“De Mensenbieb vind ik een prachtig concept. Ik heb altijd een fascinatie voor het verhaal van mensen, iedere ontmoeting ervaar ik als iets magisch en tegelijk iets spannends,” zegt Eva. “Toen ik als pastor begon in de kerk waar ik nu werk, de Dominicusgemeente, gaf ik in mijn eerste preek een mission statement: ik wil mensen inspireren tot ontmoeting.”
“Juist in het centrum van Amsterdam, waar zoveel uiteenlopende verhalen langs elkaar over straat lopen, vaak met haast of verzonken in telefoons, zonder dat we elkaar echt leren kennen of ontmoeten. We leven in een bubbelmaatschappij, waar we gemakkelijk alleen mensen ontmoeten die op veel vlakken hetzelfde zijn als wij. Helemaal in deze tijd van corona blijf je makkelijker in je eigen kringetje. Ik denk dat we dat in deze tijd allemaal missen, de ontmoetingen.”
“Maar het aandurven van de ontmoeting met het ‘vreemde’ kan juist heel verrassend zijn. Je merkt dat het helemaal niet eng, moeilijk of ongemakkelijk is, zoals je dacht. Het kan je verrijken – zo ervaar ik dat in mijn werk ook, als ik zo uiteenlopende verhalen hoor. Ze leren me om met andere ogen naar mezelf te kijken en naar de wereld waarin ik leef.”
“Ik wil niet zweverig overkomen, maar de ontmoeting verandert je allebei. De blik van de ander opent je ogen. (enthousiast) Ik herinner me mijn eerste ontmoeting in de Mensenbieb die ik in Nijmegen organiseerde. Ik sprak met iemand die niet gekozen was. Het gesprek begon wat moeizaam en ik dacht: Dit wordt een lang half uur.
Gaandeweg in die ontmoeting veranderde mijn blik – ik denk er nog vaak aan terug. Ik leerde iemand kennen die het heel zwaar getroffen had, maar tegelijk zóveel uit het leven haalde. Wat een levenskracht! Ik zal het niet snel vergeten. Zeer inspirerend!”
Wat is dit eigenlijk voor een kerk, de Dominicus?
“Om te beginnen, dat woord ‘kerk’ roept misschien allerlei beelden op – vooroordelen ook. Wij in de Dominicus willen juist dat traditionele beeld doorbreken. Al jaren geleden veranderde er veel in deze kerk; dogma’s en verouderde vormen werden losgelaten en taboes doorbroken. En ook nu proberen we die lijn voort te zetten. We staan op een zoekende manier in de traditie. Het gaat ons om vragen zonder pasklare antwoorden. En vraagtekens plaatsen bij tradities als ze veroordelend over anderen zijn. Daarnaast willen we mensen die aan de rand staan – zoals vluchtelingen, ongedocumenteerden of mensen die op straat leven – bij ons betrekken.
In mijn visie gaat het daar in de kerk om, niet allereerst om het geloof in God. Het gaat om: Hoe zou je deze wereld anders willen zien? En hoe ga je om met elkaar? Daarom past de Mensenbieb ook zo bij ons.”
“Toch was er in het begin in de gemeente best reserve tegenover zo’n nieuw project. Geïnteresseerd, maar afwachtend kun je het noemen. Bij onze kritische gemeente hoort ook dat nieuwe voorstellen kritisch worden onderzocht. Daarnaast was het voor sommigen vrij onbekend, hoewel er natuurlijk ook mensen waren die vaker over de Mensenbieb gehoord hadden.
Belangrijk motief om het te organiseren, was de wens nieuwe mensen en ook jongeren aan te spreken. We stellen ons graag open op naar nieuwe mensen en nieuwe doelgroepen.”
En de kosten?
“Dat was inderdaad een hobbel. Onze inkomsten zijn de laatste tijd teruggelopen, ook door corona. Maar een activiteit voor jongere generaties vinden we belangrijk. En gelukkig was daar fonds Kerk en Wereld die een flinke bijdrage in de kosten leverde.”
En dan die eerste keer…
“Als organisator vind ik het goed om bij de deur te staan. Dan zie je elke bezoeker en kun je ze welkom heten. Zo prachtig dat je merkt dat het concept van de Mensenbieb bij voorbijgangers bekend is en enthousiaste reacties oproept. Het verraste me ook hoe spontaan voorbijgangers besluiten mee te doen.
Het nadeel van buiten staan was dat ik van de gesprekken binnen natuurlijk niet veel meemaakte. Dan is het mooi als je achteraf zulke super enthousiaste reacties krijgt. Iemand kwam zelfs met een cadeautje om ons te bedanken voor de mooie middag.”
Hoe ging het met de anderhalve meter?
“Dat vonden de mensen niet echt een probleem. Hooguit vinden sommigen op die af-stand de akoestiek lastig voor een gesprek. Maar omdat de ruimte groot is, konden de tweetallen ver genoeg uit elkaar staan om onderling geen last van elkaar te hebben.”
“Ik vond het zo prachtig dat er vooral jonge mensen waren en mensen die we nooit eerder zagen, zoals toevallige voorbijgangers of mensen die over de Mensenbieb gehoord had-den.”
“Veel mensen ervaren toch een drempel om een kerk binnen te lopen. Maar zo’n kerk-ambiance heeft wel wat voor gesprekken. De sfeer van spiritualiteit blijkt mensen te inspi-reren om ook eens daarbij stil te staan. Dat was op zich geen doel van deze editie, maar ik vind dat wel een mooie bijvangst (lacht). Kan geen kwaad lijkt me om daar eens over te praten.”
Mooi om over je beweegredenen te horen…
“Met de Mensenbieb wil ik onszelf en anderen uitdagen, zo van: Ga wat vaker vreemd! Treed buiten je comfort zone! Ontmoet anderen die je niet snel zou spreken. Als kerkgemeente hebben we een lange geschiedenis in de inzet voor lhbti’ers, voor vluchtelingen en daklozen, maar spreek je hen ook? Ga nou eens in gesprek!”
“Er zijn echt nog wel onderwerpen die buiten je horizon liggen. Weet je wel hoe iemand dakloos geworden is? En wat weet je nou over bijvoorbeeld seksueel fetisjisme? Zo’n vraag raakt ook aan je eigen seksualiteit. Zo mooi dat je daarover in een kerk kunt praten! We hebben ook iemand gevonden die in de financiële sector werkt. Dat is een heel ande-re sfeer. Maar we zoeken nog een melkveehouder. Daar hoop ik erg op.”
“We willen er een traditie van maken. Een kleinere tegenhanger van het Open Huis van de Dominicus met kerst. Dat doen we al vijftig jaar. Wel 800 mensen komen samen in de Dominicus voor gezelligheid, muziek, eten en ontmoeting. Dit willen we kleiner houden. Slow, layed back en met veel aandacht. Precies de relaxte sfeer die past bij de zomer.”
Inspiratie gekregen om ook eens ‘vreemd’ te gaan? Deze zomer is er nog een Mensenbieb in de Dominicuskerk: op zondag 30 augustus, 14 uur tot 16 uur. Je kunt HIER alvast een gesprek reserveren.
Helaas kan ik niet meer naar de Dominicus. Vroeger ging ik met mijn vrouw naar Sytze Prins en Jan Nieuwenhuizen. Het was een feest en een prachtig koor met Tom Lowenthal. De mensenbieb zou zeker iets voor mij zijn. Ik ben niet meer zo mobiel. Rinus van der Molen