Het midden mag meer van zich laten horen in Nederland, vindt professor Jacco Pekelder. In Nederland horen we vooral geluiden over angst en dreiging, afkomstig uit de extreme hoeken van de samenleving. Dat komt deels door de opstelling van media, en, volgens de wetenschapper, ook door die van burgers. Die mogen best wat minder luisteren naar hun angstgevoelens en zich wat meer bewust worden van hun eigen macht.
Om het midden meer stem te geven, startte Pekelder samen met een groep studenten van de Universiteit Utrecht de campagne #DareToBeGrey. Een platform vol verhalen in de vorm van filmpjes en foto’s moet dat deel van de samenleving meer aandacht geven. Pekelder: “In de media worden voornamelijk zwart-wit tegenstellingen geponeerd. Wij willen de grijstinten laten zien.”
Hoe zou u de rol van de media in het huidige debat over radicalisering en terrorisme omschrijven?
“De media zijn erg geobsedeerd door de dreiging van geweld en de vraag of je terrorisme kunt voorkomen. Ze richten zich op potentiële daders en op groepen in de samenleving waar deze deel van uitmaken. Hiertegenover zetten ze angstige burgers die veiligheid willen. Ik heb soms het gevoel dat journalisten niet doorhebben dat veel mensen zich bewust afzetten tegen de polarisatie in de maatschappij en voor matiging kiezen. Terwijl dat grijze geluid in het huidige mediaklimaat wel degelijk nieuwswaarde heeft!”
Onlangs stelde u in een interview dat er een fatale alliantie tussen terrorist en journalist is ontstaan. Wat bedoelt u daarmee?
“Vanaf ongeveer 1880 werd het gemakkelijker kranten goedkoop in grote hoeveelheden te drukken. Vervolgens kon je rijk worden met het verkopen van nieuws en kwam er concurrentie in het perslandschap. Toen ontstond het idee: hoe spectaculairder het nieuws, hoe groter de oplage en hoe hoger de advertentie-inkomsten. Dat creëerde een medium dat voor terroristen beter werkte dan de pamfletten die ze destijds zelf verspreidden. Ze hoefden slechts één schokkende daad te verrichten en anderen maakten dat wereldkundig. If it bleeds, it leads.”
Als er morgen op Utrecht Centraal dertig doden vallen bij een aanslag kunnen kranten en journaals dat niet negeren.
“Dat is waar. Maar wat de pers bijna standaard doet is benadrukken dat het morgen ook op Den Haag Centraal kan gebeuren. En dan zich afvragen: wat doet de regering daartegen? Dat is heel erg overdreven, want de praktijk wijst uit dat er bijna nooit een serie aanslagen achter elkaar plaatsvindt. Het is juist een gebeurtenis – ik noem het expres geen incident – waarna het even rustiger wordt.”
Waarom noemt u het geen incident?
“Dat woord duidt op een verwachtingspatroon. Alsof er iets gebeurt dat in onze maatschappij eigenlijk niet kan en hoort te gebeuren…”
Korte stilte
“…Weet je wat het is? We moeten onszelf een beetje ‘vermannen’. Helaas is de mogelijkheid van een aanslag in Nederland op het moment best reëel. Maar we moeten terroristen niet de eer aandoen vervolgens precies het scenario af te lopen dat zij in gang willen zetten. En het zijn voor een deel de burgers zelf die bepalen of dat gebeurt of niet. Door het laten zien van vertrouwen in de samenleving en in elkaar.”
En daar biedt #DareToBeGrey een podium voor?
“Precies. We willen duidelijk maken dat het wél zin heeft om zelf na te denken over hoe je wilt reageren. We proberen een platform te creëren dat met filmpjes, foto’s en verhalen laat zien dat onze samenleving vele groepen en genuanceerde verhalen kent waar naar geluisterd mag worden. En we gaan ervan uit dat we met velen zijn, omdat het midden altijd groter is dan de uiterste zijkanten.”
Welk effect zal het hebben als ‘het midden’ zich laat horen?
“Politici zijn grotendeels weldenkende mensen, maar denken momenteel dat ze de spreekbuis moeten zijn van de angstgevoelens van de bevolking. En die lijken breed te leven, omdat de media daar veel aandacht aan besteden. Dus wordt aangestuurd op steeds strengere veiligheidswetgeving en wordt vertrouwen in de huidige rechtsstaat niet uitgesproken. Er lijkt weinig ruimte te zijn voor genuanceerde geluiden en beslissingen. Terwijl de meeste burgers daar gewoon achter staan. Als politici dat merken zullen ze meer vertrouwen krijgen om datgene te doen wat ze in hun hart het verstandigst achten.”
Hoe houdt dit die naderende aanslag tegen?
“Niet. Iemand die zo geradicaliseerd is dat hij of zij geweldsdaden plant, houd je niet meer tegen. Maar terrorisme is niet zomaar ontstaan en de bestrijding ervan is dus ook iets van de lange adem. Door polarisatie tegen te gaan, zorg je ervoor dat minder mensen zich in de toekomst met hun manier van leven niet thuis voelen in de samenleving. En dat voorkomt radicalisering. We hopen de mindset van mensen te beïnvloeden.”
Heeft u een concreet voorbeeld hoe dat positief kan uitpakken?
“In de jaren zestig probeerde de overheid in Duitsland vanuit een democratisch ideaal de bevolking mee te nemen in de strijd tegen de raf (Rote Armee Fraktion, een voormalige extreemlinkse Duitse terreurgroep, red.). Ze lichtte burgers in over terrorisme en riep hen op mogelijke terroristen in de gaten te houden. Hierdoor nam het vijanddenken in de maatschappij sterk toe. In de late jaren zeventig realiseerden politici zich dat ze met deze aanpak hoog spel speelden. En de links-radicalen beseften in toenemende mate dat hun gewapende kameraden niks hadden bereikt – West-Duitsland was nog meer een politiestaat geworden.
