“Discrimineren tijdens het masturberen… dat kan je afleren”

Kelly-Qian is door adoptie in het West-Zeeuws Vlaamse dorpje Sliuis opgegroeid. Volgens haar adoptiepapieren is zij geboren in Guiyang, China. “Ik ben ongeveer 32 jaar oud. Als geadopteerde heb ik aan den lijve ervaren hoe complex identiteit kan zijn. Ik heb mij lange tijd een Nederlander met een Chinese huls gevoeld, maar sinds een paar jaar omarm ik zonder schaamte mijn Chinese identiteit. Hierdoor kan ik de brug slaan complexe thema’s als identiteit en de migranten ervaring toegankelijk maken voor een groot publiek.”

Hoe en waarom ben je programmamaker geworden?

“Als kind maakte ik al stripboeken. Rond mijn twintigste veranderde dit in animatiefilms – de old-skool-arbeidsintensieve-25-tekeningen-per-seconden-tekenen-animatie. Dit studeerde ik ook aan de Minerva Kunstacademie in Groningen en hier ben ik in afgestudeerd. Toen ik de arbeidsmarkt opkwam, kwam ik erachter dat er lastig iets te verdienen is in het maken van animatiefilms en belandde ik per toeval op de stoel van de editor. Ik heb die plek eigenlijk nooit meer verlaten: via montage kan ik sneller, makkelijker en net zo creatief verhalen vertellen in tegenstelling tot animatie. Verhalen vertellen is iets wat ik al doe zolang ik mij kan herinneren en per toeval is mijn medium televisie geworden.

Ik denk dat ik altijd een hekel heb aan onrecht en ‘onbeleefde, nare’ mensen. Iets wat mij onder andere niet echt op de basis- en middelbare school in dank af werd genomen. Wat ik daar al vroeg heb geleerd is dat je met humor kan verbinden en toch je boodschap kan overbrengen. Gelukkig vind ik mijzelf erg grappig.”

Wat zou je willen vertellen over documentaireserie Sexotisch? Wat bracht je tot deze documentaire?

“Er is niets zo onbewust als aantrekkingskracht, maar datzelfde kan je zeggen over racisme. Dat bestaat ook uit diepgewortelde patronen die al vroeg in ons leven worden aangeleerd. Dit betekent dat je mag vallen op wie je valt, maar vraag je ook eens af: waarom swipe ik nu naar links of naar rechts? Verandering begint wanneer we ons hiervan bewust worden. Dus: laat je volgende aftrekbeurt of vingerbeurt een moment van bezinning zijn: discrimineren tijdens het masturberen… Dat kan je afleren.”

Wat is fetisjering precies en hoe kan dat verband houden met racisme?

“Er zit een verschil tussen ‘vallen op vrouwen met een aziatisch’ uiterlijk en vallen op Aziatische voruwen omdat ze… tja, vul hier je vooroordelen zelf in. Iedereen heeft voorkeuren, maar wanneer deze voorkeuren gebaseerd zijn op afkomst of cultuur, kunnen ze snel overgaan in racisme. Seksueel racisme is een krachtig voorbeeld van hoe diepgewortelde vooroordelen ons beeld van liefde, seks en relaties kunnen vervormen, met schadelijke gevolgen voor zowel individuen als de samenleving als geheel. Ik wil het belang benadrukken van het bewust erkennen en doorbreken van deze destructieve patronen, om een meer inclusieve en rechtvaardige maatschappij te creëren.

En uh, er zijn ook echt wel twee miljard Aziatische vrouwen. Ik denk niet dat je ze allemaal knap vind… toch?”

Met Sexotisch wil je kijkers ervan bewust maken dat fetisjering schadelijke maatschappelijke stereotypen versterkt en bijdraagt aan racisme. In het verleden zou het zelfs bevolkingsgroepen marginaliseren en leiden tot uitsluiting. Kun je dit nader toelichten en verduidelijken? 

“Op een macro-niveau zie je in de documentaire dat seksueel racisme diep verweven is met historische machtsverhoudingen en koloniale erfenissen. In de geschiedenis werden voorkeuren gebruikt om bepaalde bevolkingsgroepen als minderwaardig te beschrijven. Een soort marketing-strategie om uitsluiting te rechtvaardigen. Dit zien we nu nog terug in onze maatschappij. Raciale stereotypen hebben nog steeds invloed op hoe mensen in de dating-scene, maar ook in de pornografie worden waargenomen en behandeld. Bijvoorbeeld, het stereotype van de ‘gevaarlijke’ Arabische man of de ‘exotische’ Aziatische vrouw worden nog vaak gebruikt als referentie punt. Deze vorm van waarnemen leidt tot bredere maatschappelijke uitsluiting en marginalisering van deze groepen. Dit heeft ook impact op het zelfbeeld van individuen in gemarginaliseerde doelgroepen.”

Waarom mogen we de drie afleveringen niet missen?

“Naast het blootleggen van drie pornocategorieën, Asian, Ebony, en Arab die een weerspiegeling zijn van vooroordelen die we dagelijks mee dealen, richt de documentaire zich op het vinden van oplossingen hoe we de vicieuze cirkel kunnen doorbreken. Dat maakt de docuserie maatschappelijk geëngageerd, maar ook constructief.”