“Mijn man en ik zochten naar yoga en meditatie. Dat heeft zijn roots in India. Ik was daar van jongs af aan niet zoveel mee bezig, maar ik wilde meer diepgang in mijn leven en zo stuitten we op Sadhguru. Hij is een yogi en mysticus in India en er wordt gezegd dat hij verlicht is. Hij sprak ons heel erg aan, omdat hij een meditatie heeft ontwikkeld die je tot meer innerlijke rust kan brengen. Sinds 2016 beoefenen we deze manier van mediteren en dat geeft ons veel energie. Door elke ochtend te mediteren en yoga-oefeningen te doen ontwikkel ik een zekere discipline. Yoga is een manier om te leren je lichaam in één lijn te brengen met wat er om je heen is. Met die discipline kan ik de dingen in het leven beter reguleren, zowel op emotieniveau als op werkniveau als in contacten met anderen.”
Wenika is in Suriname in één en al natuur opgegroeid. “We hadden een bos in onze achtertuin en daardoor kwam ik met allerlei dieren in contact. Het hindoeïsme is een inclusieve godsdienst. We aanbidden apen, slangen, tijgers, bladeren, bomen en ga zo maar door. Alles wat uit de natuur komt heeft een belangrijke plek in onze rituelen. Doordat ik in een wereld leef van overconsumering, was ik mij daar niet van bewust. En ik zie dat veel hindoestanen zich er niet van bewust zijn. Daar maak ik mij zorgen over. Er zijn hindoes die standaard naar een tempel gaan en vinden dat daar God is en dat je daar maar je expressie moet vinden. Maar ik vind dat een te enge gedachte, want God is overal en in iedereen. God is in elke atoom. In het hindoeïsme kennen we heel veel goden, maar uiteindelijk is alles één en hetzelfde. We zijn allen één. We zijn allemaal een hindoe. Een moslim of een christen is ook een hindoe. Als je mens bent ben je een hindoe, want we aanbidden allemaal hetzelfde, dus waarom zou je dan anders moeten zijn dan ik. Jij bent mij, ik ben jou. Je hebt de vrijheid in het hindoeïsme om de godsdienst te belijden zoals jij dat wilt, want het gaat om jóuw verlichting.”
Voor Wenika betekent verlichting dat je één wordt met alles om je heen, ook met de vijf elementen: aarde, water, vuur, wind, ether. “Zonder deze vijf aspecten zou er niets bestaan. Alles heeft zijn energie. Alle vijf elementen zijn een leven an sich. Dat zien wij niet zo in onze Westerse maatschappij, maar de aarde leeft, water leeft, vuur leeft. Zonder dát leven zouden wij niet kunnen bestaan. Ook onze aardbol zou er niet kunnen zijn zonder deze vijf aspecten. Maar verlichting is niet zo gemakkelijk te bereiken. Je moet veel yoga en meditatie doen om tot zo’n toestand te komen en het is belangrijk om bepaalde handelingen te doen. Hierbij gaat het er om dat je wat je doet op een bewuste manier doet. Dat kan alleen als je je lichaam en geest daartoe voorbereid, anders is het een automatisme. Ik ben dus aan het leren hoe ik bewuster met alles om kan gaan en alles op een bewuste manier kan doen. Het bewust omgaan met elk aspect van het leven zorgt er voor dat ik het beste van mijzelf kan geven, zodat ik de ander en ook de aarde verder kan helpen. Door dagelijks yoga te doen blijf ik in verbinding met de elementen. Dat is een stukje op weg naar verlichting.”
“Iedereen zou naar verlichting moeten streven,” zegt ze hartstochtelijk. “Alleen dan kun je een wereld creëren met mensen die bewust leven en bewust kunnen zorgen voor wat we nog over hebben. We zitten in een crisis met de wereld. Dat is een feit. We hebben oorlogen, migratie, hongersnood, droogte, temperatuursverhogingen, overstromingen. We zijn echt blind als we dat niet zien. We hoeven niet allemaal verlicht te zijn, maar een beetje meer bewustzijn van ons allen zou wel wat meer zoden aan de dijk zetten. Die bewustwording hebben veel hindoestanen uit het oog verloren. Uiteindelijk is ons handelen het allerbelangrijkste in ons leven. Alles wat je doet is karma. Elk woord dat ik uitspreek is karma. Als je bewust handelt dan weet je wat goed is en wat niet goed is in het leven. Meestal echter bepalen we goed en slecht aan de hand van meningen en opinies en wordt het heel subjectief. We handelen vanuit onze emoties en impulsen. Dat zou niet erg zijn als al het andere dat leeft er ook naast zou mogen leven, maar dat gebeurt dus niet. Daarmee doden we veel leven.”
Wenika is vrijwilliger bij Save Soil (‘Red de Bodem’). Deze inclusieve beweging heeft als doel om de alarmerende crisis van het uitsterven van de bodem aan te pakken door mensen van over de hele wereld samen te brengen om op te komen voor bodemgezondheid. “Sadhguru heeft in maart 2022 deze campagne gelanceerd in Europa. In Nederland doen we veel aan mono-landbouw, maar dat is niet meer duurzaam op de langere termijn. We zien nu al dat er veel verwoestijning optreedt. In de aarde zitten veel levende vormen die de aarde gezond houden. Door verwoestijning verandert dit allemaal. Onszelf weerbaar maken tegen een pandemie, zoals Covid, kan alleen als wij onze groente en fruit op duurzame manier verbouwen. Door groente en fruit naast elkaar te verbouwen krijg je vruchtbare compost in de grond, waardoor er meer vitamines in ons eten komen. Uit onderzoek blijkt dat we tegenwoordig acht sinaasappels moeten eten om net zoveel vitamine A binnen te krijgen als onze grootouders uit één sinaasappel haalden. De uitputting van de bodem heeft dus een enorme daling in voedingswaarde tot gevolg.”
