Blessed are the peacemakers: for they shall be called the children of God. Gelukkig de vredebrengers want zij zullen kinderen van God genoemd worden (Matt. 5,9).
Nu in Israël en Palestina, op de plaats van sjalom en salam, het geweld weer oplaait, de woede en het verdriet, zijn op de achtergrond toch velen actief om het geweld te stoppen: mensen die in gesprek blijven, die het goede in de ander willen zien, die meestal niet op de voorgrond staan. Zonder hun inzet en kennis zouden leiders in den blinde varen wanneer zij soms zwalken van goede wil naar machtsbehoud of het voorkomen van gezichtsverlies.
Ogenschijnlijk lijkt er pas vrede gesloten te worden wanneer op een officieel formulier de ene handtekening naast de andere geplaatst wordt, meestal door twee oudere heren, die daarvoor applaus ontvangen. Maar vrede is geen handtekening, vrede is geen formulier. Vrede bestaat uit een proces ver voor en na die bewuste handtekening. Dikwijls wordt vergeten hoeveel deskundigen, denktanks en vaak ook kleine organisaties werkzaam zijn om het pad van vrede te begeleiden. We hebben het over dé EU, dé VN of OVSE, maar vergeten dat voor elke publieke stap die gezet wordt vele mensen in het veld, via overleg of via onderzoek deze stap voorbereid hebben, terwijl met één handtekening voor een aanval of tegenaanval die hele weg teniet gedaan lijkt te worden, zoals nu in Israël en Palestina. Echter ook daar gaan ondertussen allerlei projecten door, die niet altijd het grote nieuws halen.
Een hoopvol voorbeeld van werk achter de schermen, is de Stichting Vrienden van Nazareth, opgericht in 1985 in Tilburg, die zich inzet om jonge Palestijnse en Bedoeïenen vrouwen in Israël te ondersteunen via studiebeurzen bij een goede opleiding als arts, psycholoog, verpleegster etc. Deze stichting werkt vanuit het besef dat deze vrouwen later zo vanuit hun eigen ontwikkeling een belangrijke rol in het leven van (hun) kinderen kunnen spelen en in de hoop dat zij zo een gelijkwaardige gesprekspartner zijn voor hun Israëlische leeftijdgenoten. Langzamerhand gaat de verantwoordelijkheid van deze stichting over naar de Sana Foundation in Israël, opgericht en geleid door voormalige studenten.
In 1970 werd in Latrun Oasis of Peace opgericht, een school waar Palestijnse en Israëlische kinderen sindsdien samen leren en opgroeien op weg naar onderlinge vrede. Dit is inmiddels een grote organisatie geworden met een uitgebreid programma in en rondom het schoolleven.
Bijzonder zijn ook de activiteiten van Parents Circle Families Forum voor vaders, moeders en families uit Israël en Palestina die elk een kind verloren hebben aan die steeds oplaaiende strijd. Ouders ontmoeten ouders, jongere ontmoet jongere ondanks de pijn om hun verlies.
We kunnen daarom beter spreken van peacekeepers dan peacemakers. Geen vredesluiters maar vredehouders. Het zijn jarenlange processen. In die zin zijn wij allemaal vredehouders, met de mogelijkheid om een proces van vrede te ondersteunen of een staat van vrede te bewaren door te respecteren en te beschermen wat voor ieder heilig is: in onze eigen straat, om de hoek, op het voetbalveldje of bilateraal.
In memoriam Hadewijch Hazelzet (1972-2021), 20 jaar werkzaam voor EU in Brussel en Wenen.