Met name na 9/11 is het islamdebat in Nederland enorm tot ontwikkeling gekomen. Wat was voor u nou een hoogtepunt en wat een dieptepunt in die debatten over de islam?
“Een hoogtepunt was voor mij toen Ahmed Aboutaleb burgemeester van Rotterdam werd, terwijl op hetzelfde moment in Rotterdam een heel fel debat plaatsvond. Aboutaleb is de eerste islamitische burgemeester van een grote Europese stad, maar ook iemand die kritisch is over de rol van de islam en moslims in de samenleving. Ik ergerde me destijds aan sommige opmerkingen over zijn benoeming, met name uit de hoek van Leefbaar Rotterdam. Er werd door hen te veel nadruk gelegd op zijn achtergrond. Maar Aboutaleb geeft juist aan dat er een derde weg is. Hij is hét voorbeeld van iemand die zowel loyaal als kritisch is, en daar ben ik als moslim trots op.
Het dieptepunt was voor mij de kwestie Tariq Ramadan, ook in Rotterdam. Hij werd door de gemeente als adviseur aangenomen, maar moest toch weer weg. Voor mij had het er alle schijn van dat het meer om zijn islamitische achtergrond ging, dan om de dingen die aan hem kleefden. Hij heeft veel kritiek op orthodoxe moslims en is in veel opzichten het voorbeeld van een goede Europese moslimburger, maar het leek erop dat Rotterdam nog niet klaar was voor Ramadan.”
Oud-burgemeester Cohen gaf in 2009 aan dat volgens hem moslims dankzij dit debat weerbaarder zijn geworden. Mee eens?
“Ja, dat klopt wel. Je ziet dat moslims heel veel activiteiten organiseren, en dat ze de pijnlijke onderwerpen niet schuwen. Ook zijn er steeds meer websites die aan het debat deelnemen. Moslims zijn kritischer en weerbaarder dan voorheen. In het verleden waren moslims erg defensief, maar er is nu steeds meer zelfkritiek.”
Hoe beoordeelt u het huidige islamdebat?
“Het positieve is dat moslims niet stil zitten. Duidelijk is dat via websites en door de dialoog te organiseren moslims er nog steeds in geloven en dat steeds meer wordt ingezien dat we het samen met anderen moeten doen. Ronduit negatief was de laatste verkiezingsuitslag, voor velen was dat een domper.”
U bent onder andere redacteur van Nieuwemoskee.nl. Welke bijdrage levert deze website aan het debat?
“Wij proberen met een nieuw geluid te komen om de tweedeling in de samenleving te doorbreken. We proberen te laten zien, ook door niet-islamitische schrijvers een plek te bieden, dat je zowel kritisch als genuanceerd kunt zijn. Wij laten zo zien dat de islam geen versteend monolitisch blok is. Je zou ons een redelijk alternatief kunnen noemen.”
Centraal thema deze maand op Nieuwwij.nl is ‘2050’. Hoe kijken we volgens u in 2050 terug op het islamdebat van nu?
“Ik denk dat we er om gaan lachen. We zullen er net zo naar kijken als we nu naar de jaren vijftig kijken en zullen denken dat we ‘toen’ wel erg conservatief waren. Tegen die tijd zullen moslims in alle lagen van de samenleving zijn doorgedrongen. Dat is misschien een gruwel voor Geert Wilders, maar het is wel de realiteit. De problemen met integratie duren nog wel een tijdje, maar op een gegeven moment realiseert iedereen zich dat het niet anders is dan met andere groepen.”
De islamisering van Nederland… dit idee gaat ervan uit dat Nederland steeds meer gebukt gaat onder de invloed van de islam en dat uiteindelijk wellicht moslims het voor het zeggen zullen krijgen in Nederland. Maar: is een scenario van steeds minder moskeeën en secularisering onder moslims niet veel waarschijnlijker?
“Dat denk ik wel. Het is wel zo dat migranten wat sterker aan hun religieuze identiteit vasthouden. Het zal er uiteindelijk aan liggen of moskeeën een nieuwe positie in kunnen nemen, dat ze niet alleen een aantrekkingsplek voor oude mannen zullen zijn. Het is de vraag of moskeeën dat massaal gaan doen, maar ik denk wel dat religieuze identiteit er minder toe gaat doen. Je zag bij de laatste verkiezingen dat de Islamdemocraten helemaal geen stemmen kregen. Moslims zijn daarin niet geïnteresseerd. En ik zie wel degelijk dat er iets aan het veranderen is. Zo gaf de Poldermoskee al aan dat ze sociale activiteiten moeten organiseren om jongeren aan te trekken.”
In 2050 bent u in de 70. In welke wereld hoopt u dan te leven?
“In een samenleving waar niet meer wordt gekeken naar achtergrond, maar naar wat je doet: een plurale samenleving waarin diversiteit als iets positiefs wordt gewaardeerd. De angst voor het vreemde en de zogenaamde massa-immigratie zal dan weg zijn, we trekken dan ook allemaal naar China, haha. Misschien hebben we dan zelfs een vrouwelijke minister-president met een islamitische achtergrond. En het zou ook kunnen dat Ahmed Aboutaleb dan al premier is geweest, hij is immers nog jong. Persoonlijk hoop ik bijgedragen te hebben aan die samenleving, wellicht als publicist, maar ook door activiteiten te organiseren.”
“Misschien hebben we dan zelfs een vrouwelijke minister-president met een islamistische achtergrond”. Waar denkt dhr. Essabane aan?
Een mooi en goed intervieuw.
Alleen dit;
“Tegen die tijd zullen moslims in alle lagen van de samenleving zijn doorgedrongen. Dat is misschien een gruwel voor Geert Wilders, maar het is wel de realiteit.”
Volgens mij geld dat helemaal niet voor Geert Wilders. het geld voor het beeld dat mensen van geert Wilders ophouden, en Kamel Essabane doet daar jammer genoeg aan mee.
Gert Wilders inderdaa erg bang dat dit niet zal geneuren. Een reden te meer voor Essabane en consorten om hem het tegendeel te bewijzen en zijn angst weg te nemen.
Excuses voor de taalfoutjes. Echter, ze lijken me wel overkomelijk. Ik ga dus geen correcties geven
Kamel, Wat een gebalanseerd interview
Op de juiste maat in deze tijd van een generatie die zoekende is naar haar plaats in de maatschappi.
En dat in de tijd van gehaaste meningen en de crises 2009 2011, moge Allah ’t positief leiden tot het einde der aller tijden waar de poorten van t eeuwig paradijs wachten