Voorstander van de vrije keuze

Waar komt je fascinatie voor de hoofddoek vandaan?

“Toen ik op zoek was naar een afstudeeronderwerp speelde de zaak van de moslima die de gymles was uitgestuurd vanwege haar hoofddoek. Het meisje was ermee naar de rechtbank gestapt en uiteindelijk besloot de Commissie Gelijke Behandeling dat de gymdocent wegens veiligheidsoverwegingen de hoofddoek mocht verbieden tijdens het sporten. Dat vond ik zo’n opmerkelijke uitspraak, omdat het toch een subjectief oordeel is. Dit kan een discriminerende werking hebben. Het alternatief wat de commissie aandroeg was dat moslima’s een badmuts en een coltrui mochten dragen tijdens de gymles. Daarmee gaven ze niet aan dat ze tegen de hoofddoek waren, maar tegen de vorm. En daar kon ik als ontwerper mee aan de slag. Ik verbaasde me er sowieso al over dat veel mensen negatief waren over de hoofddoek. Als ik doorvroeg over wat ze van de achterliggende gedachte wisten, dan bleek de kennis vrij beperkt te zijn. Ik werd daardoor ook geconfronteerd met mijn eigen gebrek aan achtergrondinformatie over hoofdbedekking. Dat mondde uit in een groot researchproject. Ik had zes maanden om af te studeren waarvan ik vier maanden besteedde aan research. Uiteindelijk had ik dus maar twee maanden voor het ontwerp zelf. Dat was een bewuste keuze, omdat ik vind dat je als ontwerper zorgvuldig moet zijn over de uitspraken die je doet over zo’n gevoelig onderwerp.”

Ben je als ontwerper bewust bezig met emancipatie van moslimvrouwen?

“Soms lijkt het wel alsof er geen middenweg te vinden is tussen culturen. Op dat soort momenten zie ik het als mijn taak om bruggen te bouwen tussen twee uitersten. Maar ik denk niet het mijn taak is om moslima’s te emanciperen. Ik zie mezelf meer als een spreekbuis of vertaler van de behoeftes van de meiden. Emancipatie moet vanuit moslima’s zelf komen, maar mijn hoofddoeken kunnen wel als instrument gebruikt worden om te emanciperen. Ik word nationaal en internationaal gevraagd als spreker over de hoofddoekkwestie en daarmee ga ik dus wel verder dan alleen het ontwerpen. Ik draag zelf geen hoofddoek en ben geen moslim. Ik kan wel de verhalen vertellen van veel moslimvrouwen, omdat zij mij hun verhalen hebben toevertrouwd. Ik kreeg na mijn afstuderen een e-mail van een dame uit New York, waarin stond dat ze met mijn ontwerp kon laten zien dat ze kon emanciperen maar wel met behoud van haar eigen normen en waarden.”

Heb je niet het idee dat de hoofddoek zichzelf ondertussen is ontstegen?

“Ja, het is in de tussentijd een geuzenteken geworden in plaats van een religieus teken lijkt het wel. Na 11 september werden veel moslima’s in een hoek gedrukt. Ze werden als het ware op het matje geroepen voor wat er in Amerika gebeurd was. Veel meisjes hielden zich toen helemaal nog niet bezig met islam en voelden zich daardoor genoodzaakt om zich in dat geloof te verdiepen. De hoofddoek was daar een resultaat van: ’Jij ziet mij als moslim, nou dan zal ik dat duidelijk laten zien ook en er trots op zijn’. Ik ben zelf geen voor- of tegenstander van de hoofddoek maar ik ben een voorstander van de vrije keuze. Ik vind dat initiatieven van vrouwen uit verre landen als Iran of Afghanistan om zich te bevrijden van onderdrukkende gewaden als een chador of burka gesteund moeten worden. Maar aan de andere kant moet je meiden en vrouwen die hier vechten voor het recht om zich te bedekken ook steunen.”

Hoe zit het dan met meisjes die korte rokjes dragen in combinatie met een hoofddoek?

“Ik krijg die vraag vaker: ‘Ik zie meisjes met een hoofddoek, make-up en strakke kleding. Kan dat allemaal wel?’ Ik vergelijk dat met mijn vegetariër zijn. Ik ben vegetariër en bepaal daarbinnen zelf mijn grenzen. Zo zie ik dat ook met geloof; daar zijn net zo weinig richtlijnen voor. Het gaat uiteindelijk toch om interpretatie en cultuur. Ik draag soms leren schoenen en er zijn mensen die dat niet vinden kunnen als vegetariër. Maar ik bepaal dat zelf! Zo mag een moslima ook zelf weten wat ze wel of niet doet in combinatie met haar hoofddoek. Waarom moet zij zich als vrouw verantwoorden voor haar keuzes? Je kunt vrouwen die een hoofddoek dragen niet in hokjes opdelen, er is geen homogene groep hoofddoekdraagsters.”

Voor meer informatie: www.capsters.com.