“Nes Ammim is echt iets gaan betekenen voor lokale bevolking”

Jullie organisatie heeft een behoorlijke tijd op z’n gat gelegen… Klopt dat?

“Begin jaren zestig is Nes Ammim begonnen en rond de eeuwwisseling moest de organisatie een nieuwe draai vinden. Dat was niet simpel. De jaren van de rozenkwekerij waren voorbij, het nieuw gebouwde guesthouse moest geëxploiteerd worden en de politieke situatie was niet gunstig. Mensen komen niet graag naar een land dat geregeld min of meer ‘in oorlog’ is. Er zijn in de moeilijke tijd stemmen opgegaan om het project te beëindigen, maar het is in veel opzichten zo uniek dat het jammer zou zijn geweest er een punt achter te zetten.”

Hoe gaat het nu met Nes Ammim?

“Er is sinds enkele jaren nieuw élan en er ligt nu een werkplan voor 2010-15, Guidance to a Sustainable Organization. Dat plan is nu in werking getreden, met nieuwe mensen, waaronder een paar gezinnen die de schouders eronder zetten. Met het profiel van Nes Ammim als dialoogdorp mikken we nu ook op andere doelgroepen. Traditioneel besteden we aandacht aan de joodse wortels van het christelijk geloof en onze westerse cultuur – en dat blijft – maar daarnaast richten we ons steeds meer op het huidige Israël: deelnemers in de regio, van verschillende achtergronden, komen graag naar Nes Ammim om ‘de ander’ te leren kennen. Onlangs zijn er op de afdeling Study van het Center of Learning and Dialogue twee nieuwe medewerkers gekomen en in november gaat de eerste spade de grond in voor honderd nieuwe huizen, waarin zowel Joden als Palestijnen zullen wonen. Voorjaar 2013 willen we het vijftigjarig bestaan groots vieren.”

Is het niet gevaarlijk voor Nederlanders om aan de slag te gaan in Israël?

“Toen ik er tijdens het Gazaconflict in 2009 op een studiereis voor het eerst heenging (de vlucht was een paar maanden eerder geboekt), was ik in het vliegtuig erg bang toen ik hoorde dat er vanuit Libanon een raket was neergekomen in de omgeving. Ik verbaasde me over de laconieke houding van onze reisleider Simon Schoon – maar die had jaren in Nes Ammim gewoond, toen het er gevaarlijker was. Dat vrijwilligers in die tijd toch gebleven zijn, heeft de acceptatie van Nes Ammim in de regio veel goed gedaan. Het ligt tussen Joodse en Arabische dorpen in.”

Een dialoogcentrum in Israël runnen… is dat geen naïeve onderneming?

“Er is inmiddels heel wat expertise. In de loop der jaren zijn veel contacten gelegd, met rabbijnen in de omgeving, Palestijnse geestelijken, scholen, mensenrechtenorganisaties en andere instellingen die vinden dat je beter kunt praten dan vechten. Al die initiatieven komen in Nederland nauwelijks in de media, maar tezamen vormen ze op grassroots level een niet te onderschatten factor. Het dialoogcentrum biedt ook mogelijkheden voor buitenlanders op studieverlof, die zich ter plekke willen informeren. En inmiddels zijn in Galilea lokale comités opgericht, verantwoordelijk voor het organiseren van seminars voor Israëlische groepen die zowel naar religie, etniciteit als culturele achtergrond divers zijn samengesteld.”

Wat is in al die jaren van Nes Ammim hét hoogtepunt geweest voor de organisatie?

“Mij lijkt: de erkenning dat het dorp echt iets is gaan betekenen voor de lokale bevolking, en niet alleen in economisch opzicht. Israëli’s van verschillende achtergrond waarderen het bijzonder dat ze elkaar in Nes Ammim op ‘neutraal terrein’ kunnen ontmoeten, want hoe je het ook wendt of keert, ze zullen toch samen moeten leven in het land – en ze kennen elkaar nauwelijks. Dat ze hun beeld van de vijand kunnen bijstellen en niet langer demoniseren is winst: er zijn tijdens ontmoetingen van Joden en Palestijnen vaak heftige, emotionele uitbarstingen, maar meestal groeit het besef dat ‘de ander’ een menselijk gelaat heeft en dat je elkaar in de ogen moet durven zien. Pas dan kun je beginnen je eigen vooronderstellingen ter discussie te stellen.”