Zondagmiddag 26 juli komt gastpredikant Marten Visser op uitnodiging van de kerkenraad een dienst leiden in de Grote Kerk in Gorinchem. Visser is een van de meer dan dertig collega’s uit mijn kerk, de Protestantse Kerk, die in januari 2019 de Nederlandse versie van de Nashville-verklaring ondertekenden, een hemeltergend document dat over homoseksuele vrouwen en mannen en vooral ook over transgender mensen weinig positiefs te melden heeft. Tot dusverre is er bij mijn weten nog geen enkele predikant teruggekomen op zijn ondertekening. In januari 2019 was de terecht verontwaardigde publieke reactie reden om een andere ondertekenaar, ds. Maarten Klaassen, toch niet uit te nodigen voor het leiden van een dienst in de Grote Kerk, maar ruim anderhalf jaar later lijkt er geen beletsel te zijn om ds. Visser voor te laten gaan. Is er iets veranderd? Bij mijn weten niet.
Toen Paulus van Zee, homo en gemeentelid van de Protestantse Gemeente Gorinchem, hier lucht van kreeg, kroop hij direct in de pen. In zijn oren en die van vele anderen galmen de woorden van de Nashville-verklaring nog na: homoseksualiteit? Niet de bedoeling, een onreinheid, geboren uit zonde, een nooit te rechtvaardigen verlangen. En meer van dat soort kwalificeringen. Hij contacteerde niet alleen de mensen die de gastpredikant uitnodigden, maar ook ds. Visser zelf. Paulus kreeg de dominee niet langer dan een kwartier te spreken en werd door de kerkenraad afgescheept met formaliteiten en de eenvoudige vaststelling dat nu eenmaal niet te voorkomen valt dat er mensen pijn wordt gedaan, als we een kerk willen zijn die diversiteit hoog in het vaandel heeft.
Hoe goed de gesprekspartners van Paulus het wellicht ook bedoelen, hier zakt mijn domineesbroek toch wel een beetje van af. Hoe kan een kerk, welke dan ook, genoegen nemen met het niet kunnen (en dus willen) voorkomen van pijn bij haar leden? In feite worden de gevoelens van LHBTQ personen door deze kerk dus gezien als ondergeschikt, als collateral damage. Deze dominee niet uitnodigen is blijkbaar geen optie. Nee, hij (altijd mannen, in gevallen als deze) moet zijn laster uit kunnen blijven storten over mensen. Dat die laster niet in de verste verte gevoel voor diversiteit vertoont en tamelijk uitsluitend is, maakt kennelijk niet zoveel uit.
Hoe lang duurt het nog voor alle kerken begrijpen dat de stuitende taal van een Nashville-verklaring even kwetsend, beledigend en discriminerend is als foute uitspraken over iemands huidskleur of afkomst? In de Protestantse Kerk en vele andere kerken mag je ongestraft je handtekening handhaven onder woorden en waarderingen die het daglicht niet kunnen verdragen. Op z’n minst zou de kerk van Gorinchem bij de Grote Kerk en ds. Visser aan kunnen dringen op een gesprek met bezwaarde mensen, vóór de dienst plaatsvindt. Want wat is zo’n hele dienst en preek waard als dat niet mogelijk lijkt of er niet eens naar wordt gezocht? Lieve kerken, ik verzoek jullie dit nu eens serieus aan te pakken, anders zal de overheid dat doen en die zal ik daar dan van harte bij ondersteunen.
Gorcumer Paulus van Zee heeft naar aanleiding van zijn onbevredigende correspondentie met de betrokkenen besloten een regenboogdemonstratie op touw te zetten. In ons land is zo’n protest bij een kerk geen alledaagse praktijk. Misschien zijn juist daardoor sommige reacties op Paulus’ voornemen afwijzend en tamelijk fel. Tot mijn spijt zitten daar ook christelijke gevoelsgenoten bij. De demonstratie gaat te ver, vindt men. Het drijft mensen eerder uit elkaar dan dat het ze nader tot elkaar brengt. Toegegeven, ik fronste in eerste instantie ook even met de wenkbrauwen toen ik van het plan hoorde, maar de vraag is soms wel wat er aan opties overblijft wanneer een gesprek niet mogelijk blijkt.
Daarom zeg ik tegen Paulus: mijn zegen heb je. Pak je regenboogvlag en zwaai ermee voor die Grote Kerk, ik hoop met vele anderen. Al zit er maar één persoon in de kerk die de kleuren van het symbool van hoop voor alle mensen langs het raam ziet wapperen, en denkt: het kan dus ook anders, dan is die vrolijke actie het helemaal waard geweest.
Deze column verscheen eerder op Winq.nl
”Hoe kan een kerk, welke dan ook, genoegen nemen met het niet kunnen (en dus willen) voorkomen van pijn bij haar leden? In feite worden de gevoelens van LHBTQ personen door deze kerk dus gezien als ondergeschikt, als collateral damage. Deze dominee niet uitnodigen is blijkbaar geen optie. Nee, hij (altijd mannen, in gevallen als deze) moet zijn laster uit kunnen blijven storten over mensen. Dat die laster niet in de verste verte gevoel voor diversiteit vertoont en tamelijk uitsluitend is, maakt kennelijk niet zoveel uit.”
