In mijn woonplaats Zwolle heeft GroenLinks de meeste stemmen gekregen, ontdekte ik de ochtend na de verkiezingsuitslag. Ik zat met een kop koffie achter mijn laptop en speurde wat op het web. In mijn geboorteplaats Hoogeveen bleken de meeste mensen juist op Forum voor Democratie te hebben gestemd.
Forse groei
Het is een halfuurtje met de trein, maar wat een wereld van verschil! Laten we vooral de verbinding blijven zoeken en ons de kop niet gek maken. Ja, en ik blijf vechten voor groen en sociaal. Zo twitterde ik.
Trouwens, ook in Hoogeveen groeide GroenLinks. En in Zwolle is uiteraard een forse groei voor Forum te zien. We leven als mensen door elkaar heen, niet in sociaal-culturele reservaten. Het is vooral de vraag hoe de middenpartijen en de linkse partijen een brug zouden kunnen slaan naar de ontevreden kiezer. Naar mensen die veel onzekerheid ervaren. En dan graag zonder die duistere anti-immigratie retoriek.
Terugtredende overheid
Veel proteststemmers doorzien niet dat Baudet in sociaaleconomisch opzicht helemaal niets voor hen gaat betekenen en dat het grote bedrijfsleven hem juist op handen draagt. In het magazine van VNO-NCW stond niet lang geleden een interview met Baudet. Daarbij een grote foto van hem, liggend in weelde. Alsof hij de grote ondernemers wilde laten weten: ik ben één van jullie. Baudet pleit voor een verder terugtredende overheid, voor belastingverlaging voor de rijken. En klimaatbeleid is een hoax en een leugen volgens hem.
'Opium van het volk'
Religie werd vroeger door linkse denkers aangeduid als ‘opium van het volk’. En vandaag bedwelmt Baudet als uiterst rechtse, apocalyptische doemprediker veel mensen. In de geest van de bekende theoloog Karl Barth zeg ik: de wereld zit vol met religie. En het rechts-nationalisme van Baudet is ook een vorm van religie. Zeker als je ziet hoe hij zaken duidt en verwoordt. Bakken ellende formulerend in fraaie en gedragen volzinnen verwijzend naar oude verhalen en symbolen. En dan ineens is er verlossing. Zo bezien is Baudet het levende bewijs van de opium-theorie van Karl Marx.
Duistere kracht
Buig niet voor deze duistere kracht. Negeer deze religie met fascistische trekken. Geloof in een groene, inclusieve en sociale wereld. Met heel je heel je hart. Met heel je ziel. En met heel je verstand!
Ook dat twitterde ik. Het actief zijn op dit sociale medium werkt soms therapeutisch. Een bekende volger reageerde met ‘Amen’. En toen kwam als een knipoog die geniale tweet van Arjen Lubach voorbij, die het voor mij even in de juiste proporties plaatste:
Er is een wereld te winnen. En dat geeft mij zin. Als het even kan met wat humor en relativeringsvermogen, zoals Lubach doet. Sociaal, duurzaam en inclusief. Dwars door alle partijpolitieke en levensbeschouwelijke grenzen heen.
Vandaag gaan we er daarom ‘gewoon’ maar weer mee verder. Met het verbinden van de verschillen!
Ja, Theo: “Verbind de verschillen!”
Ook met het FvD en hun kiezers.
Over ‘duistere kracht’ spreken is dan niet erg verbindend.
Joop, met ‘duistere krachten’ doel ik beslist niet op de kiezers. Wel op de extreemrechtse leiders waar ze achter aan lopen. Ik hoop dat je dat begrijpt
Ik begrijp dat wel maar ben het er niet mee eens. Niet met het onderscheid kiezers èn extreemrechtse leiders. En niet met het makkelijk gebruiken van de term ‘extreemrechts’; dat woord is zoveel gebruikt dat het niets meer zegt om een partij te definiëren; misschien omdat ik een pyrrhonist probeer te zijn.
FvD en PVV zijn vertegenwoordigers van duistere krachten en wel om de volgende redenen:
1. de bejegening van tegenstanders d.m.v. persoonlijke aanvallen en beledigingen
2. het inspelen op onderbuikgevoelens: angst en onzekerheid i.p.v. het aangeven van positieve politieke doelen.
3. een reactionaire cultuurfilosofie die het verleden idealiseert en direct teruggaat tot filosofen als Oswald Spengler. Een gedachtengoed waar de Italiaanse fascisten en Duitse Nazi”s hun ideologie op baseerden. Voeg daaraan toe het ook bij Baudet nauwelijks verhulde racisme (homeopatische verdunning van onze identiteit) en je zit al in de hoek van ultra-rechts. Niet extreem-rechts, want de FvD en PVV roepen niet op tot geweld.
Met de term ‘duistere krachten’ is tamelijk veel de manier van denken van Baudet overgenomen.
Ik vind het een ongelukkige metafoor
Sterker nog: er bestaat niet zoiets als ‘duistere krachten’
Met duistere krachten bedoel ik wat ik omschreef als de ideologie van Baudet en de stijl van politiek bedrijven. Als er een ding is dat onze westerse beschaving groot maakt is dat het geloof in vooruitgang, openheid en tolerantie. Wilders en Baudet staan voor het tegenovergestelde. Ze bedoelen het misschien goed, maar het is een manier van denken die kwade krachten oproept: boosheid, haat, angst voor alles wat anders en nieuw is.
De column van Theo Brand illustreert mooi de gescheiden werelden waarin sommige mensen leven.
Suggereren precies te weten wat het volk denkt. Maar intussen alleen naar tegen het volk spreken. I.p.v met het volk.
