“Vertrouwen tegenover de angst dat we in een onverschillig universum leven”

Terug in Terveld, over verloren onschuld en de spannende weg terug naar huis, is de eerste roman van Hans van de Glind die eerder werkzaam was in het christelijk basisonderwijs en spirituele verhalen herschreef voor kinderen. De redactie van Nieuw Wij las het boek en sprak met hem.

Zou je je boek een spirituele roman kunnen noemen?

“Jazeker. Marieke en David zijn allebei op zoek naar hun bestemming, worstelen allebei met grote vragen als: Waar kom ik vandaan? Wie ben ik nou? Wat wil ik hier doen? Waar is mijn overleden moeder nu?”

En vinden ze antwoorden?

“Ja, maar het zijn geen pasklare antwoorden in de trant van dat het wel goed komt allemaal, met ons en met de wereld omdat er een liefdevolle God is die voor ons en de wereld zorgt. Het gaat denk ik meer om vertrouwen tegenover de angst dat we in een onverschillig universum leven, zonder doel, zonder toekomst. Ik hoop dat de lezer met David en Marieke hoop en troost ervaart.”

Je hebt als onderwijzer lang gewerkt om kinderen wat bij te brengen. Ben je als schrijver een andere weg ingeslagen of is je schrijven een verkapte vorm van onderwijzen?

“Onderwijzen vind ik een te groot woord als het om schrijven gaat, maar er zijn wel overeenkomsten. Op school wilde ik kinderen een veilige plek bieden, waar ze kunnen groeien, samen met hun klasgenoten of alleen, hen leren dat ze er mogen zijn, ieder op zijn eigen manier en dat ze elkaar aanvaarden. Als een kind zei: ‘Ik ben stom, ik kan die som niet’, zei ik: ‘Jij bent niet stom, die som is stom. We gaan het anders doen.’ Zelfvertrouwen, vertrouwen in de ander, plezier in werken en spelen. Daar ging het me vooral om in de klas.”

Vertrouwen als basis op school?

“Ja, ook omdat het me daar zelf lang aan ontbrak. Altijd maar bang dat ik niet goed was, het niet genoeg was wat ik deed.”

Komt het thema vertrouwen vaak terug in je schrijven?

“Ja. In veel van mijn verhalen draait het om het hervinden van jezelf als waardevol, mooi mens. Ook in de verhalen die ik schreef voor Kwintessens, waar ik met veel plezier meewerkte aan de methode Kind op Maandag. Ik vond het prachtig om Bijbelverhalen te lezen, te herlezen en de spanning te voelen op de weg van geschonden vertrouwen naar hervonden vertrouwen.”

Je hebt naast Bijbelse verhalen ook verhalen uit andere culturen en religies herschreven voor kinderen. Die invloed zie ik terug in je boek. Heeft de Bijbel niet voldoende te bieden?

“De bijbel heeft mij overvloedig veel te bieden, ik ben er nog lang niet in uitgelezen. Net als in mensen zitten er zoveel lagen en diepgang in Bijbelverhalen. En dat geldt evenzeer voor verhalen uit andere religies. Dezelfde thema’s als geschonden vertrouwen en verzoening, lijden en verlossing. Over het liefhebben van De Eeuwige en de ander, lees ik ook daar.”

Wordt het niet verwarrend als je verhalen uit verschillende godsdiensten als gelijkwaardig ziet?

“Juist niet, de overeenkomsten en ook de verschillen maken het eenvoudiger om eeuwige, onvoorwaardelijke Liefde te zien en te horen. Altijd en overal, op de hele wijde wereld. En misschien wel verder.”

In je boek komen persoonlijke vragen aan bod. Zijn dat ook je eigen vragen? En waarom denk je dat ze ook van belang zijn voor de lezer?

“Ja, het zijn ook mijn eigen vragen. Hoe vind ik rust in deze hectische tijd? Kan ik van betekenis zijn voor deze geschonden en gebroken wereld die me zo lief is? Kan ik kwetsbaar zijn, me openen voor jou? Durf ik jou te vertellen van mijn verdriet, mijn pijn? Sta ik open voor die van jou? Ik geloof dat veel mensen deze vragen ook hebben. En dat ze zichzelf kunnen herkennen in Marieke en in David.”

De hoofdfiguur in je boek worstelt met zijn geremdheid in intimiteit. Maar is óngeremdheid niet veel meer het probleem?

“David is jarenlang bang voor de liefde, bang voor het liefdesspel, is doordrongen van het gevoel slecht te zijn. Hij duwt dat weg, gaat op in zijn werk, geeft met veel passie les. Maar hij kan en durft zich niet bloot te geven aan een vriendin. Met behulp van drank gaat hij een periode los… ja best wel ongeremd los. En dat is inderdaad een groot probleem dat ik in mezelf-van-vroeger herken. Geremd zijn, angstig zijn en van daaruit met behulp van drank of andere middelen ongeremd worden, komt volgens mij veel voor.”

Ben je er zelf goed uitgekomen?

“Gelukkig wel, dankzij vrienden en familie!”

En hoe zit het met de angst voor de ander? Ik lees in je boek dat David er vooral uitkomt door een vrolijke, wijze, oude man De Fluiter…

“God zij dank woonde ik mijn jonge jaren als onderwijzer in Scherpenzeel op een kamer bij meneer Konijn. Hij was de levenslust zelf. Vooral door hem, maar ook door anderen kreeg ik inspiratie voor die vrolijke en wijze De Fluiter in mijn boek.”

Je gaat maatschappelijke thema’s en de verharding van standpunten niet uit de weg. In hoeverre heb je vrij en zonder zorgen verteld wat je te vertellen hebt?

“Ik moest mijn best doen om niet in de verharding van standpunten mee te gaan. Bijvoorbeeld als Robert, een leerling van David, meestaakt met klimaatactivisten en Roberts vader, een grote boer, woedend op David wordt: ‘Jij hebt mijn zoon opgestookt’. Woede met woede beantwoorden is aanlokkelijk en spannend om over te schrijven. Maar de dialoog zoeken tussen protesterende boeren en klimaatactivisten vind ik nog spannender.”

Waarom zouden mensen jouw boek moeten lezen?

“Ik vind niet dat wie dan ook mijn boek móet lezen. Maar ik hoop dat lezers er in ieder geval een aantal aangename uren aan beleven. En het zou helemaal mooi zijn als ze er hoop en vertrouwen uit putten. Een kennis van mij, nog hartstikke jong, heeft zo van het leven op zijn donder gehad, is zo depressief dat hij vaak niet verder wil leven. Ik hoop dat hij erin leest dat hij, zonder enig oordeel van zijn omgeving, weet dat hij mag gaan. Ik hoop nog meer dat hij herontdekt wat voor prachtig mens hij is en ervoor kiest om bij ons te blijven.”