In deze dagen dat de wet formeel ingaat zien we dat alle kranten zich erover uitlaten. Het AD geeft zelfs adviezen hoe burgers zelf kunnen helpen handhaven. Bizar. Heb je dit ook bij een andere wet gezien? Stel je even volgens de methode van analogie voor:
- mensen/organisaties die oproepen om alleen “moslima’s met gezichtsbedekkende kleding” aan te houden, om vervolgens burgerarrest uit te voeren, terwijl de wet voor alle gezichtsbedekkende personen geldt.
Is hetzelfde als:
- mensen/organisaties die oproepen om alleen “PVV/Rechtsextremisten die door rood rijden/ verkeerd parkeren/ stilstaan op plekken waar dit niet mag/ of enig andere boetewaardige overtredingen” aan te houden, om vervolgens burgerarrest uit te voeren, terwijl de wet voor alle boete waardige overtreders geldt.
Althans: de wet is zo omschreven dat deze neutraal lijkt, alsof de wet voor alle gezichtsbedekking zou gelden, om maar niet de schijn van religieuze discriminatie tegen zich te krijgen. Want ja, dat mag nu eenmaal niet. Echter, op de website van de overheid wordt erkend dat de wet in de media bekend staat als “Boerkaverbod”. De wetgever erkent daarmee de invloed van de populistische media op zichzelf en is dus niet neutraal. Eng. De twee voorbeelden die ik geef laten eenzelfde vorm van discriminatie zien. In beide gevallen wordt opgeroepen om een specifiek te onderscheiden groep te ‘pakken’. Ik hoop dat de rechter daar ook zo over denkt als hij de aangiften tegen dit soort oproepen zal moeten behandelen.
Ik heb de mediakoppen al voorbij zien komen van waaruit je zou kunnen afleiden dat het om een algeheel “boerkaverbod” gaat; terwijl dit niet het geval is. De moslima met gezichtsbedekking zal niet uit het straatbeeld verdwijnen. LEER DAAR MEE LEVEN. Daar waar ze nu ook al op straat is, zal ze zichtbaar blijven.

Het gaat mij aan het hart omdat het de veiligheid en vooral de zelfbeschikking van vrouwen raakt en hen doelbewust in gevaar brengt. Als docent islamitisch feminisme pleit ik altijd voor zelfbeschikking, hoe die keuze er ook uitziet, want dat was nou net het hele idee – je mag daar zelf over nadenken.
Het lijkt wel alsof je als moslim eerst in het publieke debat moet aangeven wat je persoonlijk van de niqaab vindt – en daarna mag je pas je zegje doen. Voorwaardelijkheid heet dat. Om iets heel duidelijk te maken: het gaat er absoluut niet om wat ik er persoonlijk van vind. Het probleem van de wet is namelijk precies dat deze op persoonlijke meningen is gebaseerd. Ik wil het graag bij de feiten houden.
Maar als mensen toch willen weten wat mijn mening is: persoonlijk vind ik het een populistisch debat waarin de rechts-extremistische benadering en een groeiende tendens van koloniale suprematie diep verweven zit. Ik krijg dikwijls het idee dat in de argumentatie van voorstanders van de wet deze gedachte schuilt: “We vinden vrijheid erg belangrijk, maar ik ben er beter toe in staat dan jij, en ik bepaal hoe degene eruit kan zien die tot echte vrijheid in staat is. Ik ben dus iets beter dan jij. En ook heb ik de macht om te eisen controle te hebben over wat ik wel en niet wil zien.” Deze wet gaat niet over veiligheid – daar was de identificatieplicht namelijk al voor. Deze wet gaat over controle en macht.
Ik pleit voor een feitenprincipe. We moeten willen dat we in een beschaafde staat blijven uitgaan van het gelijkheidsprincipe waarin burgers gelijkwaardig en onbevooroordeeld (neutraal) behandeld worden.
