Dewwret Sitaldin ziet veel generatiegenoten uit de hindoegemeenschap worstelen met hun culturele en spirituele identiteit. Hij voelt een sterke roeping om een ‘pandit van het volk’ te worden. Dogma’s mogen van hem worden losgelaten, omdat de essentie van het hindoeïsme gebaseerd is op wetenschap en er binnen het hindoeïsme niets wordt opgelegd. Nieuw Wij ging in gesprek met hem over het verval van het hindoeïsme, de noodzaak voor hindoes om zich meer te profileren en het thuis zijn in Nederland.
Waar groeide je op en wat was belangrijk in jouw gezin?
Ik ben geboren in Suriname maar woon sinds mijn tweede in Zoetermeer. Ik woon met mijn moeder en broertje, ik heb ook nog een oudere broer en een zusje. Mijn ouders zijn gescheiden. Wij zijn een hindoeïstisch gezin. Los van de waarden die daarbij horen, hebben wij een hele hechte familieband. Ook al hebben we het druk: elkaar elke dag zien is belangrijk, zodat je aan tafel kunt bespreken hoe je dag was. Carrière is ook zeker belangrijk maar daarin zijn wij nooit gepusht.
Wat betekent het hindoeïsme voor jou?
Het is een levensbeschouwing, een manier van leven. Het is zeker geen religie, want daar staat alleen God centraal. In het hindoeïsme gaat het ook om de hogere macht, maar het menselijk individu (en al het leven om ons heen) is ook heel belangrijk. Ik vind het heel mooi dat binnen het hindoeïsme het individu daarbij eigenlijk op hetzelfde niveau wordt gezien als God zelf. De Veda’s (stamgeschriften van het Hindoeïsme) leren ons dat wij een deel zijn van het allerhoogste en dat er een directe, sterke band is tussen God en het individu. Het ultieme doel is dan ook verlossing: het teruggaan naar de bron.
De echte naam van het hindoeïsme is: Sanātana Dharma. Dat betekent: eeuwige wetten voor het leven. Iets wat er altijd al was en altijd zal zijn. Met universele wetten en regels, waarin elk levend wezen wordt gewaardeerd. Echt een manier van leven, maar die wordt niet opgelegd, dat vind ik er mooi aan.
Wat ik vaak hoor is: maar wat doen jullie met al die goden en kleine beeldjes? Is het geen afgoderij? Dat is het niet. We hebben maar één God en dat is de schepper, die is vormloos. Wel is het zo dat deze God meerdere aspecten heeft die wij elk een aparte vorm en naam toekennen. Willen we God zien als onze moeder, dan aanbidden wij God via een vrouwelijke vorm (bijvoorbeeld Durga mata). Willen we God zien als onze vader dan aanbidden we God via een mannelijke vorm (bijvoorbeeld Shiva). Die beeldjes/vormen zijn dus een middel die ons helpen onze gedachten te focussen om de band tussen het individu en God concreet te maken.
Wat studeer je en hoe gaat dat samen met je levensbeschouwing?
Ik ben masterstudent Applied Mathematics (wiskunde) aan de TU Delft. Mijn studie en levensbeschouwing bijten elkaar niet. Maar wiskunde is de kunst van het zeker weten. Soms is dat wel eens lastig. Ik wil als wetenschapper dingen begrijpen en dan kijk je naar zo’n abstract begrip als God dat je niet kunt bewijzen, dan vraag ik me wel eens af: wat ben ik aan het doen? Is het allemaal wel waar?
Ook al weet ik het misschien niet altijd zeker, dat is niet erg. Ik kan me wel als hele trotse en toegewijde hindoe ontwikkelen en goed voelen in het leven. Het bedanken van God is bijvoorbeeld iets wat voor mij een manier is om even te beseffen wat ik allemaal heb.
Een pandit ofwel hindoegeestelijke: wat is het precies?
Een pandit ofwel hindoe-geestelijke is tegenwoordig in de praktijk iemand die jou helpt bij het uitvoeren van rituelen. Niets meer dan dat.
Maar hij hoort volgens de principes van de Sanatan Dharma meer te doen dan alleen die rituelen uitvoeren. En dat is mensen begeleiden op allerlei vlakken: persoonlijk en geestelijk. En een leermeester zijn. Er bestaat geen officiële opleiding tot pandit. De kennis wordt vaak van leermeester tot leermeester overgedragen.
Waarom wil jij pandit worden?
Vroeger wilde ik dat eigenlijk nooit. Mijn vader is een pandit en ik was als kind al erg geïnteresseerd in zijn werk, maar pas toen ik zestien jaar werd en meer kennis vergaarde over het hindoeïsme dacht ik: als je de kennis hebt dan moet je die delen en de gemeenschap dienen. Toen besloot ik: ik word zelf een pandit.
Mijn vader wilde niet dat ik pandit zou worden. Hij zei: focus je op je carrière. Maar ik voel me erg geroepen om de gemeenschap te dienen. Omdat ik eerlijk gezegd merk dat er een grote vraag is naar priesters die heel erg open zijn over alles. Mijn vader is daarin een inspiratiebron: hij is erg ontwikkeld en heeft veel kennis van technische details uit de traditie. Hij is een liberale pandit die heel goed weet hoe hij al zijn kennis moet toepassen op het dagelijks leven en ook op een laagdrempelige manier.
Hij heeft me ook geleerd dat alles uit de traditie niet zo dogmatisch hoeft te zijn. Hij zegt altijd: wat is de reden dat dit op zo’n manier gebeurt? Is dit religie of volkscultuur? Zit er wat achter of is het eigenlijk onzin?
