"We zijn niet hip"

Komende nacht lanceert een groep jonge, gedreven theologen ‘gOdschrift’, zo meldden wij eerder op Nieuwwij.nl. Op deze ’tegendraadse’ website zullen korte, actuele essays over politiek, wetenschap, kunst en liefde te vinden zijn. Een gesprek met drie betrokkenen: Tom de Haan, Theo van Willigenburg en Marco Derks.

Door: Greco Idema

Waarom de naam gOdschrift? En waarom die hoofdletter O?
"We schrijven ‘gOd’ met een hoofdletter ‘O’ om bepaalde vanzelfsprekendheden te doorbreken. De gangbare schrijfwijzen hebben iets teveel de betekenis van zeker weten wat we bedoelen als we over ‘God’ of ‘god’ spreken. Als ‘God’ de God is van eigengereide orthodoxie, dan is ‘god’ de god van eigengereide vrijzinnigheid. Door ‘gOd’ met een hoofdletter ‘O’ te schrijven, kiezen we voor een schrijfwijze waarmee we toch met het gebruik van een hoofdletter iets van heiligheid tot uitdrukking kunnen brengen. Dat doen we met de klinker want c’est le ton qui fait la musique. Tevens is de ‘O’ een cirkel, een lege ruimte waar je af en toe in kunt springen, zonder direct buiten alle kaders te vallen."

Hoe is jullie redactie/site georganiseerd? En: is het een vrijwilligerssite of krijgen jullie bijvoorbeeld geld van fondsen?
"We hebben een (onder)betaalde redactiesecretaris, de overige redactieleden werken pro DeO mee. We drijven op onze eigen inzet en goodwill, en auteurs krijgen geen vergoeding. Het geld dat we nodig hebben komt van giften en donaties, en momenteel schrijven we ook enkele geïnteresseerde fondsen aan. Op de site staat ook een uitnodiging om ons te steunen."

Jullie omschrijven gOdschrift als "een tegendraadse website, gedragen door jonge theologen". Jong en tegendraads: is dat waar theologisch Nederland behoefte aan heeft?
"Aan jong is zeker behoefte, gezien de vergrijzing onder theologen. Aan tegendraadsheid is nog veel meer behoefte. Theologie heeft de neiging zich aan te passen aan wat ‘normaal’ is in wetenschap en maatschappij. Dan krijg je godsdienstwetenschap in plaats van theologie. Dan krijg je ‘zingeving’ en spiritualiteit in plaats van overtuiging en verzet. Dan krijg je een ethiek die braver is dan de gangbare liberaal-humanistische correctheid. Dan wordt theologie een boeiend filosofietje naast mijn hoogstpersoonlijke biografietje. Dat willen we dus niet.
Anderzijds willen we ons ook niet als ‘heilige rest’ afkeren van de tijdgeest. We geloven in waarheid, alleen menen we niet dat die zo eenvoudig te vinden is als sommige gelovigen menen. We denken dat het de taak van theologen is om vooral ‘onwaarheid’ aan het licht te brengen, net wat ánders te zeggen dan wat gebruikelijk is, net die stem aan het woord te laten die niet zo populair wordt gevonden. De website gOd is het spiegelbeeld van De Wereld Draait Door. We zijn dus ook niet bij voorbaat ‘links’ of ‘progressief’. We delen veel van het engagement van de linkse kerk, maar we stellen ook ongemakkelijke vragen over asielzoekers, bultruggen, nivellering of warme naastenliefde."

Waarom alleen christelijke theologen en niet ook islamitische en joodse theologen in de redactie en op de site?
"Wat niet is kan nog komen, maar zie ze maar eens te vinden! Vooral islamitische theologen zijn schaars. In Nederland al een islamitische theoloog gehoord die een tekstkritische blik op de koran werpt of die vanuit de islamitische traditie een bijdrage levert aan maatschappelijke debatten? Contact met joodse theologen hebben we wel en dat moet ook want de Hebreeuwse Bijbel is een belangrijke inspiratiebron voor wie dwarse theologie wil bedrijven. Overigens bevinden en begeven zich onder ons ook katholieken (al dan niet Rooms), een vrouw en een stuk of wat homo’s – is dat ook goed?"

Ha, jazeker. Recent heb ik even een rondje gemaakt langs kennissen, collega’s en reli-professionals. Hun reacties op het nieuws over jullie site waren: "Waarom weer het wiel opnieuw uitvinden?", "De zoveelste site van theologen" en "Zien of die site er over 3 jaar nog is". Niet echt positief dus. Waarom hebben deze mensen ongelijk of zijn ze te negatief?
"De zoveelste site van theologen? Wij kennen ze niet – en zeker niet met een stijl als die van gOdschrift. Wij hebben via diverse kanalen ook veel enthousiaste reacties ontvangen, dus we laten ons niet ontmoedigen door voorbarig sceptische reacties."

Die nieuwe generatie theologen waarover jullie persbericht spreekt… Wat onderscheidt hen van andere generaties theologen?
"De jonge generatie theologen wordt meer gestimuleerd door de interactie met de samenleving, dan door de interactie met de kerk. Kerkelijke denominaties doen er voor ons niet zo toe – we hebben ook zeer verschillende achtergronden – en we spreken de sociale mediataal van nu. Theologen hebben altijd de neiging gehad om voor elkaar of voor de gelovige goegemeente te schrijven. gOdschrift is juist niet speciaal bedoeld voor theologisch of gelovig Nederland. Dat betekent overigens niet dat we een site maken voor moderne zinzoekers en levenskunstenaars. We zijn niet hip. We laten ons, zoals de aanhangers van de radicale orthodoxie, inspireren door oude wortels en Bijbelse bronnen (radicaal van radix, wortel)."

Wat kunnen we de komende maanden verwachten op jullie site aan spraakmakende artikelen?
"Er staat heel wat in de wachtrij: een stuk over de slachtoffercultus in Nederland, over Kuifje als propagandastrip, over de relevantie van het Laatste Oordeel, over de Heilige Vader en diens (on)natuurlijke theologie en natuurlijk een terugblik op het bultrugdrama dat het einde van 2012 beheerste."

Interessant. Laatste vraag: wanneer is jullie site een succes?
"Zolang we het plezier kunnen vasthouden dat we er nu aan beleven."

Greco Idema is eindredacteur van Nieuwwij.nl.