkneemsters die in contact komen met klanten geen discriminatie vormt.
“Dit is een uiterst zorgwekkende beslissing, omdat het moslimvrouwen die een hoofddoek dragen bant van de werkvloer”, aldus Amel Yacef, ENAR voorzitster. “Dit is niets minder dan een Muslim ban toegepast op vrouwen in de arbeidsmarkt, enkel omwille van de kledij die ze kiezen te dragen om religieuze redenen”.
Deze uitspraak verplicht niet enkel moslimvrouwen die een hoofddoek dragen, maar ook sikhs die een tulband dragen en joden die een kippa dragen om een keuze te maken tussen het uitdrukken van hun religie, wat een fundamenteel mensenrecht is, en hun recht op toegang tot de arbeidsmarkt. Dergelijke verboden zijn onmiskenbaar discriminerend. Bovendien zorgt het voor een minder gunstige behandeling van werknemers die zichtbaar religieuze kenmerken dragen t.o.v. werknemers die dit niet dragen.
Het Europees Hof aanvaardt dat het verbieden van het dragen van de hoofddoek op de werkvloer gesteund is op het argument dat werkgevers tegenover hun klanten religieus ‘neutraal’ moeten zijn. Het feit dat het Hof deze interpretatie van het neutraliteitsargument aanneemt is onaanvaardbaar. Het legitimeert dat werkgevers uit de privé sector de wensen van hun klanten boven fundamentele mensenrechten mogen stellen en zichtbaar religieuze werknemers tot ‘back office’ functies mogen verbannen.
Met deze uitspraak negeert het Europees Hof van Justitie compleet de problematische maatschappelijke context waarmee moslimvrouwen in Europa vandaag te kampen hebben. Moslimvrouwen worden reeds met talloze belemmeringen geconfronteerd in het dagelijks leven en deze beslissing zal dit enkel erger maken, nu werkgevers een ‘license to discriminate’ hebben gekregen.
Meer informatie:
Georgina Siklossy, Senior Communication and Press Officer
Email: [email protected]
Web: www.enar-eu.org
Deelnemende organisaties:
European Network Against Racism (ENAR), Federation of European Muslim Youth and Student Organisations (FEMYSO), European Forum of Muslim Women (EFOMW), KARAMAH EU – Muslim Women Lawyers for Human Rights, Collective Against Islamophobia in Belgium, collective Against Islamophobia in France (CCIF), Boeh! – Baas Over Eigen Hoofd (België), Stichting Platform Islamitische Organisaties Rijnmond – SPIOR (Nederland), Muslim Human Rights Committee Sweden, Al Nisa (Nederland).
Voetnoten:
1. Het Europees Hof van Justitie heeft zich uitgesproken over twee zaken die ingediend werden door werkneemsters die werden ontslagen omdat ze een hoofddoek droegen: Mevr. Achbita v. G4S (België), en Mevr. Bougnaoui v.Micropole SA (Frankrijk). Persbericht van het Europees Hof van Justitie.
2. Q&A on headscarf ban at work in Europe.
3. Factsheet over belemmeringen waarmee Europese moslimvrouwen kampen.
Een hoofddoek is geen symbool zoals een christelijk kruis dat is. Het is een kledingstuk en, anders dan een kruis voor christenen, is het een religieus voorschrift. Kennelijk is er in Europa helemaal geen ruimte meer voor religieuze gemeenschappen. Wanneer wordt een open decolleté en de minirok verplicht voor vrouwen, of is dat niet de volgende stap?
Voordat het zo overkomt: ik ben óók níet voor een verbod op het dragen van een kruis(je).
