“Het is veel gewoner geworden om ruw en bot te zijn”

U vertrekt per 1 oktober bij Stek. Vindt u het jammer dat u weggaat?

“Dat vind ik inderdaad jammer. Aanvankelijk heb ik hier als directeur van de Diaconie van de Hervormde Gemeente gewerkt. Een van mijn opdrachten was de samenwerking met andere kerkelijke organisaties te verstevigen. Dat is uiteindelijk uitgemond in Stek, we zijn nu echt één organisatie. Het heeft geleid tot verbeterde samenwerking in de stad ten behoeve van kwetsbare mensen.”

Waaruit bestaan de activiteiten van Stek zoal?

“Stek biedt vanuit verschillende inloophuizen de mogelijkheid voor allerlei groepen mensen om bij elkaar te komen. Zo hebben we veel gedaan aan vluchtelingenondersteuning en opvang van uitgeprocedeerde asielzoekers. Wij ondersteunen hen bij allerlei procedures, o.a. bij vinden van huisvesting. Mensen hadden soms nauwelijks inkomen, wij zochten naar mogelijkheden om mensen toch de huur te laten betalen. Wat wij altijd heel belangrijk hebben gevonden is, behalve materiële aspecten, ook empowerment voor mensen die snel verdwaald raken in de samenleving.”

Wat is voor u het belangrijkste aspect van uw werk geweest?

“Wat ik persoonlijk altijd belangrijk heb gevonden, is dat er een plek is waar mensen elkaar kunnen ontmoeten. Zo hebben we netwerken opgezet voor groepen vrouwen om hen te steunen in hun emancipatie en organiseren we culturele activiteiten en groepen waar vrouwen kunnen praten over geweld of vrouwenhandel. Dat zijn zaken die niet direct in gesprek met een ambtenaar van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) naar voren komen. Daardoor konden we ook procedures in gang zetten. Het is belangrijk plekken voor mensen te creëren waar ze hun verhaal kunnen vertellen.”

En nu, wat gaat u doen na al die jaren bij Stek?

“Ik word directeur van de Academie van Sociale Professies van de Haagse Hogeschool. Dat is een hele andere context. Natuurlijk is het jammer dat ik wat verder van de straat af kom te staan, maar ik ben ook geïnteresseerd in hoe mensen worden opgeleid om met dit soort hele moeilijke en zware situaties om te gaan.”

Hoogtepunten tijdens uw werkzaamheden voor Stek, u zult ze ongetwijfeld hebben gehad…

“Het verhaal van een vrouw die uit vrouwenhandel en prostitutie was gekomen. Toen we haar tegenkwamen zat ze er nog steeds in, het duurde twee jaar voor ze haar verhaal vertelde. Vorig jaar heeft ze een definitieve verblijfsvergunning gekregen voor haarzelf en haar twee kinderen en nu heeft ze een huis en zit ze in een inburgeringstraject.”

Hoe zit het met de dieptepunten?

“Sommige mensen kunnen we echt niet helpen, zoals mensen die uitgeprocedeerd of illegaal zijn. Dat is soms zwaar, ook voor mijn collega’s. Ik vind het belangrijk dat we een bezielde organisatie zijn, dat we over dergelijke zaken met elkaar kunnen praten. Voor mijzelf had het werk als gevolg had dat ik andersoortige relaties ben aangegaan met mensen die je normaliter niet tegenkomt. Dat vind ik verrijkend. Het contact met Afrikaanse christenen bijvoorbeeld, met een vanzelfsprekende en dagelijkse spiritualiteit. Dat heeft mijn ziel veranderd, ik ben daar opener en meer ontspannen in geworden.”

Bent u de afgelopen jaren over bepaalde onderwerpen anders gaan denken?

“In dit werk zie je welke effecten bepaalde maatregelen hebben, zoals bijvoorbeeld dat mensen in de psychiatrie een eigen bijdrage moeten gaan betalen. Doordat je er zelf middenin zit, heb je door dat dit niet gaat werken. Politici zouden zich meer moeten realiseren wat de effecten van hun maatregelen zijn en over welke groepen ze het hebben. Het gaat dikwijls om mensen die geen geordend leven leiden of mondig genoeg om zich te verweren.”

Is er in Nederland een ‘verharding’ gaande als het gaat om ‘de ongeziene ander’?

“Ja, het klimaat in het land is onmiskenbaar veranderd. Het is veel gewoner geworden om ruw en bot te zijn tegen mensen die je niet kent of niet verstaat, of op een manier leven die je niet kent. Dat vind ik naar, wij zien het op straat en in de wijken. Een collega heeft een Griekse man, die maakt nu meer racisme mee dan in de jaren daarvoor. En ook moslims merken dat.”

De komende jaren zal er veel bezuinigd moeten worden. Welke gevolgen zal dat hebben voor organisaties als Stek?

“Stek wordt voor een groot deel gefinancierd door de kerken. Dus hoewel we moeten bezuinigen, zal het qua inkomsten voor ons meevallen. Wat we wel zullen merken is dat het aantal aanvragen voor financiële hulp gaat stijgen, evenals aanvragen voor voedselbankpakketten en schuldsanering. Je merkt dat mensen zich dieper in de schulden moeten steken om te overleven.”

Welk advies zou u willen meegeven aan uw opvolger?

“De armoede- en vreemdelingenkwestie zal hoog op de agenda blijven staan. We moeten vooral ons werk blijven doen vanuit een bezielde spiritualiteit. Armoede en vreemdelingschap gaat ook over je ziel: hoe sta je in het leven? We komen wel eens verhalen tegen van mensen die in voodoo-rituelen gevangen zijn. Een man knipt het schaamhaar van een vrouw af en zegt dat als die persoon ooit weg gaat, er iets vreselijks gaat gebeuren. Vaak zijn het laagopgeleide vrouwen die door zo’n geloof gevangen komen te zitten. Zo’n voodoo-verhaal is indringend. Daar kunnen we onze eigen spiritualiteit tegenover stellen, namelijk dat het om bevrijding gaat, dat het licht en de liefde van God sterker is dan de boze voodoo geesten.”