Gelukkig blijkt mr. Google erg behulpzaam en is het gemakkelijk te vinden, hoe wij vanuit de plek waar wij verblijven met de metro onze bestemming kunnen bereiken. Het monument dat ik daar zeker wil zien is dat van dr. Martin Luther King Jr, dat in 2011 geopend is.
Hitte en tranen
Vroeg in de ochtend blijkt het al erg warm in Washington DC en de wandeling naar het monument duurt lang. Deze dag zitten de tranen hoog. Nadat wij het indrukwekkende monument voor de gevallenen van de Tweede Wereldoorlog zijn gepasseerd, komen wij eindelijk in de buurt.
Pas als wij Indenpence Avenue zijn over gestoken, komt de plek in zicht. Voordat je het standbeeld kunt zien, moet je eerst door een stenen rotspartij, dat de Mountain of Despair wordt genoemd. De berg van de wanhoop verbeeldt de strijd die gestreden moest en moet worden om sociale gelijkheid en vrede te bereiken. Als je tussen deze beklemmende wanden bent doorgelopen zie je de uitgespaarde rots, met daarop de woorden: ‘Stone of hope’.
Uit deze steen van hoop is de figuur van King uitgehakt. Standvastig en sterk staat hij daar voor rechtvaardigheid en vrede. De plek is beplant met Japanse kersenbomen, die in de lente, heel kort haar bloesem toont, als een kwetsbare herinnering aan het korte, maar indrukwekkende leven van dr. King Jr.
Wat is waarheid?
De citaten van dr. King die rondom te lezen zijn, zijn indrukwekkende gestalte die de steen van hoop heeft verschoven en een definitief gat heeft geslagen de berg van de wanhoop… Ik probeer er iets van te begrijpen.
Schuin tegenover deze plek ligt het Witte Huis. Er woont daar een man, die het steeds over de waarheid heeft, over wat nep is en vals. Zou hij ooit zijn voortuin over zijn gestoken en dan even naar rechts gekeken hebben? Hoe zou hij onder de blik van Lincoln vandaan zijn gekomen? Zou hij verder hebben durven lopen dwars door de mountain of despair en naar de stone of hope hebben opgekeken?
En ik? Hoe ga ik om met de geschiedenis van mijn land en de kleur van mijn huid, die gekoppeld is aan slavernij, kolonialisme en de rijkdom die dat heeft opgeleverd en waar ook ik persoonlijk van profiteer? Hoe ga ik om met het racisme dat net zo goed in mij zit?
Gisteren en eergisteren
Door mijn tranen heen kijk eens nog eens goed naar de bezoekers van het monument. Ik zie vooral Afro-Americans en denk aan hun geschiedenis. Op het hoogtepunt van de slavernij zijn een derde deel van de Amerikanen slaaf. Toen de slavernij werd afgeschaft in 1865 werd in grote delen van het land apartheid ingevoerd, door de Jim Crow’s laws uit 1870. Pas in 1964 werd apartheid, racisme en discriminatie op grond van kleur, religie, sekse of land van herkomst strafbaar. In 1968 werd dr. King Jr. vermoord…en gisteren Heather Heyer in Charlottesville. Zij en zoveel anderen verlegden en verleggen de steen van hoop.
Terwijl ik de citaten van dr. King lees, groet ik de Afro-Amerikaanse vrouw, die naast me staat en verzucht: ‘This is the truth we need!’ Dit is de waarheid die we nodig hebben. Ze kijkt me aan, we zien elkaar en knikt.
Bron: Bermoogst.
Ik huil nooit om het verleden. Als ik huil dan huil ik om het heden. Het heden die mij de vraag stelt: wat wil jij leren van het verleden en van het heden en welke consequenties dient dat concreet voor mij te hebben?
