TK2017: Leer kalm doorworstelen in de samenleving

‘Powered by Jane’. In zilverkleurige letters staat dit op de paarse muur achter Jane Kuldip-Singh (47). Jane zelf zit op een grote zwarte bureaustoel die niet zou misstaan in een directeurskamer. Een powervrouw puur sang? “Dat zeggen ze, maar zelf geloof ik er niet in. Maar als meerdere mensen zeggen dat ik een powervrouw ben, moet ik daar iets mee doen. Vanuit mijn emoties ben ik ‘Powered by Jane’ gestart. We lachen allemaal, maar achter dat masker zit boosheid en verdriet. Ik wil door die emoties heen de verhalen van de mensen leren kennen. Ik wil ze de skills geven die ze nodig hebben om door te worstelen in deze samenleving.”

Waar was je zo boos over dat je startte met Powered by Jane?
“Ik was gefrustreerd, omdat ik mijn baan had verloren. Meer dan 28 jaar heb ik in het bedrijfsleven en bij de overheid gefunctioneerd. Daarnaast heb ik altijd vrijwilligerswerk gedaan, met mijn poten in de klei gestaan. Zo rond je vijftigste word je afgescheept. Waarom? Om je leeftijd, omdat je vrouw bent of vanwege je achternaam? Probeer dan maar weer aan de bak te komen.”

Wat is je droom om met Powered by Jane te bereiken?
Vol vuur barst ze los. “Mijn droom is om mensen die niet verbaal sterk zijn, iets meer ‘Jane’ te geven. Ik heb genoeg ‘Jane’ in me om dit te kunnen delen. Het zou egoïstisch zijn om dit alleen voor mijzelf te houden. Ik zou aan die mensen skills willen geven zodat ze kalmer kunnen doorworstelen in de maatschappij. Het stille midden hoor je niet meer. Je hoort alleen nog de schreeuwers en de boze burgers. Ik wil dat stille midden de vaardigheden geven om zich te weren. Ik wil ze debat-skills meegeven zodat ze leren argumenteren, structureren en presenteren. Ik wil ze leren hun verhaal goed, gestructureerd en op de juiste toon te vertellen.”

Is dit de reden dat je Laakerhuisdebatten organiseert in het Haagse Laakkwartier?
“Ja! We zijn hier al in 2003 mee begonnen. Toen had je op televisie Het Lagerhuis, een populair programma van de VARA. Daar ben ik op ingehaakt. Ik wilde lagerhuisdebatten organiseren over de tweestrijd van Hindoestanen in Nederland. Hindoestanen worstelen hoe ze enerzijds hun traditionele waarden en normen kunnen behouden en anderzijds mee kunnen gaan met de waarden en normen van de westerse samenleving. Het was moeilijk om een organisatie te vinden die aan deze debatten wilde meewerken. Bestuurders waren bang dat ik met stellingen als ‘Mogen Hindoestanen wel of geen seks hebben voor het huwelijk?’ de vuile was van de Hindoestaanse gemeenschap buiten zou hangen. Uiteindelijk wilden ze in het Laakkwartier wel een drie maanden durende pilot draaien. Wel, het werd zo’n succes dat we doorgingen.”

Nu nodig je kandidaat-Kamerleden uit om deel te nemen aan de Laakerhuisdebatten. Waarom heb je voor deze kandidaten gekozen?
“Ik wil burgers en politiek dichter bij elkaar brengen. We hebben het stemrecht. Dat is een groot goed. Eigenlijk moet het een plicht worden. Maar sommigen weten totaal niet wat te stemmen, wat er speelt. Daarvoor zijn de laakerhuisdebatten. Ik breng politici en burgers letterlijk dichter bij elkaar.”

De kloof tussen volk en politiek is een grote. Hoe voorkom je dat het debat ontspoort?
“Heel belangrijk is dat we in de communicatie vooraf al aangeven dat camera’s en geluidsopnames niet zijn toegestaan. Door dit vooraf duidelijk te communiceren, houden we de meeste showmasters buiten de deur. Showmasters zijn mensen die uit zijn op stemmingmakerij.

En ik stel me in het debat op als een strakke debatleider. Met humor maar streng als het moet. Ik stel mezelf respectvol op naar ieder mens an sich. Ze krijgen van mij het respect onbevooroordeeld. Maar het kan er hard aan toe gaan. Als de twee kampen van het lagerhuisdebat tegen elkaar tekeer gaan, ga ik als een moeder tussen de strijdende partijen staan om te bemiddelen en het debat in goede banen te leiden. Ik veer mee in het debat, maar altijd iets meer mee met het volk dan met de politici. Ik begrijp hun woede en frustratie zo goed. De bezoekers omarmen me. En die politici, het is hun kans om te horen wat wij van ze vinden.”

De laatste aflevering van het Laakerhuisdebat was een Hindoestaanse aflevering waar veel Hindoestanen op af kwamen. Stemmen Hindoestanen automatisch op Hindoestaanse kandidaten?
“Dat weet ik niet. Hindoestaanse kandidaten zijn herkenbaar. We stemmen op de kandidaat die op je lijkt, waar je een gedeelde achtergrond mee hebt. Maar waar ik toch van schrok is de enorme diversiteit van de Hindoestaanse Kamerleden. Ze zijn over het hele spectrum verspreid, van SP tot PVV, terwijl we van oudsher op de PvdA stemden. Joop den Uyl was van de PvdA. Hij was premier toen Suriname onafhankelijk werd en heeft veel voor de Hindoestaanse gemeenschap betekent. Hij zorgde ervoor dat we naar Nederland konden komen en onze cultuur mochten voortzetten. Maar ja, Den Uyl is niet meer, Nederland is veranderd, Hindoestanen zijn veranderd. Nu vind je Hindoestanen overal in het politieke spectrum terug.

Maar goed, mij gaat het erom om voorbij de verdeeldheid en de partijprogramma’s te kijken en de mensen te zien. Want achter elke lach, elk masker zit een verhaal. Door de woede heen wil ik de mens erachter leren kennen Wees aardig voor elkaar, want iedereen is zijn draken aan het bevechten. Mag ik je een virtuele hug geven?”

Zo besluiten we dit Skypegesprek.

Tanja van Hummel is filosoof en o.a. werkzaam voor het Dominicaans Studiecentrum voor Theologie en Samenleving (DSTS)