Laat ik dit puntsgewijs proberen toe te lichten:
Kosten
- Deze wet heeft enorm veel belastinggeld gekost. Ik wil graag weten hoeveel!
- De wet zal uiteindelijk alleen tot verwarring en onveiligheid leiden (kost nog meer geld).
- De wet levert aan boetes bijna niets op, gezien het heel weinig vrouwen betreft (100-300, niet eens fulltime dragers), en alleen geldt in overheidsgebouwen, zorg, OV en onderwijs.
Hypocriete discriminatie
- De wet heet ‘gedeeltelijk verbod gezichtsbedekkende kleding’; in de media is dit tot boerkaverbod vervormd. Of correct geschreven: het heeft altijd al boerkaverbod geheten, maar omdat dit wettelijk gezien niet kan, heet het daarna formeel GVGK. Daarmee is al duidelijk hoe bizar de wet is, die overduidelijk door media gevormd is.
- Iedereen noemt het ‘boerkaverbod’. Er zijn 2 boerka dragende vrouwen in Nederland. De boerka bedekt het hele gezicht inclusief ogen en die dracht komt bijna niet voor in Nederland. De niqaab laat de ogen vrij. Er zijn naar schatting 100-300 niqaab-dragende vrouwen.
- Op een feestje mag het wel (want dan is blijkbaar de veiligheid opeens wel gewaarborgd?!). Of zoals ik ook voorbij zag komen op Twitter: voor deze vrouwen is het dragen van de niqaab elke dag een feestje: dus geldt dan ook dat wanneer zij aangesproken worden, en zij aangeven: nee hoor, ik heb een niqaab-feestje, dat zij dan per direct met rust gelaten mogen worden?
- Het wordt omschreven als algemene wet, maar de aanleiding, alsook de uitvoering betreffen uitsluitend moslimvrouwen.
- Een democratie waar vrijheid hoog aangeschreven staat betekent juist rechten van minderheden waarborgen. Kunnen we dit niet, dan is dit een stap richting dictatuur.

Veiligheid
- Er is nog nooit een geweldsdelict door een moslima met gezichtsbedekkende kleding geweest in Nederland.
- De enige voor wie dit onveiligheid betekent is voor de draagsters zelf. Er wordt nu al opgeroepen tot ‘burgerlijk arrest’ en hoe je als burger een vrouw op de grond mag neerwerpen en daar mag neerhouden totdat de politie komt.
- Diezelfde politie heeft aangegeven geen voorrang hieraan te geven, misschien niet eens te komen opdagen, dus in ieder geval niet heel snel te komen opdagen.
- Dit betekent doodsangsten voor de vrouwen zelf. De enige veiligheid die in het geding is, is die van de draagsters zelf.
Overige feiten
- Gezichtsbedekking door moslima’s wordt door met name de PVV al jaren omschreven als een groeiend probleem. Het betreft echter ca. 100-300 vrouwen. Feit is dat dit getal al jaren niet varieert.
- Feit is wel dat de polarisering toeneemt, geweld tegen moslims toeneemt en in steeds hogere mate en frequentie opgeroepen wordt tot geweld tegen moslims.
- Vertegenwoordigers binnen het OV hebben aangegeven nooit problemen te hebben ervaren door/van een moslima met gezichtsbedekkende kleding. Mocht er i.v.m. een OV-vervoersbewijs legitimatie nodig zijn, is dit altijd mogelijk gebleken.
- Ziekenhuizen geven aan dat het bij hen om ongeveer 5 patiënten per jaar gaat. Ze zeggen: “We gaan het gesprek gewoon nu al aan”. Patiënten doen zelf de kleding uit die nodig is voor het gezondheidsongemak dat ze ervaren en dat is de hele reden waarom ze in het ziekenhuis zijn!