Vervolgens werden grote studieprojecten naar links extremisme opgezet. Politici gingen met afvallige terroristen praten en lieten dat in Der Spiegel publiceren. De scherpe kantjes werden van de veiligheidswetgeving afgehaald. Hiermee wilde de politiek zeggen: de maatschappij is van iedereen, niet alleen van een bepaald deel van de samenleving. De potentiële achterban van de raf voelde zich daardoor ook steeds meer gehoord.”
Welk schild biedt uw verhaal mensen die bang zijn voor terreur?
“Ik kan mensen geen fysiek schild geven. De kans dat er in Nederland iets gebeurt is groot. Laten we niet bagatelliseren en kletsverhalen houden over het aantal slachtoffers van verkeersongelukken en hoeveel groter dat is dan dat van terrorisme. Dat zal allemaal wel, maar mensen beleven het zo niet. Laten we iedereen juist bewustmaken van die beleving. Van de rol die terroristen en extremisten ons opdringen. Want die perkt onze vrije manier van leven in en dat is precies waar het om gaat. Anders geven we de overwinning al weg voordat we de strijd aangaan.”
Professor Jacco Pekelder (48) is als terrorismedeskundige en Duitslandkenner verbonden aan de afdeling Geschiedenis van de Internationale Betrekkingen van de Universiteit Utrecht. Hij deed onder andere onderzoek naar terrorisme door radicaal-linkse groeperingen in Duitsland.
#DareToBeGrey is opgezet door 21 studenten onder leiding van Jacco Pekelder. Via www.daretobegrey.org, sociale media en bijeenkomsten, proberen zij de stem van het ‘grijze midden’ te laten horen.
Dit artikel is overgenomen uit het meinummer van Doopsgezind NL, het landelijke magazine van en voor de doopsgezinde geloofsgemeenschap. Eerdere uitgaves kunt u hier gratis downloaden.
En dat noemt zich dan professor en terrorisme deskundige? Man,man, man. Het is geen wonder dat we naar verdommenis gaan als we dergelijke kolder serieus gaan nemen.
Als dit een deskundige is, dan houd ik mijn hart vast. Deze heeft echt oogkleppen op. In wat voor sprookjewereld leeft deze regressieve ‘professor’?
Deze is echt niet goed. Leer eerst eens de definitie van incident kennen. Ten tweede, u bent zelf heel erg bang. Dit heet virtue signalling.
Als ik u vertel dat volgens een poll van Al Jazeera dat 80% van de moslims in het Midden Oosten het eens zijn met ISIS, is dat onterechte angst dan?
https://www.youtube.com/watch?v=VDcVluXJuVM
Hoe zit dat dan met Zweden? Waar verkrachtingen met 15 maal zijn vermenigvuldigd sinds de invoer van islamisten? Engeland, Rutherford. Waar 1500 voornamelijk blanke meisjes zijn gemarteld, groepsverkracht en verkocht voor seks door Pakistaanse racistische islamisten, dat is ook niet belangrijk? Of hoe ze daar regelmatig demonstraties hebben dat de UK police dood moet. Dat volgens een poll 40% van de moslims in de UK the sharia wil invoeren? Dat Erdogan roept dat ze hier door moeten blijven fokken? Of Duitsland, Keulen met nieuwjaarsnacht? Dan heb ik nog Denemarken, waar blijkt dat imams andere taal uitspreken in de moskee dan wanneer zij met buitenstaanders spreken. In België, waar politie wordt bekogeld wanneer zij een terrorist oppakken.
Dan nog de bloedige aanslagen die zijn gepleegd in Brussel en Parijs meerdere malen. Dan nog die zijn tegengehouden in Dusseldorf deze week of op de Thalys?
Hoe hier in Nederland de samenleving wordt onderuit gehaald door links regressieve politici en media. Die Noord-Afrikanen blijft beschermen ook wanneer ze een stille tocht houden voor een onthoofde crimineel. Haat imams vrij kunnen prediken. Culemborg wordt afgebroken en nu Ede weer. Dan komen links regressieve halvegaren zoals deze professor hier zeggen dat het komt omdat het theehuis is gesloten en dat het met grote stads problematiek te maken heeft. Dat wordt gewoon goed gepraat.
Dan hebben we nog met herdenkingskransen voetballen. Of protesteren tegen een juweliersvrouw die twee stukken tuig de wereld heeft uit geholpen uit zelfbescherming.
Nu die leugens en indoctrinatie over racisme. Hoe zit dat dan met racisme tegen blanke mensen dan? Kankerkaaskop dit en kankerkaaskop dat hoor je in elke stadsbus tegenwoordig. Meisjes die klappen krijgen omdat ze een kort rokje dragen. Ouderen die niet meer alleen naar buiten durven omdat ze al vaker beroofd zijn.
Waar halen jullie in godsnaam deze hersengymnastiek vandaan? Het enige wat deze leugenachtige sociologische professoren doen, is het beschermen van hun eigen ego. Er zijn er al 2 geroyeerd inmiddels. Kan je nagaan wat er nog in de beerput zit wat ons niet verteld wordt.
Heeft u echt geen schaamte, meneer Stenvers? U heeft duidelijk geen enkele notie van de hedendaagse realiteit genoten. Heel veel plezier in lala-land. Ik blijf bij de realiteit en de feiten. De getallen liegen namelijk niet. Overal waar islam komt, strooit het verderf en dood. Getallen zijn niet racistisch.
Ja tuurlijk, u met uw incidenten. Dit is een wereldwijd structureel probleem.