Zelfs het World Economic Forum zegt: we hebben een Great Reset nodig. Dat wist ik dus niet, maar dat zijn de mensen met de meeste macht die elk jaar samen komen in Davos en die daar het kapitalistische systeem zoals het er nu uit ziet zo’n beetje hebben bedacht.
Kijk, de alarmbellen zijn natuurlijk al eerder afgegaan: ‘Grenzen aan de groei.’ ‘An inconvienient truth.’ Het verschil met de jaren zeventig en nu, is dat ze toen zeiden: ‘Als we zo doorgaan, dan bereiken we de grens.’ In 2006: ‘De grens is bereikt.’ En nu gaan we al lang en breed over de grenzen heen.
En dan kijk ik natuurlijk ook: wat doe ik zelf eigenlijk? Ik ben al weet ik hoe lang vegetariër en ik denk ook steeds meer na over wat en waar ik koop. Of het niet ook tweedehands kan. Of ik het überhaupt wel nodig heb. Ik zet de verwarming een graadje lager. Afval scheiden. Maar vaak denk ik: ja, ik kan dit wel allemaal doen, maar er is écht iets meer nodig voor een grote ommekeer. Ik wil iets dat verder gaat dan: wat kan ik als consument doen, iets dat gaat over wat kan ik als mens doen, wat kunnen wij als mensen doen.
En dus begin ik met zoeken. Eerst maar eens kijken wat voor voorstellen er allemaal al liggen. Blijkt dat er niet alleen een donut-economie is, maar ook een Gemene goed economie, een Well being economie, Steady State Economie, Economie van het genoeg, Solidaire economie, Participatieve economie en ga zomaar door. Die allemaal een eigen idee hebben van hoe het helemaal anders, van hoe meer evenwicht, verbinding… Alles heeft met alles te maken. Het heeft geen zin om een deeltje te veranderen, want alles haakt in elkaar, je moet naar alle schakels kijken. Want ook dat huidige economische systeem, dat is niet alleen ons economische systeem, dat vlecht zich overal doorheen. Ook in mijn hoofd, in hoe ik mijn afwegingen maak – kosten-baten analyses.
Maar dan lees ik weer iets en denk ik: het wordt gewoon al gedaan, er zijn mensen die omdenken en -doen en het is niet zo moeilijk! Neem de Herenboeren, waarin een groep huishoudens samen een boerderij beheren. Ben je mede-eigenaar dan beslis je dus ook mee: welke groente willen we verbouwen? Dat maakt de ver-van-mijn-bed show die voedselproductie nu vaak is, ineens dichtbij en tastbaar.
Een ander voorbeeld: in Segou in Mali, daar wilde drie hoteleigenaren meer long stay toeristen aantrekken en zij vroegen aan iedereen in Segou: hoe doen we dit zodat het goed is voor de mensen in deze stad? En zo ontstond Festival Sur-Le-Niger.
En soms hoef ik helemaal niet ver te zoeken. Ik ben opgegroeid in een goed voorbeeld, in het Groene Dak. Een initiatief gestart door twee mensen die anders wilden wonen: meer samen, meer groen, milieuvriendelijk en betaalbaar. Ze betrokken gelijkgestemden waaronder mijn moeder, maakten plannen en gingen in gesprek met de gemeente. En vier jaar later startte de bouw. Iedereen leverde een stukje achtertuin in en zo ontstond er een ruime gemeenschappelijke binnentuin, waarin ik mijn eerste stapjes zetten. Okay, alleen het buurthuis in het midden had uiteindelijk een groen dak gekregen, want anders werd het te duur, maar toch. Mijn moeder woont nog steeds op een plek waar mensen naar elkaar omkijken. Waar zij een broek inkort voor een buurvrouw, in ruil voor een pan soep.