En daardoor niet meer doorhebben zij zélf degenen zijn die in een bubbel leven. Meneer Brand, weet u eigenlijk wel wat er onder FvD- (en PVV-)stemmers leeft?
“Laten we vooral de verbinding blijven zoeken”. Zeg eens eerlijk, hoeveel van deze volgens u waarschijnlijke abjecte stemmers spreekt u? Met hoeveel heeft u geregeld contact?
“We leven als mensen door elkaar heen, niet in sociaal-culturele reservaten.” Ik heb het sterke vermoeden dat ú in een sociaal-cultureel reservaat leeft. Maar dat u dat zelf (nog steeds) niet doorheeft. Bedwelmd, gevuld in een reservaat met grachtengordel- en gutmensch-achtige types. Die wegkijken tot hogere kunstvorm verheven hebben.
“Religie werd vroeger door linkse denkers aangeduid als ‘opium van het volk”. Ja inderdaad, vroeger. Totdat linkse ‘denkers’ meenden, ook weer voor het volk, te moeten gaan bepalen dat de islam hier een uitzondering op vormt. Dat zwaar bevochten zaken als vrouwenrechten, homo-rechten, secularisatie, etc. daarvoor dienden te wijken, was kennelijk slechts een kwestie van prioriteiten stellen.
Uw “Geloof in een groene, inclusieve en sociale wereld. Met heel je hart. Met heel je ziel. En met heel je verstand!” heeft iets dweperigs en doet bijna religieus aan. Zeg ik als niet-religieus.
Maar gelukkig weet u snel weer bevestiging te vinden, getuige uw “die geniale tweet van Arjen Lubach voorbij, die het voor mij even in de juiste proporties plaatste”. Oef, net op tijd. Kunt u zich met een gerust hart weer terugtrekken in uw veilige reservaat.
Tegenspraak. Je verdiepen in andersdenkenden. Met hen praten. Naar hen luisteren. Zonder van te voren ‘eisen’ te stellen als “En dan graag zonder die duistere anti-immigratie retoriek”.
Wordt een mens nooit slechter van.
Maar misschien bent u gewoon bang. Bang om te ontdekken dat er ook nog een andere werkelijkheid bestaat. Een werkelijkheid die conflicteert met uw wereldbeeld.
Tot slot. Wij kennen elkaar niet. U spreekt mij aan middels een column. Uw column illustreert echter niet alleen uw mening, maar staat voor een specifieke cultuur. Voor een reservaat.
Misschien ben ik in mijn reactie persoonlijk geworden. Maar eigenlijk richt ik mij tot het reservaat. Beschouwt u mijn schrijven daarom als een column.
Beste Michel, dank voor je reactie. In mijn omgeving zitten ook PVV- en FvD-stemmers. In mijn familie, op mijn werk, op het schoolplein. Nergens heb ik deze kiezers in mijn stuk beledigd. Wel schrijf ik hoe ik over Baudet en zijn ideeën denk en dat ik graag verbindingen aan wil gaan. Niet alleen met bijv. moslims maar ook met FvD-stemmers etc. Ik vind het jammer dat je dingen suggereeert over mij die niet kloppen.
Ik ben het wel grotendeels met Michel eens, al leef ik zelf ook in een bubbel en ken nauwelijks mensen die FvD hebben gestemd. Maar so what? Wat is er tegen leven in bubbels? Ik kan toch niet, zelfs als ik me tot Nederland beperk, 17 miljoen mensen kennen? Zeventien vind ik al veel.
Ik wil nog eens terugkomen op wat volgens mij de sleutelzin van Theo is: “Buig niet voor deze duistere kracht. Negeer deze religie met fascistische trekken. Geloof in een groene, inclusieve en sociale wereld.”
Over het niet bestaan van ‘duistere krachten’ heb ik het al gehad.
‘Fascistisch’ is wat er in de eerste helft van de 20e eeuw bestond, bedenk liever een eigentijds woord.
En dat het geloof van Theo: dat is mijn geloof niet. Ik hoop wel op een meer groene wereld, maar ‘inclusief’ en ‘sociaal’ doet met aan een mieren-samenleving denken; ik geef de voorkeur aan een kibbelende wereld.
Samengevat: ik ben het niet met je eens.
Joop,
We hebben allemaal, in meer of mindere mate, te maken met leven in een bubbel.
Maar je daar van bewust zijn, maakt de bubbel minder benauwend.
Wat mij telkens opvalt als ik (in mijn directe omgeving) met de linkse ‘elite’ spreek, dan is het dat zij nauwelijks een idee hebben van wat er onder het volk leeft. Dat was in de tijd van Fortuyn zo, dat is vandaag de dag nog steeds zo.
Mijn omgeving (en links in zijn algemeenheid) hebben geen idee waarom mensen op Fortuyn, PVV en FvD stemmen. En zijn telkens weer verbaasd en met stomheid geslagen.
Ik schreef over ‘met FvD-stemmers’ spreken. Op je werk, tijdens sporten, bij het uitgaan etc. Je hoeft voor mij echt geen 17 FvD stemmers intiem te ‘kennen’.
Maar als je dit soort mensen in de praktijk niet spreekt (in de vorm van echt luisteren naar), dan is een uitgesproken mening over deze groep wel erg aanmatigend.
Het gesprek wel aangaan, maar van te voren eisen stellen als “zonder die duistere anti-immigratie retoriek”, heeft m.i. veel weg van niet-luisteren.
Álhoewel misschien niet letterlijk, maar praktisch gezien gewoon censuur: het bij voorbaat onmogelijk maken een mening te uiten.
(ps welgemeend compliment aan Nieuwwij overigens, dat zij dit soort ‘ongewenste’ postings gewoon plaatst)
Joop, dat is dan geheel wederzijds. We can agree to disagree