De vergelijking met een christelijk kruis, wat wèl een religieus symbool is maar níet een religieus voorschrift, maak ik hier omdat dat vaak ten onrechte met elkaar vergeleken wordt, als er gepraat wordt over deze materie. De twee zijn niet vergelijkbaar. Toch vind ik (zelfs) het dragen van zo’n kruis geen probleem. Wat is er op tegen dat iemand herkenbaar christen is (of jood of moslim of wat dan ook)? We hoeven toch niet te ontkennen dat dat bestaat? Hoe verhoudt zich dat met artikel 6 van de Nederlandse grondwet? Wanneer is andere afgoderij aan de beurt? Er zijn T-shirts met popidolen, filmsterren en, ergste van allemaal, de hoofden van politici op buttons en op posters. Mag een christen dan ook een kruisje dragen alsjeblieft?
De eis, dat mensen minder gekleed moeten zijn dan hun bescheidenheid gebiedt, is daarbij nog van een heel andere orde. Een moslima draagt een hoofddoek, sommige anderen ook. Verplicht gehoor moeten geven aan een gebod om zich te ontkleden gaat echt te ver. Het is overigens ook de verplichting om een religieus gebod te breken en het betreft niet eens een symbool.
Als ik het persbericht zo lees, zie ik al voor me hoe iedereen zijn stellingen meteen weer betrekt.
Ik ben nog steeds het vertrouwen in de rechters en de rechtstaat niet kwijt.(Misschien naïef, want ik heb nooit iets met ze te maken gehad.)
Ik vraag me wat dingen af:
*Wat voor soort klanten heeft het beveiligingsbedrijf dat ze niet tegen een hoofddoek kunnen?
(Als dat getraumatiseerde mensen zijn die met bedreigingen uit islamitische hoek te maken hebben, dan begrijp ik dat enigszins. Wilders had pas nog zoiets…)
*Loopt de draagster van de hoofddoek zèlf misschien gevaar door die hoofddoek?
(Als geboefte de hoofddoek gebruikt om haar leed te berokkenen.)
Een beveiligingsbedrijf is wel iets anders dan een supermarkt, of een kantoor, tóch?
Blij dat men daar tenminste bij zinnen komt! Een particulier bedrijf moet het recht kunnen hebben te vragen aan hun medewerkers gedurende werktijd af te zien van allerlei opzichtige religieuze uitingen. Dat is helaas de tijd waar we leven, ken genoeg bedrijven die etnisch zeer divers zijn, maar waar de klanten niet zitten te wachten op afwijkende omgangsvormen wegens religieuze gevoeligheden! It’s bad for business!
Een hoofddoek is een functioneel kledingstuk. Het is geen vorm van expressie. Mensen dragen het niet om ergens uiting aan te geven. De symbolische waarde is hetzelfde als bij een hooggesloten blouse. Dit soort regelgeving ondersteunt de mening van aanranders die hoofddoeken afrukken en daar zijn er al te veel van. Als ik ’s ochtends net uit bed ben en de deur opendoe, trek ik snel even een badjas aan. Als de buren dat niet doen, is dat hun zaak, maar ik ga me daar niet aan aanpassen. Ik geef er de voorkeur aan om meer gekleed te gaan. Dat heeft geen symbolische waarde. Ik doe dat niet omdat ik iets wil uitdrukken. Het is gewoon netter en ik wil het zo. Dat is vergelijkbaar. Het is ook religieus voorschrift omdat het gaat over het minimum aan wat bedekt hoort te zijn. Het slaat nergens op om dat onder symboliek te scharen. Dat zijn smoesjes met slechte redenen.
Heinz, of je nog in oude blogs kijkt, weet ik niet.
Ik ben het met je tekst eens, maar heb wat vragen.
Jij kunt die, denk ik, beantwoorden.
Als ik naar deze foto kijk, zie ik leuke, kleurige hoofddoeken. Niks mis mee. Mijn moeder droeg er ook vaak een. Was in Nederland heel gewoon vroeger.
In Marokko en ook hier heb ik vrouwen gezien met kunstig gedrappeerde creaties in vrolijke kleuren.
Het valt me op dat in bepaalde islamitische landen (maar ook hier steeds meer) vooral zwarte hidjabs en zwarte sluiers gedragen worden. Waarom?
Allah heeft toch niet voor niets kleur in de wereld gebracht?