Gevoel
Deze feiten laten zien dat er geen sprake is van een veiligheidsdreiging. Men spreekt op het niveau van ‘gevoel’ en ‘ervaring’. Het specialisme dat daarover gaat heet psychologie. Ik mis de psychologen in dit publieke debat. Zij zijn de experts om deze emoties te analyseren! Feitelijk gezien lijkt mij dat een subjectief gevoel nooit mag prevaleren boven een grondrecht. Ik heb herhaaldelijk als argumenten gehoord: “Ik voel me unheimlich”, “het geeft me een niet fijn gevoel”, “ik kan geen contact leggen”, “Ik kan jou niet peilen” (behoefte aan controle?), “dat geeft mij een onveilig gevoel”.
Maar een vrouw die gezichtsbedekking draagt en door haar gedwongen ontkleding op bepaalde plekken zich niet fijn voelt… doet dat gevoel er opeens niet toe? Het ene gevoel, compleet gebaseerd op beelden en aannames, niet op feiten, is dus belangrijker dan het gevoel van iemand anders?
Het lost niets op
Het allerbelangrijkste om nogmaals te benadrukken is dat de moslima met gezichtsbedekkende kleding NIET uit het straatbeeld zal verdwijnen. Het is een beperkt verbod. Het is niet strafbaar om gezichtsbedekking op straat te dragen. Er wordt ten aanzien van de enige – voor sommigen zeer zwaarwegende – reden, “onveilig gevoel”, geen enkel probleem opgelost.
Wat mag ik doen als ik iemand met een boerka zie?
De gezichtsbedekkende moslima’s geven aan dat zij vooral op straat aangesproken worden. Let op: de wet geldt alleen voor openbare (gesloten) ruimten (overheidsgebouwen, zorg, OV en onderwijsgebouwen/ grond) en betreft dus geen winkels, stoeppad, of waar dan ook.
- Er lopen 2 mensen in Nederland met een Boerka (de kans dat je door een bliksemflits geraakt wordt is groter). Gelukkig waarschuwt het AD daar ook voor in dit filmpje. (hoe moeten we in godsnaam handelen in ons leven zonder de adviezen van het AD!)
- De grootste kans dat je een moslima met gezichtsbedekkende kleding zal zien is op straat. Dan mag je met je opgeëiste burgerarrest helemaal NIETS doen.
- Als je dit een onplezierig gevoel geeft: kijk de andere kant op. Haal even diep adem, neem het onfijne gevoel waar en adem daar naartoe.
- Doe de “loving kindness meditation”, daarmee sta je in contact met de hele mensheid.
- Een ander is nooit verantwoordelijk voor jouw gevoel, mits ze jou direct onrecht hebben aangedaan. Vind je dat iemand wel jouw gevoel moet pleasen? Dan kom je op het gebied van emotionele manipulatie en dit valt onder mishandeling. Mocht je erg met dit nare gevoel rondlopen, zoek een goede psycholoog die deze emoties met jou kan verkennen en verwerken.
Lieve burgers, als jullie een vrouw op de grond gedrukt zien worden door een rechts-extremistisch boerkapolitie-burgerarrest, dan zal ze doodsangsten hebben. Ga om haar heen staan, als een ketting van liefde, en begeleid haar naar de plek waar ze gewoon weer onbeboet mag zijn. De aarde is voor alle mensen.
Geachte wetsmakers – kijk bij een wet ook naar de uitwerking van de wet en erken dat dit bijdraagt aan onveiligheid. Weliswaar van een hele kleine groep, maar voor het bewaren van rechten van minderheden is nou net de democratie bedacht.
Deze wet is een gevoelswet. En dat gevoel zal niet weg gaan. Deal with it. We hadden beter kunnen investeren in collectieve emotieregulatie dan in deze symboolpolitiek.
Echte zelfbeschikking? Van een Islamitische vrouw die door haar man gedwongen wordt in een tent rond te lopen? Hoe stupide moet je zijn om dat niet in te zien.
