Mohammad Reza Azizi brengt klimaatexperts in de moskee

Zijn ouders vluchtten in de jaren negentig voor de Taliban uit Afghanistan, samen met zijn broer en twee zussen. Mohammad was toen een jaar oud. “We werden van het ene naar het andere asielzoekerscentrum gestuurd. Na vijf jaar kregen we eindelijk een verblijfsvergunning en kwamen terecht in een woning op het platteland in het conservatieve Westland.”

Een plek waar toen weinig mensen met een migratieachtergrond woonden, en waar Mohammad regelmatig te maken kreeg met vooroordelen. “Ik heb lange tijd het gevoel gehad dat ik mij moest verantwoorden voor de hele moslimgemeenschap. Dat was heel vermoeiend, maar het heeft er wel voor gezorgd dat ik me erg goed kan aanpassen in verschillende omgevingen.”

Duurzaamheid, in de breedste zin van het woord, ging een grote rol spelen in het leven van Mohammad toen zijn moeder ongeneeslijk ziek bleek te zijn. “Vier jaar geleden kreeg ik te horen dat mijn moeder niet meer lang te leven had. Dat voelde zo oneerlijk dat ik ging twijfelen aan al mijn overtuigingen die vanzelfsprekend voor mij waren.”

Mohammad omschrijft de periode na het overlijden van zijn moeder alsof zijn leven gereset werd. “Ik had vooral veel rust nodig om alles te verwerken.” Dat vond Mohammad in de natuur. “Doordat ik veel tijd in de natuur doorbracht, realiseerde ik me hoeveel de natuur ons geeft. Iedereen weet hoe goed het voor onze gezondheid is om buiten in een groene omgeving te zijn. Tegelijkertijd trekken we ons steeds meer terug in stedelijke omgevingen en zitten we dagelijks achter een scherm, waardoor we niet meer in contact staan met onze natuurlijke omgeving.”

“Hier blijft het niet bij,” vervolgt hij. “Want op grote schaal plegen we roofbouw op de aarde, terwijl we er als mensheid totaal afhankelijk van zijn. Denk aan verlies van biodiversiteit en vervuiling door onder andere de fossiele industrie.” Voor zowel het klimaat als onze mentale en fysieke gezondheid, is het volgens Mohammad belangrijk de balans tussen mens en natuur te herstellen.

“Als je goed in je vel zit, kun je veel meer betekenen voor de wereld om je heen. Duurzaamheid gaat voor mij ook om gezond zijn, weerstand aankunnen en flexibel zijn.” Als rolmodel en vooral ervaringsdeskundige verzorgt Mohammad gastlessen op MBO- en middelbare scholen om mentale gezondheid bespreekbaar te maken. “Het onderwerp leeft sterk. Jongeren vinden het eerst spannend om zich kwetsbaar op te stellen, maar het leidt altijd tot een bijzonder gesprek ”

Mohammad volgt de studie Governance of Sustainability, een studie met een interdisciplinaire benadering. Studenten als hij leren oplossingen te ontwikkelen voor complexe uitdagingen op het gebied van duurzaamheid, vanuit sociaal perspectief en vanuit de natuurwetenschappen, zodat ze zowel de beleidskant als de technische kant begrijpen. Daarnaast is Mohammad Klimaatambassadeur voor de Toekomst. Samen met zeven andere jongeren werd hij vorig jaar gekozen voor een programma van negen maanden over hoe je als individu een bijdrage kunt leveren aan de klimaattransitie. “Omdat ik zo veel rust vond in de natuur, zocht ik een manier om me in te zetten voor het klimaat, zodat ik iets terug kon doen.”

Vanuit zijn ambassadeurschap is de Alliantie Groene Gebedshuizen ontstaan, een project dat hij is gestart met Samira Ibrahim. De Alliantie combineert religie en duurzaamheid en nodigt klimaatexperts uit in moskeeën. De combinatie van religie en duurzaamheid blijft vaak onderbelicht, volgens Mohammad. Samen met de imam van de moskee gaan ze daarom lezingen en panelsessies organiseren.

“Voor de overheid is het een uitdaging om deze mensen te bereiken. Wij hebben het netwerk om dit te doen. Hiermee bereiken we mensen op het niveau van hun eigen levensbeschouwing. Een unieke invalshoek.” Met de sessies wil de Alliantie bij de islamitische gemeenschap bewustzijn creëren over duurzaamheid en concrete tips bieden voor duurzame stappen. “We hopen ook de jongere generatie te bereiken, zodat zij weer in gesprek gaan met hun eigen vriendenkring.”

Ze gaan zich eerst richten op de islamitische gemeenschap. Daarna willen ze ook andere religieuze gemeenschappen benaderen. “In iedere religie wordt gesproken over hoe je met de planeet omgaat, maar nog belangrijker: we krijgen allemaal te maken met klimaatverandering. Wij leggen de focus op de gemeenschappelijke aspecten van het geloof die gelovigen oproepen om bewust met de natuur om te gaan.”

Op een hoger niveau maakt Mohammad zich zorgen over het systeem waarin we leven, dat volgens hem niet houdbaar is voor de toekomst. “Het zijn vaak de grote bedrijven die het hardste roepen en hun belangen behartigd zien worden, terwijl andere groepen de klappen krijgen als het gaat om klimaatverandering.” Mohammad benadrukt het belang van een gezonde democratie. “Die zorgt ervoor dat de stemmen die minder luid zijn, ook genoeg aandacht krijgen.”

De afgelopen jaren heeft de politiek volgens Mohammad steken laten vallen, waardoor voor een grote groep mensen een vertrouwensbreuk is ontstaan. “De toeslagenaffaire en het compleet zwart markeren van informatie in WOB-verzoeken (Wet openbaarheid van bestuur, red.) verzwakken de democratie.” En een gezonde democratie is voor de duurzaamheidstransitie cruciaal, zegt Mohammad.

“De duurzaamheidstransitie zal democratisch moeten gaan, omdat dit het draagvlak en de haalbaarheid vergroot. Daarom is het zo belangrijk om de democratie te versterken en ervoor te zorgen dat de stem van mensen zo goed mogelijk wordt meegenomen in de besluitvorming. De samenleving bepaalt in een gezonde democratie wat er gebeurt. En om ieders stem te kunnen horen, moet het systeem eerlijk en transparant zijn.”

Tijd voor verandering dus. Mohammad: “Ik hoop op een plek terecht te komen waar ik me nog actiever kan inzetten voor mijn idealen. Dat gaat vooral om de drie thema’s waar ik me nu voor inzet, het klimaat, mentale gezondheid en diversiteit en inclusie.”