Universeel, zelfs onder meest uiteenlopende omstandigheden en in de meest verschillende culturen, is ook de wens van ouders als het over hun kinderen gaat. Iedere ouder wil erkenning van haar of zijn kind, een goede toekomst en kansen op een (mens)waardig leven.
Ik herinner mij hoe ik, jaren geleden alweer, in een van de meest ellendige sloppenwijken liep waar ik ooit geweest ben. Het was in Manilla en de bewoners van de wijk bekeken het groepje bezoekers waarvan ik deel uitmaakte, zwijgend en achterdochtig. Mijn oog werd getrokken door een schattige baby, die in een sinaasappelnetje – bij wijze van wieg -, aan een spijker in een deuropening hing. Ik liep naar hem toe en vroeg aan zijn vader, die tegen de deurpost leunde, hoe de baby heette en toen gebeurde het. De vader begon te lachen en terwijl hij de baby uit het sinaasappelnet wurmde zei hij met van trots stralende ogen: “This is Brian!” Anderen kwamen erbij, iedereen sprak ineens door elkaar heen, baby’s werden gehaald om bewonderd te worden en er werd gelachen. Het ijs was gebroken.
In universele taal die alle ouders spreken, vinden mensen elkaar, hoe verschillend omstandigheden en cultuur ook mogen zijn.
Daartegenover… Omstandigheden en cultuur hebben een grote impact op het leven, zeker waar het gaat om zwangerschap en bevalling. Het is bijzonder om te ervaren, als je op verschillende plekken op de wereld gewoond (en kinderen gekregen) hebt, hoe groot de verschillen juist op dat gebied zijn. In mijn geboorteland Suriname staat één ding als een paal boven water: als een zwangere vrouw ergens trek in heeft, moet ze dat ogenblikkelijk te eten krijgen, terwijl hier in China zwangere vrouwen onder geen beding koude of rode producten mogen nuttigen. In Nederland wordt aangeraden geen alcohol te drinken, mijn gynaecoloog in Chili drong er op aan dat ik dagelijks minstens één glas rode wijn dronk. Breien tijdens zwangerschap is uit den boze in Bolivia en andere Latijns Amerikaanse landen, omdat dat een negatieve invloed op de ontwikkeling van de navelstreng zou hebben, terwijl bij de Inuit (eskimo’s) bellen blazen, door middel van ballonnen, kauwgum of wat dan ook, nooit in de nabijheid van een zwangere mag gebeuren. Dat zou het te vroege breken van de vliezen veroorzaken.
Hier in China, land van veel gebruiken en tradities, worden zwangere vrouwen geacht de volle negen maanden niets negatiefs te doen, niet boos worden, roepen of schelden want dat beïnvloedt de geestelijke ontwikkeling van het kind negatief (volgens mij is dit een verzinsel van een man die gewoon rust wil). De eerste zes weken na de bevalling mogen vrouwen hier niet douchen, geen tandenpoetsen en hun haar absoluut niet wassen. Verder moeten ze volstrekte rust houden. Daarom komt de moeder van de man in huis om voor de baby en de vader te zorgen. Heeft men liever niet schoonmama in huis, dan kan men, tegen forse betaling, een zeer veredelde vorm van kraamhulp inhuren, die alle taken op zich neemt en erop toeziet dat de moeder zich aan de vele regels houdt.
De bevalling zelf moet natuurlijk gebeuren op het (Feng Shui) meest gunstige moment. Kort voor de start van dit jaar van de Geit, dat op 19 februari jongsleden feestelijk werd ingeluid, was er een ware run op klinieken voor een keizersnee. Veel mensen hebben liever dat hun kind nog in het Paardjaar geboren zou worden, de paarden onder ons zijn namelijk sterkere en succesvollere leiders dan de geiten, die eerder volgzaam zouden zijn.
Maar het meest bijzondere rond zwangerschap en geboorte hier in China vind ik dat abortus, door de één-kind-politiek, een vrij gebruikelijk voorbehoedsmiddel is. Terwijl in landen als Peru het aantal sterfgevallen door onveilige abortus schrikbarend hoog blijft, krijgt men in China, als je een zwangerschapstest koopt bij de drogist, er een kortingsbon voor de abortuskliniek bij.
Zwangerschap en geboorte. Er is geen terrein waarin ongelijkheid binnen landen en tussen landen zo pijnlijk zichtbaar is als dit. Terwijl de wensen van vrouwen op dit gebied volstrekt universeel zijn. Geen vrouw wil een ongewenste zwangerschap en iedere vrouw wil een veilige zwangerschap en bevalling.
Als lid van de iERG, een groep van negen internationale experts die de ontwikkelingen op gebied van gezondheid van vrouwen en kinderen wereldwijd volgt en daarover rapporteert aan de VN, heb ik op tal van plekken in de wereld gezien hoe juist dit universele mensenrecht met voeten getreden wordt. Omdat het leven van, bijvoorbeeld, een arme, zwarte vrouw in Afrika nog altijd minder waard lijkt te zijn dan dat van een rijke witte vrouw in Noord-Amerika of Europa.
Martin Luther King Jr zei het zo: “Van alle vormen van ongelijkheid, is onrecht op gebied van gezondheidzorg het meest choquerend en inhumaan” (“Of all forms of inequality, injustice in health care is the most shocking and inhumane”) .
Rond zwangerschap en geboorte, de zorg voor en het opvoeden van kinderen hebben mensen wereldwijd dezelfde simpele verlangens en behoeften. Tradities en gebruiken mogen verschillen, maar niet de erkenning van het fundamentele recht van iedere vrouw of meisje, van iedere ouder: het recht op een veilige zwangerschap en bevalling en erkenning van de unieke waarde van ieder kind.
