De Gibanica van Karolina Spaic
Marieke ging onlangs op bezoek bij Karolina Spaic. Na een opleiding klassiek ballet, een studie literatuur en veel (jongeren)theaterervaring in haar geboortestad Belgrado kwam Karolina naar Nederland om te studeren. In 1988 studeerde ze af aan de Internationale Theaterafdeling van de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht. Door haar specialisatie aan de International School of Theatre Anthropology, ontwikkelde zij een passie voor community art en niet-westerse kunstvormen. Karolina is regisseuse en artistiek leidster van ZID Theater.
Marieke: “Ik heb een cadeau voor je meegenomen Karolina”.
Karolina: “Wat een mooie kaarsenstandaard. Het is nog heerlijk ruw, daar houd ik van. Het staat nog in verbinding met de natuur, dat vind ik mooi. Het is sentiment. Als ik hier naar kijk dan moet ik terugdenken aan Servië en een heel goede vriend van mij: Bozidar Mandic. Hij is schrijver en woont op een berg. De plek heet ‘Porodia Bistrih Potoka’, wat ‘schone beekjes’ betekent. Het is een broedplek voor kunstenaars die daar allemaal werken en verblijven.
Marieke: “Op 20 maart was de boekpresentatie van het ZID Theater. Je stond tijdens de presentatie stil bij de terroristische aanslagen in Parijs. Je was enorm geraakt. Kun je daar wat meer over vertellen?”
Karolina: “De multiculturele samenleving wordt verscheurd in Nederland en andere landen in Europa. Er zijn krachten die het verbinden in de samenleving proberen tegen te werken. De media en de politiek bevorderen het proces ook niet. Ze doen hun uiterste best om mensen uit elkaar te drijven in naam van religie. Het wekt bij mij dezelfde gevoelens op als in de tijd van de oorlog in voormalig Joegoslavië. Mijn missie met Community Theater is juist om mensen met verschillende achtergronden bij elkaar te brengen op het podium en naar elkaars verhaal te luisteren. Als theater een tastbaar maatschappelijk belang wil hebben, dan moet het sterker en concreter verbonden worden met de tijd waarin het wordt gemaakt.
Marieke: “Op 24 maart van dit jaar werd bekend dat je de Internationale Theaterprijs ‘Grozdanin Kikot’ hebt gewonnen. De prijs is sinds 1996 in het leven geroepen door het Centrum voor Kunsteducatie van Bosnië en Herzegovina, gevestigd in Mostar. Het doel ervan is het theateronderwijs en de geesteswetenschappen met kunst en maatschappelijke betrokkenheid te verbinden. De prijs wordt jaarlijks uitgereikt aan drie personen die een bijzondere bijdrage hebben geleverd op het gebied van kunsteducatie en maatschappelijke betrokkenheid. Kun je daar wat meer over vertellen?”
Karolina: “In 2001, na de oorlog in Bosnië en Herzegovina, waren we uitgenodigd op de conferentie ‘The Healing Power of Theatre’. Daar speelden wij onze voorstelling ‘Dictionary of Nomads’, een verhaal met een theaterritueel over de moderne nomaden van nu. Mensen die ervoor kiezen of noodgedwongen hun plek moeten verlaten. In de verwoeste stad Mostar hebben we drie groepen met verschillende culturele achtergronden voor het eerst weer bij elkaar gebracht. We speelden aan de Kroatische kant van de stad, voor een publiek van Bosniërs, Serviërs en Kroaten. De sfeer was bijzonder intens. De voorstelling werd een verzoeningsritueel tussen deze groepen. Met het theater hebben we als eerste daar een brug geslagen. Het is makkelijker te verscheuren. Iedereen draagt zijn of haar baggage mee in het leven. Met Community Theater kun je het effect van genezend proces inzetten als middel om mensen weer met elkaar te doen communiceren. Mensen die in het dagelijks leven in verschillende werelden leven en die met elkaar op het podium naar elkaars verhalen luisteren. Dat is zo krachtig voor de spelers, maar ook voor het publiek. Het is een energie waarin je met elkaar de vooroordelen overstijgt.”
De Gibanica (Servische kaastaart) van Karolina
Ingrediënten:
Turkse baklava deeg (500 gram), 400 gram zachte geitenkaas, 100 gram Soyaroom, 100 gram volle yoghurt, 5 eieren, 1 dl spa rood, snufje zout en peper.
Bereiding:
Vet een bakplaat in met olijfolie.
Verwarm de oven voor op 200 graden. Meng eieren, kaas, room en yoghurt met elkaar.
Doe de spa rood erdoor heen en zorg dat het een egale massa wordt.
Leg twee deegplakken op de bakplaat en verdeel een gedeelte van het mengsel eroverheen, leg weer twee deegplakken eroverheen, etc.
Besprenkel de laatste deegplakken met olijfolie en eventueel met wat verse peterselie.
Bak het geheel ongeveer 40 minuten in de voorverwarmde oven. Als er een mooie goudbruine kleur verschijnt is het klaar. Haal het uit de oven en bedek de Gibanica voor 15 minuten met een schone doek.
Voor de presentatie kun je de gibanica op een grote houten snijplank leggen.