Beste Wielie, is het echt terecht om het niet kúnnen voorkomen van pijn bij iemand gelijk te stellen met het niet wíllen voorkomen van pijn bij die persoon? Dat is voor mij niet vanzelfsprekend, zeker niet bij dit onderwerp. Ik begrijp dat jij een andere interpretatie van bepaalde bijbelgedeeltes volgt dan dhr. Visser maar je kunt toch niet werkelijk menen dat de bijbel zo duidelijk positief is over relaties tussen mensen van hetzelfde geslacht dat elke andere interpretatie gelijkstaat aan het wíllen veroorzaken van pijn bij mensen die het betreft? Ik geloof dat er veel mensen zijn die oprecht God willen volgen en daarin de bijbel heel serieus nemen en die daarbij tot conclusies komen die bij anderen oprecht pijn veroorzaakt. Dat wil niet zeggen dat die persoon die pijn wíl veroorzaken. En ik ben het ermee oneens dat de Nashville-verklaring gezien kan worden als laster. Iedereen mag het er natuurlijk van harte mee oneens zijn, het is gelukkig een vrij land. Dus preken in Gorinchem mag, demonstreren mag ook. Wat een mooi land!
”Lieve kerken, ik verzoek jullie dit nu eens serieus aan te pakken, anders zal de overheid dat doen en die zal ik daar dan van harte bij ondersteunen.”
Dit vind ik een hele enge opmerking. Wat bedoel je hier precies mee? Als niet alle kerken meegaan in jouw opvattingen en daarmee dús ook oprechte pijn veroorzaken bij een aantal mensen moet de overheid ingrijpen? Dat kun je toch niet menen?
Mvg,
Steven
Goed gezien Steven. Inderdaad een buitengewone enge opmerking. Een opmerking die heel sterk doet denken aan de periode 1933-1945 bij onze oosterburen: ook de nazistische Deutsche Christen gebruikten deze methode om binnen de kerk hun gelijk te halen! Nederland een tolerant land? Forget it!
Dag Steven, dag Detlev,
Steven: Een vraagje van iemand met slechte bijbelkennis: Lees ik in de bijbel uitgesproken teksten of een tekst over dat een man geen relatie met een man dient aan te gaan, dat een vrouw geen relatie met een vrouw dient aan te gaan? Lees ik iets over transgenderisme?
De zogenaamde “enge opmerking” beschouw ikzelf als een liefdevolle opmerking van Wielie Elhorst. En dan gaat het me niet om het feit dat de aanhef van Wielie is: Lieve kerken…
Hoi Wilco,
Ja in de bijbel staan zeker uitgesproken teksten over het onderwerp van homoseksualiteit. Uiteraard is over de interpretatie daarvan veel discussie, en dat is wat mij betreft prima. Gaat het bvb over liefdevolle, trouwe relaties tussen personen van hetzelfde geslacht etc. Dat zijn legitieme vragen. Maar om nu toe te juichen dat de overheid in zou grijpen bij kerken die het niet eens zijn met de interpretatie van dhr. Wielie vind ik eng. Ik hoor altijd zoveel over scheiding tussen kerk en staat, dat lijkt mij een gezond principe. De kerk heeft geen officiële invloed in de politiek maar andersom dus ook niet. Wie bepaalt anders wanneer de overheid moet ingrijpen in kerken? En niet dat dit het doorslaggevende kenmerk van de waarheid is, volgens mij is nog altijd een meerderheid van kerken/christenen het niet eens met de interpretatie van dhr. Wielie.
Nogmaals, dat dat gegeven oprechte pijn bij mensen kan veroorzaken dat geloof ik echt. Maar dat is geen reden om te gaan zwaaien met overheidsingrijpen. We hebben tegenwoordig de mond vol van diversiteit maar dat wordt volgens mij steeds nauwer uitgelegd. Diversiteit van afkomst, geslacht, seksuele oriëntatie etc allemaal geweldig. Diversiteit van meningen en ideeën, nee dat willen we niet. Dan moet de overheid maar ingrijpen….
Mvg,
Steven
De medemens de wet voorschrijven, is voor projectmanagers dagelijks werk. Als dominee zal Wielie Elhorst met overtuiging preken zoals van hem wordt verwacht: ‘liefdevol en ruimdenkend’ en politiekcorrect. Maar het liefhebben van onwelgevallige andersdenkenden, een zeer Schriftuurlijk gebod (Matth. 4, 44), wat moet hij daar in hemelsnaam mee? Respect tonen voor mensen die er een politiek incorrecte mening over liefde op nahouden? ‘Dat is onwerkbaar’, zegt de projectmanager en ‘die mensen zijn liefdeloos’ zegt de dominee en alle twee dreigen ze de ‘boosdoeners’ met het ingrijpen van Vadertje Staat. Zo winnen priester en leviet het tegenwoordig van de Barmhartige Samaritaan (Lukas 10,31-37)!
Ingrijpen in de kerk door de overheid eng?: helemaal niet. Het gaat om handhaving van artikel 1 van onze Grondwet. De “vrijheid”om bepaalde groepen mensen te mogen kwetsen is dezelfde “vrijheid”om met je fiets, motor of auto als een idioot door het verkeer heen te knallen onder het motto: ik moet toch zelf weten wat ik met mijn eigen spullen en leven doe?
Persoonlijk vind ik het welzijn van andere individuen en groepen belangrijker dan maar te mogen zeggen wat je wil.
En dan nog dit: in de Bijbel staan maar een paar regeltjes die betrekking hebben op seksuele relaties tussen mensen van hetzelfde geslacht. Er staan hele lappen tekst in over eerlijk delen, vergevingsgezindheid en niet oordelen. Laten we daar als gelovigen eens werk van gaan maken. De kerken hebben het op dit gebied eeuwenlang bij laten zitten.