Marzouka is oprichter van Stichting Al-Amal, medeontwikkelder van initiatieven zoals Samen tegen Eenzaamheid en het Domino Effect, en behoort tot een van de tien finalisten voor de Appeltjes van Oranje 2024. Marzouka deelt haar inzichten over eenzaamheid onder oudere migrantenvrouwen, haar persoonlijke motivatie om anderen te helpen, en haar ervaringen in het veld.
Marzouka heeft een verhaal dat je raakt. Ze begrijpt wat eenzaamheid is en hoe diep het kan gaan, vooral binnen migrantengemeenschappen. Met een warm hart en scherp inzichten zet ze zich dagelijks in voor vrouwen die te maken hebben met isolement en verschillende vormen van eenzaamheid. Over eenzaamheid vertelt Marzouka: “Eenzaamheid is niet alleen het ontbreken van gezelschap en alleen zijn; het is een complex probleem dat vaak gepaard gaat met gevoelens van verdriet, isolatie en zelfs depressie. Het is belangrijk om te begrijpen dat eenzaamheid niet altijd zichtbaar is. Mensen kunnen zich eenzaam voelen, zelfs als ze omringd zijn door anderen.”
Marzouka werkt al jaren met migrantenvrouwen die worstelen met eenzaamheid. Ze ziet hoe klein de stappen kunnen zijn die nodig zijn om weer een beetje geluk terug te vinden. “Ik heb vrouwen in mijn groep die zich ‘levend begraven’ voelden in hun huizen. Ze zagen niet dat er buiten hun vier muren nog een wereld bestond. Maar als ze eenmaal in beweging komen, dan verandert dat,” legt ze uit. Wat haar drijft, komt ook voort uit haar persoonlijke ervaringen. “Als kind woonde ik met mijn opa in een kazerne, en dat leerde me hoe belangrijk het is om samen te werken en elkaar te ondersteunen,” vertelt Marzouka. “Dat gevoel van saamhorigheid en gezamenlijke verantwoordelijkheid heb ik meegenomen in mijn werk. Het heeft me gevormd en versterkt mijn motivatie om anderen te helpen.”
Voor Marzouka begint alles met bewustwording en positiviteit. “Het gaat erom dat je je bewust wordt van wat je hebt en wat je kunt” zegt ze. Ze gelooft erin dat je het geluk zelf in de hand hebt, dat je het kunt sturen. “De een is gelukkig met een klein gebaar, de ander heeft misschien meer nodig. “Als je werkt met mensen die zich eenzaam voelen, leer je dat hun behoeften heel divers zijn,” zegt Marzouka. “Sommigen hebben behoefte aan simpele menselijke interactie, anderen hebben meer diepgaande gesprekken nodig om hun gevoelens te uiten. We moeten flexibel zijn in onze aanpak en ons aanpassen aan de unieke situatie van elke persoon.”
Ze benadrukt dat het geen kwestie is van snel resultaat boeken. “Eenzaamheid is geen griep, het gaat niet zomaar weg. Het wordt erger als je niets doet. Je moet in beweging blijven, jezelf dwingen om iets te ondernemen, hoe klein dat ook is,” adviseert ze. Ze ziet het als haar taak om mensen te motiveren om die stap te zetten.
Hoewel Marzouka gelooft in de kracht van positief denken, persoonlijke groei en gemeenschap, erkent ze dat sommige vormen van eenzaamheid moeilijker te doorbreken zijn. “Mensen die hun partner verliezen, dat is een diepe, chronische eenzaamheid. Daar kun je niet zomaar met een paar ontmoetingen iets aan doen,” vertelt ze. Ze deelt het verhaal van een vrouw in haar groep “Samen Zijn” die tijdens de coronaperiode haar man verloor. “Ze was echt ziek van verdriet. Ze bleef maar thuis en voelde zich gevangen in haar eigen verdriet,” deelt Marzouka. We hebben alles geprobeerd, van een-op-een coaching tot psychologische ondersteuning. Gelukkig gaat het nu beter, maar het was een lange weg.”
“Cultuursensitiviteit is cruciaal”, zegt Marzouka. “Je moet begrijpen waar mensen vandaan komen, wat hun waarden zijn, en hoe je hen op een respectvolle manier kunt benaderen. Sommige mensen willen misschien niet meteen openlijk praten over hun problemen, dus het is belangrijk om een veilige en begripvolle omgeving te creëren. Eenzaamheid gaat vaak gepaard met schaamte, vooral in gemeenschappen waar er een sterke nadruk ligt op familie en zorg voor elkaar. Mensen vinden het moeilijk om toe te geven dat het niet goed met hen gaat. In mijn cultuur bijvoorbeeld is er vaak een gevoel van: ‘Je mag niet klagen, want er zijn altijd mensen die het erger hebben dan jij’,” legt Marzouka uit. Ze ziet dat veel vrouwen zich schamen om hulp te vragen of om te zeggen dat ze zich eenzaam voelen. “Ze denken dat ze sterk moeten zijn, voor hun kinderen, voor hun omgeving. Maar soms zijn ze zo sterk dat ze vergeten om voor zichzelf te zorgen.” Marzouka probeert deze vrouwen aan te moedigen om hun gevoelens te delen. “Ik zeg altijd: ‘Je mag huilen, je mag verdrietig zijn. Dat is normaal, dat is menselijk.’ Je moet eerst erkennen dat je pijn hebt, voordat je verder kunt.”
Als Marzouka een advies mocht geven aan de beleidsmakers, zou het simpel zijn: investeer in de preventie van eenzaamheid. “Als we op tijd mensen helpen, kunnen we zoveel besparen op zorgkosten. Eenzaamheid leidt tot fysieke en mentale klachten, en dat kost de samenleving veel geld. Maar als we ervoor zorgen dat mensen een netwerk hebben, dat ze zich verbonden voelen, kunnen we al die kosten voorkomen,” legt ze uit.
Ze pleit ook voor meer toegankelijke ontmoetingsplekken, speciaal voor oudere migranten. “Niet iedereen gaat graag naar een buurthuis, zeker niet als het ver weg is of moeilijk bereikbaar. We moeten zorgen voor plekken waar mensen gemakkelijk naartoe kunnen, waar ze zich welkom voelen, en waar ze activiteiten kunnen doen die bij hen passen.”
Uiteindelijk gaat het volgens Marzouka om het maken van die eerste stap, hoe klein ook. “Alles begint bij jezelf,” zegt ze. “Je kunt anderen niet dwingen om uit hun isolement te komen. Maar je kunt ze wel motiveren, je kunt laten zien dat het mogelijk is. En als ze die stap eenmaal gezet hebben, dan is dat het begin van iets groots.”
Marzouka’s verhaal is een krachtige reminder dat eenzaamheid geen eenvoudig of snel oplosbaar probleem is. Het vraagt om aandacht, tijd en een beetje moed, maar vooral om begrip en geduld. Zoals Marzouka met een glimlach zegt: “We kunnen elkaar helpen, als we maar in beweging blijven.”