Sadhguru was recent in Dubai bij de COP28-conferentie om dit daar ook onder de aandacht te brengen. Zo zegt hij: zonder bodem is er geen leven. Wenika legt uit: “De aarde is ons enige huis, het huis waarin we wonen is niet ons echte huis, maar de bodem, de grond onder onze voeten is ons echte huis. Uiteindelijk gaan we er altijd naar terug. Op het moment dat we doodgaan gaan we terug in de aarde, of we nu gecremeerd of begraven worden. Ons lichaam ís aarde. Als je niet respectvol bent naar Moeder Aarde, dan ben je ook niet respectvol naar jezelf en de mensen om je heen. In het hindoeïsme willen we op een eerbiedwaardige manier omgaan met alles wat leeft, omdat alles wat leeft ook wij zijn. Ik ben mij hiervan bewust geworden door een volger van Sadhguru te worden. Als je alles wat leeft ziet als jezelf, dan zorg je daar als vanzelf voor en voel je je daar verantwoordelijk voor. In ons dagelijks leven zijn we alleen maar bezig met zoveel mogelijk verzamelen en ons leven vullen met alles wat er in de winkels ligt. We zijn met ons bewustzijn continue bezig met wat er om ons heen gebeurt. We vergelijken ons met anderen en willen hebben wat de ander ook heeft. Iedereen die op een spiritueel pad is tempert deze dingen. Je hoeft het niet allemaal weg te halen, want dat doe ik ook niet, maar het gaat om het bewust omgaan met alles. Moslims doen een maand lang de ramadan, katholieken hebben de vastentijd. Dat is allemaal om te temperen, want dan word je pas bewust.”
“Idealiter zou ze in het belang van de aarde iedereen een meditatie- en yogasessie aan willen bieden”, zegt ze lachend. “Dat is in India altijd al een manier geweest om je naar binnen te richten. Het maakt me niet uit wat je afkomst is. Veel levensbeschouwingen doen op hun eigen manier aan meditatie. Je hoeft niet allemaal mantra’s te chanten om bewustzijn te creëren. Het gaat mij erom dat meditatie en yoga een manier zijn om je daar bij te helpen. Het gaat erom dat we bewuster met elkaar omgaan. Je hoeft niet met mij door één deur te kunnen als je mij niet mag, maar wees je bewust en maak elkaar het leven niet zuur.”
Het moederschap was een wezenlijke verandering in haar leven. “In onze maatschappij moet alles snel, je moet je taken afgrond hebben, productie halen. Een kind komt blanco op de wereld. Het zou het allermooiste zijn als we onze kinderen niet onze mening opdringen. Een kind neemt veel van ons over. Het is zo bijzonder om te zien hoe ik van mijn kind kan leren en dat mijn kind niet van mij hoeft te leren. Als je leert van een kind, dan weet je hoe God is. Een kind is ongevormd en puur en dat is God ook. Als vanzelf zijn we lief voor puppy’s en alles wat klein is. Ik ga ook heel bewust om met knopjes van bloemen, dat zijn eigenlijk ook baby’s. Het liefst wil ik dat we met z’n allen bedenken hoe we de toekomst van onze kinderen mooi kunnen maken. Laten we ons focussen op dat we het voor hun doen en dat we niet altijd onze eigen behoeftes hoeven te vervullen. Sowieso wil je voor je kinderen een goede natuur achterlaten, want als we nu alles opeten, wat blijft er dan over voor hen? Ik ben er van overtuigd dat een beter leven bij mijzelf begint. In mijn tienerjaren was dat een bekend motto. Het begint allemaal bij onszelf. Pas als ik mijzelf verander dan pas zal iemand anders daar een voorbeeld aannemen. We blijven sociale wezens. We willen altijd van elkaar kopiëren. Dus als ik mij bewuster gedraag, dan kan het zo zijn dat er misschien een ander is die besluit om dat ook maar te gaan doen. Het gaat om het bewust veranderen van je mindset.”
“De mensen van tegenwoordig kunnen niet goed omgaan met hun emoties,” vertelt ze verder. “Ze worden depressief, omdat ze niet kunnen bereiken wat ze willen en om het minste of geringste ontstaan er ruzies in relaties. En dat komt mede doordat we niet bewust met onszelf omgaan. Veertig jaar geleden gingen mensen anders om met hun problemen, ze waren meer in contact met hun omgeving en kregen steun vanuit hun sociale netwerk. We zijn geïsoleerde dieren geworden. We zijn de verbinding verloren met de aarde. We zitten in een stramien met bepaalde gewoontes die we ontwikkeld hebben en daar wijken we bij voorkeur niet van af. Maar het is juist goed om jezelf uit te dagen, om dingen te doen die je niet eerder hebt gedaan. Sport en sociale activiteiten zorgen voor emotieregulatie en als we dat meer gaan doen worden we betere mensen. Ik probeer mijn best te doen om meer tijd op blote voeten te besteden. Dat is zo’n fijne manier om je te verbinden. Op blote voeten ervaar je meer samenhang met alles en iedereen, ook met jezelf, het is een en al contact. Ik wil echt met de meditatie van Sadhguru en yoga onze maatschappij wat gezonder maken, dat is mijn missie voor de komende tien jaar.”
Bekijk de website van Save Soil. Dit interview is oorspronkelijk gepubliceerd op 3 januari jl. en opnieuw geplaatst in het kader van de Nieuw Wij Zomerherhalingen.