Hoe blij ik ook ben met alle mooie voorstellen en initiatieven, ik voel me eigenlijk vooral overweldigd: door de veelheid, de allesomvattendheid. Het gevoel van 1 stap vooruit, 10 stappen terug. Ik voel me steeds kleiner worden, in mijn eentje achter mijn laptop, met bergen aan informatie voor me. Ik zie door de bomen het bos niet meer.
Samen verder zoeken
Maar dan denk ik weer aan al die uitgedachte alternatieve systemen, aan de initiatieven die ik al ben tegengekomen. Die gaan allemaal uit van het collectieve, van het samen doen.
Dus ik denk: verbeter de wereld, begin bij elkaar, want ik ben moe.
Ik betrek andere mensen, die ook op zoek zijn. Een van hen is Girma Segaar. Hij is iemand van je je gelijk energie krijgt. Van wie je merkt: die gaat en staat ergens voor, zonder daarbij openheid en nieuwsgierigheid te verliezen. Girma: ‘Ik vind ontzettend veel dingen interessant; van de werking van geluid tot aan de psychologie van geluk. Maar de bottom line is misschien toch wel: ik vind het geweldig als iets klopt. Dat je een gevoel krijgt van, ja dit klopt gewoon aan alle kanten. Daar word ik razend enthousiast van. Dat is ook gelijk mijn valkuil want zodra ik bespeur dat er iets niet klopt en dus beter kan, kan ik daar ontzettend van in de ban raken. Of ik moet worden weggesleurd of ik kom tot een oplossing.’ En nu is dat iets dus ons economische systeem. Daar klopt zéker iets niet.
Ook Mélodie Michel is al op zoek. Ze is intelligent en ondernemend, maakt haar beslissingen weloverwogen en is enorm gedreven. Melodie: ‘Verkennen is altijd een grote drijfveer van me geweest: ik leidde een nomadisch leven als twintiger, van Canada tot Thailand en Australië, Brazilië en Portugal, en een groot deel van de tijd in Londen. Daar begon ik een carrière in de bedrijfsjournalistiek, wat al snel mijn vermoeden bevestigde ‘money does make the world go round.’ Ik genoot van mijn werk, omdat het me over de hele wereld bracht, ik mensen met veel verschillende achtergronden heb gesproken en het me veel geleerd heeft over business, handel en economie. Ik woonde veel netwerkevenementen bij, waar ik veinsde grote belangstelling te hebben voor financieringsmechanismen en ontdekte dat de meeste bankiers niet dromen van een carrière van geld uitlenen: een van hen verraste me door te zeggen dat hij altijd al basketballes wilde geven aan risicojongeren. Ik heb me zo vaak afgevraagd hoe iemand ergens terecht kan komen, zo los van de zin van zijn leven. Maar: was ik echt zo anders als al mijn productiviteit werd besteed aan inhoud die bedoeld was om de winstgevendheid van bedrijven te vergroten?
Beetje bij beetje stapte ik weg uit een leven dat altijd een beetje onauthentiek had gevoeld. Ik werd freelancer, leerde nieuwe dingen. En nu ben ik bezig met een master Corporate Social Responsibility, omdat ik geloof dat bedrijven verantwoordelijkheid moeten nemen.’
Samen zoeken Girma, Melodie en ik verder en er haken steeds meer kunstenaars, illustratoren, schrijvers en andere zoekers aan. We nemen allemaal onze eigen perspectieven mee, onze focus, onze waarden. Samen kunnen we wel een paar van de bomen uit dat bos aanpakken, ze planten en bevatten. Ze misschien zelfs iets doen groeien – maar niet te groot he, niet oneindig! Gewoon groot genoeg om een begin te zijn. Zodat wij en de lezers mee zijn, weten waar we aan kunnen haken en de beweging groter maken, om zo de kentering in te zetten.
De crowdfunding voor VALUE magazine loopt tot en met 16 mei. Het streefbedrag is nog niet gehaald. Een bijdrage leveren kan via deze webpagina.