Dit is zo’n vermoeiende reactie en zo 1900-ik-praat-kolonialisten-na-tekst. Nee, een vrouw hoeft niet bevrijd te worden door een man. Als je de media in de gaten had gehouden kon je gisteravond bij Jinek nog een gezichtsbedekkende vrouw zien die juist gescheiden is (dus single!) en aangaf dat haar ex juist niet wilde dat ze hem ging dragen. Zo ken ik meerdere verhalen. Ik ken in Nederland geen enkel verhaal van een vrouw die ertoe gedwongen is. Zo wel, strijd ik uiteraard ook voor haar recht.
Zie ook het filmpje van amnesty.
Beste Johan, zie onze huisregels: https://www.nieuwwij.nl/huisregels-voor-reacties/
Termen als ’tent’ zijn ongepast en kwetsend. Bij herhaling zullen we je reactie verwijderen en jouw IP adres blokkeren.
Ooit zei mijn schoonvader iets wat ik als de meest wijze les in het leven zal onthouden. Hij zei : ‘ ik mag het dan niet eens met je zijn zijn, maar ik zal strijden dat jij mag zijn wie je bent en dat jij mag zeggen wat je denkt’ . Dat is nou de vrijheid wat ik wil voorstaan. Ik ben geen voorstander van de Burka, maar ik vind het te ver gaan mijn mening aan de ander op te leggen en de ander dat te verbieden. Ik ben het wel eens met de wet dat we geen gezichtsbedekkende kleding dragen. Laten we stoppen om het een burka verbod te noemen. Het is in ieders veiligheid dat we herkenbaar zijn.
“Dit heeft niets te maken met of je voor of tegen de religieuze gezichtsbedekking bent; dit heeft alles te maken met vóór de grondwet en voor echte zelfbeschikking staan.” De kernwaarde is dus zelfbeschikking. Dan zou ik het fijn vinden dat jij en andere moslima’s een petitie zouden ondertekenen waarin opgeroepen wordt naaktlopen niet meer te verbieden. Doe je mee?
Boerka vooraf en boerka voorbij. Zo ziet een mysticus het onzichtbare. Strijd over zintuiglijk zichtbare onzichtbaarheid verfoeit de essentie. Noch in beelden, noch in woorden woont mijn God. ‘Hoeveel waarheid heeft de mens nodig?’, aldus de titel van het boek van de Duitse denker Rüdiger Safranski. Het denkbare en het leefbare zijn soms gescheiden. Teneinde vrede te bewaren in het publieke domein. De wereld is verbonden én gescheiden. Monistisch én dualistisch. Voor wie het ziet. En accepteert. Wie leeft in zijn of haar hart, wie gezien heeft waar God woont, verblijft zonder strijd onzichtbaar in particulier godsbewustzijn. In volmaakte vrijheid. In mystiek geluk!
Beste Anne,
De reactie van Wim van Pelt maakt in mijn ogen treffende duidelijk waarom ik vind dat moskeeën of islamdeskundigen zich op een hellend vlak begeven wanneer ze bij dit onderwerp proberen op te komen voor burgerrechten. Ondanks de beste bedoelingen.
Op deze manier gaan we mee met de personen die cultuur en Islam niet kunnen onderscheiden. Deze lieden krijgen alleen alweer een bevestiging voor de anti-Islam standpunten.
De boerka is een pre-islamitisch cultuur kledingstuk, letterlijk en figuurlijk, uit woeste omgevingen. Het gaat hier niet om het opkomen voor burgerrechten in het algemeen. Zou jij of andere islamitisch organisaties die zich nu volop mengen in de discussie meedoen met oproep van Wim op te komen voor zelfbeschikking en de petitie te tekenen?
De kern van het probleem is de indoctrinatie dat de boerka onderdeel is van de Islam en onlosmakelijk verbonden is met vroomheid en toewijding. Waarom maken we geen gebruik van deze negatieve stroom om er iets positief mee te doen, het bevrijden van de Islam van deze culturele elementen. Beste Anne, jij zou hier toch ook geen zusters gaan verdedigen die ervan overtuigd zijn dat ze geen auto mogen rijden? Of dat ze niet alleen mogen reizen?