Ik huilde niet toen ik Auschwitz bezocht; ik huilde niet toen ik het verwoeste dorp van mijn vriend Mohammed bezocht en waar nu zo’n prachtig park is aangelegd. Ik huil dat het nog steeds gebeurt, dichtbij en veraf. Dat mensen en dieren geofferd worden aan het gouden kalf. Dat er nog steeds Ubermenschen en Untermenschen bestaan, ook al gebruiken we deze woorden liever niet, maar als mensen economisch totaal uitgebuit worden en letterlijk kapot gaan van honger en dorst dan zijn termen als Untermenschen en Ubermenschen toch nog steeds volop actueel? Dat is toch reden om te huilen: dat er nog steeds Ubermenschen en Untermenschen bestaan, ook al gebruiken we die woorden liever niet. Te confronterend en te sterk appellerend hoe wij onszelf en onze medemens beschouwen en daar graag hard voor weglopen met vele excuses dat wij niet anders kunnen. Is dat geen reden om te huilen?
Sommige Nederlanders voelen zich zeer betrokken en sparen zichzelf niet: “En ik? Hoe ga ik om met de geschiedenis van mijn land en de kleur van mijn huid, die gekoppeld is aan slavernij, kolonialisme en de rijkdom die dat heeft opgeleverd en waar ook ik persoonlijk van profiteer? ”
Kom op mevrouw Nijboer, trekt u het zich niet zo persoonlijk aan en geniet vooral van uw verblijf in de USA.
Ik ben een nazaat van Afrikaanse slaven die door Nederlandse kooplieden naar Suriname zijn gebracht. Een wrede en mensonterende praktijk, maar wat heb ik eraan hierover nog steeds te treuren? Het helpt mij en mijn kinderen niet. Eén keer per jaar op 1 juli staan we stil bij de feiten en herdenken we het lijden van onze voorouders. Maar verder proberen we ons leven zo plezierig mogelijk te leven. Probeer ook eens te relativeren: zonder de zucht naar rijkdom van de West-Afrikaanse koningen die handel dreven met de Hollanders, was er geen transatlantische slavernij geweest en de “gewone” Nederlander heeft zelf niet geprofiteerd van de mensenhandel, die leefde meestal in grote armoede. Ik verwijt u niets als blanke vrouw en stel uw solidariteit zeer op prijs maar probeer ook eens de zonnige kant van het leven te zien!
De zonnige kant van het leven, helemaal mee eens. Staan blijft natuurlijk wel dat de slavenhandel helemaal niet is afgeschaft. Dat er nog miljoenen Untermenschen letterlijk kapot gaan van de honger en de dorst. En staan blijft dat wij kennelijk machteloos staan daar een einde aan te maken als wereldgemeenschap, wat toch te denken zou moeten geven. Het is toch onze morele plicht om de status van Untermenschen af te schaffen en omdat er nog miljoenen slaven worden gehouden, Untermenschen, betekent niet dat we niet zouden mogen en kunnen genieten van het leven. Het lijkt me echter wel een oproep om vanuit de eigen situatie en mogelijkheden een steentje bij te dragen.
Ik snap ook helemaal niets meer van dat zelfverwijt Franco, behalve dat het de grote mode is, vrees ik dat het dicht tegen masochisme aanligt, dat je beter wordt door jezelf mea maxima culpa op de borst te kloppen en te pijnigen voor zaken waar men vroeger unaniem (gewone man, politicus en filosoof) niets verkeerds in zag, ja, achteraf, door allerlei sociale bewegingen, ligt dat nu anders natuurlijk, maar toen??
Dirk, masochisme, ik ken daar nog een korte mop over: Vraagt een masochist aan een sadist wil je me helemaal in elkaar rammen? Nee, zegt de sadist. Ik vind dat wij niet hoeven te lijden, al dan niet mea culpend, over zowel het verleden als het heden. Waar ik voor pleit is dat iedereen vanuit de eigen positie en mogelijkheden zich inzet voor een wereld waar het goed wonen is voor al wat leeft. En ook al verschillen we op veel punten van mening, maar elke mens kan, althans zo zie ik dat, begrijpen dat mensen, dieren en het milieu economisch uitbuiten immoreel handelen is, ondanks dat we kennelijk in een systeem gevangen zitten dat het niet anders kan. Systemen door ons mensen ontwikkeld, kunnen toch ook door ons mensen ongedaan gemaakt worden, daar hebben we zelfs God helemaal niet voor nodig.