Ook heb ik wel eens gelezen dat dat bedekken met een hoofddoek op een misverstand berust en dat met “de sluier” de afscheiding tussen het mannen- en vrouwenvertrek bedoeld werd.
Zelfs heb ik gelezen dat in Mohammeds tijd de vrouwen blootshoofds liepen en dat Mohammed een heel gemoedelijk mens was en geen scherpslijper.
Is dat zwarte iets reactionairs?
Heeft het te maken met angst, je afzetten tegen de moderniteit?
Het is zo somber.
Indrukwekkend, die lijst van ondertekenaars van de verklaring; maar ook hopeloos ouderwets. En met een zweem, of meer, van slachtofferschap
Ik zou zeggen: DE MOSLIMA’S WETEN WAT HEN TE DOEN STAAT
Zich organiseren, macht organiseren, solidair zijn, zodat een werkgever het wel uit z’n hoofd haalt een moslima met hoofddoek te ontslaan.
Een ietwat kille uitspraak, maar wel een onontkoombare uitspraak vrees ik.
Waar je normaliter zou hopen dat je hier in goed overleg een voor werknemer en werkgever een werkbare oplossing voor vindt, dwingt een beroep op de rechter deze om niet alleen in dit specifieke geval een winnaar en een verliezer aan te wijzen maar ook om een principe-uitspraak te doen. Die vervolgens als algemeen precedent zal gelden.
D.w.z. de rechter moet nu ergens een ondubbelzinnige en ongenuanceerde streep trekken. En dat betekent *altijd* onrecht in speciale gevallen.
De rechter is in nu feite verplicht om te kiezen uit twee kwaden:
(a) vaststellen dat een bedrijf geen recht heeft om religieuze uitingen van werknemers te verbieden
(b) vaststellen dat een bedrijf wel het recht heeft om religieuze uitingen van werknemers te verbieden.
Optie (a) impliceert dat het een werknemer vrij staat om met een groot kruis om de nek, of in een burqa dan wel een niqab of met een keppeltje (of zelfs met een vergiet op het hoofd, als nl. iemand de “kerk” van het “vliegend spaghettimonster” aanhangt) op het werk te verschijnen.
Leuk als je b.v. als beveiligingsbedrijf niet kan voorkomen dat iemand in burqa dan wel niqab joodse dan wel PVV vliegtuigpassagiers gaat controleren. Ook leuk als je als bank niet kan voorkomen dat je Arabische cliënten te woord gestaan worden door een werknemer met een keppeltje op dan wel een groot kruis om. Zo’n beveiligingsbedrijf komt er niet meer in op Schiphol, en zo’n bank verliest omzet.
Niet werkbaar dus voor een bedrijf.
Optie (b) impliceert dat een bedrijf de arbeidsovereenkomst mag interpreteren als: “Jij werkt voor ons, en als wij er (zakelijk gezien) last van hebben dat jij je religie zichtbaar uitdraagt dan mogen we je dat (onderwerktijd) verbieden. Jammer voor jou en je religieuze zelfbeleving, maar als het je niet zint ga je maar ergens anders heen.”.
Dit vergroot het bereik van wat de bevoegdheden van een werkgever, en stelt grenzen aan religieuze vrijheid binnen een arbeidsverband.
Jammer voor die werknemer, maar die kan meestal wel ergens anders terecht.
De rechter heeft de bestaande wetten en belangen tegen elkaar afgewogen en is tot de slotsom gekomen dat de belangen die onder (a) geschaad worden zwaarder wegen dan de belangen die onder (b) geschaad worden.
Dat de uitspraak nu ook geldt voor iets futiels als een hoofddoekje is wrang maar onontkoombaar. En overigens heeft dit natuurlijk niets met “racisme” van doen. Dat is er maar met de haren bijgesleept omdat het beter klinkt.
Niet leuk. Niet lief. Wel noodzakelijk en (m.i.) terecht. Discriminatie of niet. Die Europese anti-racisme organisaties kunnen wat mij betreft de boom in.