Hoe kijk jij tegen de oudere generatie pandits aan?
Ik heb groot respect voor alle pandits die nu actief zijn, om het feit dat zij de gemeenschap willen dienen. Maar ik ben ervan overtuigd dat er verandering nodig is. Niet vasthouden aan dogma’s, en de mensen moet echt meer worden bijgeleerd!
Daarbij mis ik soms ook de liefdevolle omgang met mensen. Veel pandits komen bij je thuis, doen hun ding en gaan weer weg. Maar ze horen juist bij je thuis te komen, met veel plezier en liefde alles uitleggen, en dat je ze daarna ook nog gewoon kunt bellen en je verhaal kunt delen. Omgekeerd moeten de mensen die de pandit uitnodigen ook liefdevol met de pandit omgaan.
Hoe belangrijk zijn rituelen voor jou?
Ik hecht er zeker waarde aan, maar het hoeft allemaal niet op een vaste manier. Je hebt bijvoorbeeld bij elk ritueel ‘regels’. Je voert dan een stappenplan van handelingen uit, maar veel mensen weten niet waarom en wat ze inhouden. Als jij de rituelen niet snapt, doe ze dan ook niet. Een ritueel is iets tastbaars om het gebed te verrichten. Maar wat mij betreft is de essentie om een liefdevolle band tussen jou en de schepper te vormen. Zolang dat goed zit, maak ik me geen zorgen wanneer je een ‘foutje’ maakt of het ritueels net iets anders uitvoert. God weet toch wel wat je bedoelt?
Je zei eerder dat het hindoeïsme in verval is geraakt. Hoe komt dat?
Het hindoeïsme is wereldwijd in verval omdat de jongeren het niet meer oppakken. De enige hindoes die het nog praktiseren is de generatie van mijn ouders en die daarboven. Hoe dat komt? Hindoes zijn vaak heel gedreven. Wat de oudere generatie dan zegt tegen hun kinderen is: focus je op je school en je carrière. Maar de jongeren gaan daar vervolgens te veel in op en vergeten dat ze nog een andere identiteit hebben. Wat ik heel vaak zie bij voornamelijk hindoestanen is dat integreren dus een soort opoffering is. Ze gaan zo goed op in de maatschappij, dat ze vergeten wie ze zijn op cultureel of spiritueel vlak.
We profileren ons ook te weinig. En daardoor komen we in de boeken en geschiedenisboeken niet naar voren. Er staat vaak maar een halve pagina over ons in het boek van de middelbare school. Dan gaan sommigen kritische vragen stellen, maar het probleem begint bij jezelf vind ik: Draag het meer uit, dan komt er meer bewustwording over wie de hindoe is!
De andere belangrijke reden voor het verval is de overdracht. Heel vaak wordt alles op een hele dogmatische manier aangeleerd, met veel ‘moeten’. In Suriname en India lukte dat nog, want daar hebben ouders wat meer macht. Maar hier in Nederland word je geleerd om je mond open te doen. Hier krijgen de pandits gewoon een weerwoord.
Wat heeft de hindoeïstische gemeenschap nodig naar jouw idee en hoe geef jij dit vorm?
De hindoegemeenschap is hard toe aan trotse en goed geïnformeerde hindoes. Waarom? Als je als hindoe zijnde niet meer weet wie je bent of waar je in gelooft of waar je trots op moet zijn dan wordt het nog heel moeilijk om dat uit te dragen.
Om het landelijk en internationale verval van hindoeïsme tegen te gaan ben ik met een topteam van vijf andere studenten een hindoebelangenorganisatie begonnen, genaamd SOHAM . Wij bieden op elk maatschappelijk vlak een oplossing en werken aan een nieuwe gemeenschap.
Zijn er wel eens moeilijke momenten?
Op het moment dat hindoes eindelijk hun mond open doen of zich uitspreken, worden wij soms als intolerant weggezet. Dan zijn ze verbaasd als we onze plek innemen. Als hindoetempels nu vernield worden, spreken wij ons bijvoorbeeld uit. Wij zeggen nu ook ho: wij zijn hindoe en blijven hindoe. We laten ons ook niet bekeren, zoals in het verleden gebeurde. Ik zoek in ieder geval graag het gesprek op!
Waar voel jij je thuis?
Mijn thuis is echt Nederland. Ons land geeft zóveel mogelijkheden om jezelf te ontwikkelen. Het is een land voor iedereen, je mag hier gewoon jezelf zijn.
De meeste hindoes die in Nederland wonen zijn Surinaamse hindoes. En wat je steeds vaker ziet is dat zij kampen met een identiteitscrisis. Zij weten niet meer waar ze nou vandaan komen of thuis zijn: geboren zijn in Nederland, je ouders komen uit Suriname, je voorouders weer uit India. Met SOHAM werken we onder andere aan identiteitsbehoud. Aan de culturele, spirituele en maatschappelijke identiteit van hindoes in Nederland. We willen de boodschap uitdragen dat het allemaal samen kan gaan.
Dit interview verscheen oorspronkelijk op 7 oktober 2020 en is opnieuw gepubliceerd in het kader van de Nieuw Wij Winterherhalingen.
De Nieuw Wij Academy biedt rond ‘Stories of Belonging’ zowel een lessenserie voor VO en MBO als gespreksstarters voor jongeren aan. Zie www.nieuwwij.nl/academy. Bekijk de dossierpagina voor meer informatie.