De uitspraak dat de Islam is als een rivier met zuiver water vind ik heel toepasselijk. De Islam is niet Arabisch, Berbers, Perzisch of Aghaans. Die culturen zijn slechts de kleuren van de bodem en de oevers die zichtbaar zijn in bepaalde gebieden waar deze rivier stroomt. De ellende waarin we als moslims mee zitten is dat we zo krampachtig vast willen houden aan de culturele achtergronden.
En ja, wat hier in Nederland bereikt is op het vlak van burgerrechten is immens en zeer waardevol, een voorbeeld voor de rest van de wereld. Daar hebben vele mensen voor gestreden. Die mensen moeten we eren en we moeten blijven strijden voor burgerrechten, maar de discussie moet zuiver blijven.
Als een dame beslist om zo door het leven te gaan omdat ze denkt dat de Islam dat voorschrijft dan zou het de taak zijn van mensen die de Islam een warm hart toedragen om deze dame te laten beseffen dat ze een onderscheid zou moeten maken tussen het zuivere transparante water van de rivier en de kleur en materiaal van de bodem en oevers.
Voor zover ik weet gaat het verbod van gedeeltelijk gezichtsbedekkende kleding niet alleen over boerka’s, maar ook over integraalhelmen (behalve wanneer men rijdt op de brommer of motor) en bivakmutsen. Het gaat erom dat je iemand in het gezicht moet kunnen kijken en dat iemand herkenbaar is.
Bij de vrijwillige keuze voor de boerka kun je grote vraagtekens zetten. Ik geloof iedere moslima op haar woord als ze zegt dit uit eigen overtuiging te doen. Het neemt niet weg dat de islam, net als het jodendom en het christendom uit een patriarchale traditie komt, waar mannen de leiding hebben. De kledingvoorschriften voor vrouwen zijn door mannen bedacht in een tijd dat er van gelijkberechtiging van vrouwen nog geen sprake was.
Ik lees hier ondertussen bekende argumenten voor en tegen. Laat ik twee andere argumenten geven voor het verbod, die ik nog niet gezien heb.
In Londen keek ik naar een straatartiest. Er kwam een vrouw (neem ik aan) met een boerka aanlopen. Ze keek, pakte haar mobieltje en begon hem en zijn kunsten te filmen. Opeens viel het me op dat ze blijkbaar de omgeving opzoog en zelfs vastlegde, maar zelf hoenaamd niets terug gaf. Ik vind de charme van het openbare leven dat je zo’n verscheidenheid aan mensen tegenkomt. Hier een paardenstaart, daar een merkwaardig gestreept T-shirt, helblauwe ogen, enzovoorts.
Een tweede observatie is dat vroomheid verschillende gradaties kent. Dat kan zich uiten in de kleding, waarbij nikab en boerka dan overtreffende trappen zijn. Hoe onzichtbaarder, hoe toegewijder aan de aanbedene, zo lijkt de redenatie. Onzichtbaar doe je het pas écht goed. Monniken en nonnen deden het op hun manier: ze trokken zich terug >uitin< de wereld. Maar kan dat wel in ons deel van de wereld, zonder elkaar te isoleren?
Ik leef liever niet in een land met nikab- en boerkadragers. Trouwens, ik heb ook zo mijn bedenkingen bij elektrische stepjes. Hun aantal neemt toe. Wellicht dat daarvoor de wetgeving ook nog eens aangepast wordt.
Er is een stukje verminkt overgekomen:
“Monniken en nonnen deden het op hun manier: ze trokken zich terug uitin de wereld.”
Dat moet zijn:
“Monniken en nonnen deden het op hun manier: ze trokken zich terug uit de wereld. Boerka- en nikab-dragers trekken zich ook terug, maar dan in de wereld.”