Niet om het goed te praten. Wel denk ik dat als je over beweegredenen kunt praten, je misschien kunt voorkomen dat godsdienst gebruikt wordt om geweld te rechtvaardigen. Dat lijkt me effectiever dan arrestaties en het inhouden van paspoorten.
Dodelijk geweld is het meest schadelijke middel om een conflict op te lossen. Of dat geweld door een overheid wordt gebruikt of door anderen, dat maakt in principe niet uit. Elk mensenleven dat met dit machtsmiddel beëindigd wordt, is een belediging voor de menselijkheid. En een aanslag op de mensheid.
Ik heb daarom moeite de goede toon te vinden voor mijn brief. Ik voel afschuw, ik maak verwijten, maar ik wil ook zo objectief mogelijk doorzien wat er met iemand gebeurt die kiest voor gewelddadige djihad.
Ik vrees dat het mij niet lukt die keuze echt te doorgronden. Ik praat vanuit mijn eigen achtergrond. Ik projecteer vermoedens. Maar er staat te veel op het spel om niet een poging te wagen. Ik doe een gooi.
Dag Aboe,
mensen praten veel over jou, maar ik praat liever met jou. Ik wil het kantelmoment begrijpen toen je dacht: ‘Hier zet ik me voor in. Dit is mij heilig. Dit wordt van mij gevraagd, wat anderen ook van mij denken.’
Jij deelt de wereld in tweeën in. Dat is voor jou een fundamentele en absolute keuze. Geen relativering mogelijk. Er zijn machten die jou en je geloofsgenoten de plek terug kunnen geven die ze volgens jou verdienen, en machten die dat belemmeren. Punt uit.
Je vindt bevestiging in de geschiedenis van jouw religie. Het wereldrijk dat moslims al vrij kort na de dood van jouw profeet vestigden, spreekt je aan. Met het kalifaat wil je dat machtsblok in ere herstellen.
Jij weet hoe de ware, zuivere Islam eruit ziet. Veel moslims deugen volgens jou niet. Om maar te zwijgen van gelovigen van een andere wereldreligie. Of gelovigen die een tussenpositie innemen, zoals jezidi’s.
Vanuit jouw exclusieve visie op de Islam strijd je voor een heilig doel. Dat doel heiligt voor jou alle middelen. Je hebt zodoende je morele grenzen verlegd. Je vindt het onthoofden van tegenstanders en het gewelddadig bekeren van andersgelovigen nu normaal.
Jouw tweedeling is ook politiek en economisch. Je vijand heet imperialisme en zijn leider is de VS. Toen Bush zei ‘you are either for us or against us‘, koos jij al. Jij haat het geweld waarmee het imperialisme zijn belangen verdedigt. Tegelijk vind je dat daarmee het ISIS-geweld gerechtvaardigd wordt.
Met je goede opleiding heb je zelf een tijdje meegedraaid in het systeem dat je nu verfoeit. Je merkte dat je door sommige autochtonen onheus bejegend werd, in je studie, op je werk, in je vrije tijd. Je voelde je apart gezet. Van die nood maakte je een deugd.
Ook al ben je hier geboren, je identificeert je niet meer met een land waar een politicus jouw godsdienst ongestraft achterlijk mocht noemen. De Islamitische Staat is nu jouw land.
Zo ongeveer vermoed ik dat jij denkt. Ik draag drie gespreksvragen aan.
Herken je je in dit profiel?
Is er behalve een tweedeling ook een drie-, vier- of vijfdeling van de wereld mogelijk?
Als jouw keuze voortvloeit uit je omstandigheden, kun je dan jouw absolute standpunt ook relativeren?
Ben benieuwd wat je hiervan vindt.
André
Geachte André Droogers,
U schreef een open brief aan een Jihadist die zich in dienst heeft gesteld van IS. Ik kan me niet voorstellen dat deze brief goed ontvangen zal worden aangezien u begint met uw afschuw en veroordeling uit te spreken en vervolgens een opsomming geeft van uw eigen invulling van wat de geadresseerde zou kunnen denken. U heeft zo geen enkele ruimte open gelaten voor die ander terwijl u begon met de verklaring dat u dat wel zou willen. Misschien kunt u het nog eens proberen? En beginnen met u zelf meer bloot te geven door te vertellen waar u in gelooft en hoe u uw idealen probeert te verwezenlijken ?
Dan kunt u vervolgens alle ruimte aan de ander laten om zichzelf voor te stellen.
Misschien ontstaat er zo ruimte voor een klein wonder : ruimte voor ontmoeting in een situatie van oorlog. Succes!
In ‘Jihad – Brief aan een strijder – op 5 september 2014 op Weblog Nieuwwij gepubliceerd, nodigt oud-antropoloog Droogers (VU) een Jihadist tot een openbare discussie uit. Over de Jihad natuurlijk en wat daar bij hoort. Droogers legt Aboe – zo noemt hij hem – alvast drie ingewikkelde vragen voor, die hij vooraf doet gaan met het kenbaar maken van zijn persoonlijke voorkeuren en vooringenomenheden. Zo lees ik dat. D. stelt zich kwetsbaar op, wat als een verdienste geldt. Bij ons.
Een reactie op D.’s van Harm Puite (laat ik hem Aboe noemen), volgt op 14 december 2015. Dat is erg laat en daarvoor zijn legio redenen aan te voeren. Maar een kansrijke lijkt mij dat D.’ royale aanbod Aboe in verlegenheid bracht en hij zo gauw geen antwoord wist te verzinnen. Zó ontwapend was D. hem tegemoet gegaan!
Per slot van rekening wordt de Jihadstrijder niet geboren en gevormd voor debat en discussie, maar voor duel en om de Ongelovige de hersens in te slaan. Hij is als de wolf uit Lafontaine’s fabel die ook niet in de ‘argumenten’ van het schaap geïnteresseerd kan zijn. Dat is zijn aard (subs. cultuur) niet. Uitsluitend praktische omstandigheden kunnen bij een ‘outsider’ de indruk wekken van wel.
Dat ik het goed zie, daarvoor pleit Aboe’s bewering dat ‘U’ (=D) ‘heeft zo geen enkele ruimte open gelaten voor die ander’, wat zo indrukwekkend het tegendeel van de waarheid is, dat het juist die ‘waarheid’ moet zijn die hem geneert. En die moest er bij hem uit, in negativo, hoe dan ook. Freud ontloop je niet makkelijk.
Wenk voor Droogers. Sla m.b.t. discussie met Islamieten Snouck Hurgronje er nog eens op na. Je had het kunnen weten!