Wat maakt iemand een goede cartoonist?
“Als je met je werk het ingeslapen geweten van de mensen wakker kunt schudden. Want het grote zit ook in het kleine en andersom. Als het je koud laat dat er ver weg een volk wordt uitgemoord, terwijl je buurman van datzelfde volk een aardige vent is, dan klopt er iets niet. Of die buurman ontkennen en wel petities tekenen tegen die volkerenmoord. Of gewoon alles ontkennen. De cartoonist moet dat met humor (soms zelfs zonder humor) dichterbij brengen. Ik verwijs naar de laatste prijswinnende cartoon van Peter van Straaten waarin de de ene buurvrouw de andere beledigd antwoordt: ‘Ik ben geen vluchteling. Ik woon al twintig jaar naast u!'”
Wat was jouw beste cartoon van 2016?
“Mijn cartoon over de vrijheid van meningsuiting in Turkije (zie hieronder, GI). Daar teken ik een verdrietig kijkend tekstballonnetje sprakeloos in de cel. De sfeer, de setting is mooi dramatisch. Goed dat het onwerkelijk is en tegelijk de werkelijkheid pijnlijk benadrukt. Dat hier geen woorden nodig zijn, bevalt me ook, want meestal klets ik te veel in mijn cartoons.”
Waarom ben jij cartoonist?
“‘Ten oppervlakkigste’ is de reden dat ik vroeger weinig zin had in iets anders en al aardig kon tekenen. Ten diepste is er een ouderwets dominees-gevoel. De drang om mensen mijn boodschap op te dringen. Dat wat ik vind dat gehoord moet worden. Nog sterker dan gewoon mensen laten lachen. Is meegenomen, maar niet mijn roeping.”
Mag een cartoonist tekenen wat hij/zij wil?
“Nee. Als je mensen beledigt om te beledigen, dan ben ik weg. Als mensen aanleiding geven tot een belediging ligt dat weer anders. Maar gewoon rondkijken waar het taboe ligt om te scoren met een beledigende cartoon is zielig en niet creatief.”
Hoe kijk jij als cartoonist terug op de aanslag op Charlie Hebdo?
“Dat was een ramp. Dood, zomaar dood voor het maken van tekeningen. Ongelooflijk. Voor mij is er niet veel veranderd in inhoudelijke zin. Mijn tekeningen geven weinig aanstoot. Wel probeer ik feller op IS te zijn in mijn cartoons, op de fundamentalistische kanten van de islam en eigenlijk van elke godsdienst.”
Interessant. Trek jij je wel iets aan (nog) van ‘regels’ binnen bepaalde religies voor bijvoorbeeld afbeelden van heilige personen?
“Ja, daar trek ik me iets van aan. Voor mij is dat een keuze die men mag maken en waar ik niet op ga staan beuken. Waar ik me wel iets van aantrek zijn godsdienstige gebruiken die niet stroken met de wet. Dus geen dingen van kinderen afsnijden, geen eigen strafsysteem er op na houden, geen vrouwen uitsluiten. Liefst ook geen dieren doden in naam van god maar dat mag vast van de wet omdat we anders vleeseters met miljoenen tegelijk moeten oppakken. O opportunistische, sluwe westerse mens.”
Vorig jaar vond in Iran de internationale holocaust-cartoon-wedstrijd plaats. Wat vond je hiervan?
“Beledigen om te beledigen. Ik vind er niets aan. Die Holocaust-ontkenning is zo dom. Zit vooral aan ultrarechtse kant. Weten we meteen waar domheid zich bevindt. Laten we ons druk maken om Saoedi-Arabië die binnen het rechtssysteem meer mensen onthoofdt dan IS. Of teken cartoons tegen de onderdrukking van de Palestijnen. Onderdrukt door een land dat onderdrukking als de beste kent. In Nederland moeten we niet zo’n wedstrijd willen. Zou alleen maar weer over kwetsen gaan. Ontstijg dat nu eens.”
Wat verwacht jij de komende jaren van Donald Trump? Genoeg werk voor cartoonisten lijkt me…
“Genoeg aanleiding of te veel? Zo gek dat je het niet eens kunt verzinnen? De krankzinnige werkelijkheid is de hele tijd in beeld, we zien het allemaal. En vinden het tot op zekere hoogte prima. Al die protesten nu zijn mosterd na de maaltijd, net als de verblufte Engelsen die niet uit de EU wilden stappen. Onderschat nooit de maakbaarheid van het onmogelijke. Wij cartoonisten zullen ons best doen om te waarschuwen voor dat onmogelijke. Genoeg werk dus, de vraag is of men wil luisteren.”
Zou Nieuwwij.nl een geschikte plek zijn voor jouw cartoons?
“Nee. Grapje! Kijk, als je van mij als cartoonist iets kunt zeggen, is dat ik te soft ben. Het mag best wel eens wat feller. Ik blijf daar naar zoeken en ik schiet ook steeds vaker raak. Dat softe brengt echter ook met zich mee dat ik al heel lang mensen van diverse afkomst en gender mijn cartoons laat bevolken, ook al geeft de grap daar geen aanleiding toe. In een park waar dan ook vrouwen met hoofddoekjes lopen. Een vrouwelijke baas waar ik ook de traditionele dikke mannelijke baas met sigaar en krijtstreeppak had kunnen zetten. Ik heb nu mijn strip Kas. Deze hoofdfiguur heeft een vriendin met een donker gekleurde huid. En nog is dat te doorsnee. Waarom niet een stel van gelijk geslacht? Was ik te laf? Of zou ik me te weinig kunnen inleven? Ik denk in ieder geval dat mijn wat kinderachtig linkse kant (peace, love, et cetera) Nieuwwij.nl goed kan dienen.”
